Phải sửa theo ý dân

Đầu vụ mùa này, Công ty TNHH Sản xuất dịch vụ thương mại Môi trường xanh phải hỗ trợ 150 triệu đồng cho người dân xã Đồng Lạc (Nam Sách) do khói thải ảnh hưởng tới lúa. Trong ảnh: Vận hành lò xử lý rác thải của công ty

Người dân đấu tranh với cơ sở gây ô nhiễm môi trường (ONMT) bằng nhiều hình thức như: kiến nghị trực tiếp, gửi đơn tới các cơ quan chức năng, nêu ý kiến qua các cuộc tiếp xúc cử tri...

Bức xúc vì ô nhiễm

Đầu tháng 8 vừa qua, 170 hộ dân ở thị trấn Phú Thứ (Kinh Môn) đã cùng làm đơn đề nghị chính quyền địa phương giải quyết việc Nhà máy Xử lý chất thải ngành luyện kim trên địa bàn gây ONMT. Ông Trương Ngọc Huy, một hộ dân ở thị trấn Phú Thứ cho biết: “Khi nhà máy hoạt động thải ra mùi khét, thối không thể chịu được. Nhà tôi đóng kín cửa mà vẫn còn hơi. Một số diện tích lúa, cá nuôi ở gần nhà máy đã bị chết do chất thải tràn ra ngoài. Nhiều người dân ở khu 5 đã đến UBND thị trấn đề nghị giải quyết tình trạng này”.

Sau khi có kiến nghị của người dân, các cơ quan chức năng đã vào cuộc giải quyết. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, Nhà máy Xử lý chất thải ngành luyện kim (thuộc Công ty TNHH Khai thác, chế biến, xuất nhập khẩu khoáng sản Việt Nam) mới hoạt động thử nghiệm, chưa đầu tư hoàn thiện kho bãi tập kết nguyên liệu nên nguyên liệu theo nước mưa tràn ra ngoài, ngấm xuống ruộng xung quanh. Khi hoạt động, công ty chưa có văn bản thông báo với chính quyền địa phương, chưa có kết quả đo kiểm đánh giá hiệu quả xử lý môi trường. UBND tỉnh đã yêu cầu công ty này phải dừng hoạt động thử nghiệm để hoàn thiện các công trình phục vụ sản xuất, xử lý môi trường. Khi nào công ty đáp ứng đầy đủ yêu cầu mới cho phép tiếp tục vận hành thử nghiệm. Sau đó, công ty này đã phải dừng hoạt động nhà máy để khắc phục.

Trong tháng 6 và 7 vừa qua, người dân 2 thôn Châu Xá và Trại Xanh (xã Duy Tân, cùng huyện Kinh Môn) đã đấu tranh quyết liệt với Công ty TNHH một thành viên Thương mại Trường Khánh và Công ty CP Xây dựng 1369, đề nghị các doanh nghiệp này phải dừng gây ONMT. Công ty CP Xây dựng 1369 có xưởng sản xuất muối công nghiệp ở xã Phạm Mệnh, khi hoạt động phát tán mùi khó chịu, ảnh hưởng tới người dân thôn Trại Xanh. Công ty này chưa có thủ tục về bảo vệ môi trường đối với sản xuất muối công nghiệp. Tương tự, Công ty TNHH một thành viên Thương mại Trường Khánh cũng chưa làm thủ tục về môi trường nhưng đã vận hành xưởng sản xuất prô ni-ken, phát sinh khói khiến người dân thôn Châu Xá không thể chịu được. Sau khi nhận được kiến nghị của người dân về 2 công ty gây ô nhiễm, các cơ quan chức năng đã yêu cầu 2 doanh nghiệp này phải dừng hoạt động. Riêng Công ty TNHH một thành viên Thương mại Trường Khánh đã phải tháo dỡ xưởng sản xuất prô ni-ken.
Việc người dân kiên quyết đấu tranh với những cơ sở gây ONMT đã có tác dụng. Nhiều cơ sở phải hoàn thiện thủ tục, công trình xử lý môi trường. Không ít doanh nghiệp gây ô nhiễm làm thiệt hại sản xuất phải đền bù thiệt hại cho người dân. Thậm chí, những cơ sở cố tình vi phạm nhiều lần hoặc vi phạm nghiêm trọng đã bị buộc dừng hoạt động.

Giải quyết kiến nghị

Trước những kiến nghị chính đáng của người dân, các cơ quan quản lý nhà nước đã tích cực vào cuộc nắm bắt thông tin, xử lý sai phạm. Hằng năm, Sở Tài nguyên và Môi trường đều có công văn đề nghị UBND cấp huyện tổng hợp các cơ sở có ý kiến phản ánh của người dân liên quan đến ONMT. Dựa trên thông tin này, Sở Tài nguyên và Môi trường thành lập đoàn về kiểm tra các cơ sở có dấu hiệu gây ô nhiễm, từ đó tham mưu cho UBND tỉnh có biện pháp xử lý. Năm nay, đoàn kiểm tra của Sở Tài nguyên và Môi trường đã kiểm tra 39 cơ sở. Theo tìm hiểu của chúng tôi, một số doanh nghiệp trong số 39 cơ sở này đã từng có hoạt động gây ONMT như: Công ty TNHH Thương mại và Vận tải Sơn Thái (Kinh Môn), Công ty CP Phụ gia bê-tông Phả Lại (Chí Linh).

Trước kiến nghị của người dân thôn Châu Xá, xã Duy Tân (Kinh Môn), cơ quan chức năng đã buộc Công ty TNHH một thành viên Thương mại Trường Khánh phải tháo dỡ lò nung prô ni-ken gây ô nhiễm môi trường

Trong năm 2012, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng kiểm tra 42 cơ sở có dấu hiệu gây ONMT theo ý kiến phản ánh người dân. Kết quả cho thấy có 10 cơ sở chưa có thủ tục về môi trường. Ngoài ra, 10 cơ sở xả nước thải vượt quy chuẩn cho phép, gồm: Công ty TNHH Injae Vina, nhà hàng ăn uống và kinh doanh xăng dầu thuộc Công ty CP Trung Kiên, Công ty TNHH May mặc quốc tế Phú Nguyên, Doanh nghiệp tư nhân Tân Phúc, Công ty TNHH HK Vina, Công ty May xuất khẩu SSV, Xí nghiệp Chế biến nông sản xuất khẩu Hùng Sơn, Công ty TNHH Samil Hà Hội Vina, Công ty CP Xây dựng và Thương mại Hoàng Long Habico, Công ty CP Cửu Long.

Việc người dân đấu tranh với cơ sở gây ONMT là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, trong quá trình đấu tranh, người dân không được có hành động quá khích, làm mất an ninh trật tự như trường hợp một số người dân thôn Châu Xá, xã Duy Tân (Kinh Môn) đào đường, đổ đá, dựng lán trại trước cửa Công ty TNHH một thành viên Thương mại Trường Khánh. Các cơ quan chức năng cũng cần quan tâm giải quyết tốt hơn những kiến nghị chính đáng của người dân, kịp thời ngăn chặn các vụ ONMT, có cơ chế, chế tài bảo vệ và khen thưởng những người dũng cảm đấu tranh với các cơ sở gây ô nhiễm.

MINH ANH