Nông dân Tứ Kỳ mất ăn, mất ngủ vì dưa hấu

Những ruộng dưa hấu đến thời kỳ cho thu hoạch nhưng không bán được, nông dân phải  dùng rơm
và lưới để hạn chế nắng làm dưa nhanh bị thối

Khoảng 2 tuần nay, trời liên tục có mưa, nắng xen kẽ bất lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của dưa hấu - loại cây trồng vốn chỉ ưa ẩm vừa phải và chịu được hạn. Chính vì vậy, gần 230 ha dưa hấu của nông dân huyện Tứ Kỳ đang chuẩn bị thu hoạch rộ bị ảnh hưởng nặng nề.

Có mặt tại cánh đồng thôn Xuân Nẻo trưa ngày 31-5, chúng tôi thấy người dân ở đây đang dùng rơm và lưới để che cho những ruộng dưa hấu. Hỏi các bác nông dân mới biết, trời về đêm thường có mưa rào, ban ngày lại nắng to làm cho cây dưa không thoát nước kịp, dây dưa nhanh bị héo, quả thối nũng từ bên trong. Dùng rơm và lưới che đậy sẽ hạn chế dưa bị thối. Tuy nhiên, qua tìm hiểu thực tế, cách làm trên của bà con cũng chẳng có mấy tác dụng. Bác Phạm Văn Thuấn, một nông dân ở thôn Xuân Nẻo than thở: "Nhà tôi có gần 5 sào dưa hấu sắp cho thu hoạch thì gặp mưa, quả gần như thối hết. Tôi đã làm đủ mọi cách và chi tới hơn 2 triệu đồng mua đủ các loại chế phẩm sinh học để phun chống thối nhũn cho dưa nhưng đều không mang lại kết quả. Tổng cộng, gia đình tôi đã chi hơn 8 triệu đồng cho việc trồng dưa, chưa tính công chăm sóc hơn 2 tháng trời". Ở gần đó, nhà bác Nguyễn Thị Hà cũng trồng hơn 3 sào dưa hấu. Bác cho biết: " Mấy hôm trước gia đình tôi may mắn đã bán được 10 thước dưa, thu về 4 triệu đồng, cũng đỡ phần nào tiền giống, vốn. Tuy nhiên còn hơn 2 sào quả vẫn còn nhỏ, phải gần 2 tuần nữa mới cho thu hoạch đang vàng héo thân, lá, đốt dây bị thối, quả dưa sần sùi, không thấy phát triển, rất nhiều quả bị thối. Gia đình đã phun đủ các loại thuốc nhưng dưa vẫn chết và chắc chắn sẽ phải nhổ bỏ". Bác Hà cho biết thêm, nhà nào trồng dưa hấu cũng bị thiệt hại. Nhà may mắn bán được dưa thì hòa vốn, không ít nhà bị mất trắng. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, hiện dưa hấu ở xã Hưng Đạo gần như không có người thu mua. Các hộ nông dân chỉ còn biết để dưa ngoài ruộng hoặc cắt đem về nhà...ăn dần. Những hộ nào có dưa quả to, đều, mẫu mã đẹp may ra mới bán được, nhưng giá chỉ từ 4.000-4.500 đồng/kg (giảm khoảng 5.000/kg so với đầu vụ). Bác Nguyễn Văn Nghi ở thôn Ô Mễ nói: "Nhà tôi trồng 3,5 sào dưa hấu nhưng đã thối khoảng 60%. Cả nửa tháng nay, không ít đêm trời mưa, gia đình tôi cũng như bà con trong xóm phải huy động 2-3 người để đi bơm nước chống úng cho dưa...".

Xã Hưng Đạo có diện tích trồng dưa hấu nhiều nhất huyện với khoảng 80 ha. Ông Phạm Văn Đức, Chủ tịch UBND xã cho biết, cách đây khoảng 3 tuần, khi trời còn nắng ráo, một số hộ trong xã thu hoạch dưa hấu sớm, bán được giá bình quân 8.000 - 9.000 đồng/kg, mỗi sào cho thu trên dưới 10 triệu đồng, hứa hẹn một vụ dưa bội thu. Tuy nhiên, những trận mưa, nắng xen kẽ liên tục xuất hiện sau đó đã khiến hàng loạt diện tích dưa hấu bị thối, thương lái không ai thu mua, dưa còn non thì bị héo rũ, phát triển kém.

Hầu hết diện tích dưa hấu ở xã Hưng Đạo mặc dù chưa đến kỳ thu hoạch nhưng cũng không phát
 triển được, dây héo rũ,  quả bị thối

Ở Xã Nguyên Giáp, người trồng dưa cũng đang trong tình trạng khóc dở, mếu dở vì không bán được dưa hấu. Ông Nguyễn Hữu Thắng, Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp cho biết, toàn xã có 40 ha dưa hấu, trước đó khoảng 10% diện tích dưa hấu sớm đã cho thu hoạch với giá bình quân 6.700-7.500 đồng/kg. Những diện tích còn lại gặp mưa, tỷ lệ dưa bị thối chiếm 70%. Hơn 3 ha trồng ngoài bãi sông Luộc thuộc thôn An Quý bị ngập nước, coi như mất trắng. Ngày 3-6, giá của dưa hấu đã giảm xuống còn 3.200-3.800 đồng/kg, nhưng không có người thu mua.

Giống như ở nhiều nơi khác trong huyện Tứ Kỳ, 2-3 năm trở lại đây, dưa hấu trở thành cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân ở xã Quang Khải. Diện tích trồng dưa hấu ở địa phương này liên tục được mở rộng. Vụ này, toàn xã trồng khoảng 50 ha dưa hấu, tăng 20 ha so với năm 2010, chủ yếu là các giống Nông Việt và Hoàng Châu. Trước khi thời tiết diễn biến bất lợi, toàn xã đã thu hoạch gần 40% diện tích, mỗi sào thu lãi 8-9 triệu đồng. Tuy nhiên, khoảng 60% diện tích dưa hấu còn lại trong xã đã bị thối do mưa. Ở các xã có diện tích trồng dưa hấu khá lớn như Minh Đức, Ngọc Kỳ, Kỳ Sơn, Tái Sơn...người nông dân cũng đang lao đao. Theo dự báo trong những ngày tới trời tiếp tục có mưa càng làm cho người nông dân thêm buồn lòng.

Theo đánh giá của các địa phương ở huyện Tứ Kỳ, năm nay do được chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật nên dưa hấu phát triển tốt, quả to, đều, mẫu mã đẹp, triển vọng cho năng suất, sản lượng cao; giá bán dưa hấu đầu vụ cũng cao hơn so với cùng kỳ những năm trước. Chỉ vì thời tiết cuối vụ không thuận mà bao công sức, mồ hôi, tiền bạc của người nông dân đầu tư gần như mất trắng.

Mới đầu năm nay, bà con nông dân ở Tứ Kỳ cũng đã phải chịu thua lỗ khi su hào trồng ra không bán được; trước đó vụ đông năm 2011, hành tây cũng rơi vào cảnh ế ẩm khi không có thương lái thu mua...  Nhà nước cần kịp thời có những cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân khi sản xuất bị thua lỗ do thời tiết, dịch bệnh gây ra; sớm triển khai rộng rãi loại hình bảo hiểm nông nghiệp tại các địa phương, tuyên truyền, vận động nông dân tham gia để giảm thiểu những rủi ro trong quá trình sản xuất.

TIẾN MẠNH