Thủ đô Hà Nội có hai sự kiện lịch sử trọng đại gắn với mùa thu là: Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và ngày giải phóng Thủ đô (10.10.1954).
Thủ đô Hà Nội có hai sự kiện lịch sử trọng đại gắn với mùa thu là: Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và ngày giải phóng Thủ đô (10.10.1954). Nắng thu chan hòa đẹp đến mơ màng. Thu Hà Nội không chỉ mang đến không gian lãng mạn mà còn mang đến những món quà đặc sản rất riêng đó là: cốm và hồng. Cốm của làng Vòng gói trong lá sen và hồng chín ửng đỏ mọng là món quà thu sang trọng và tinh tế. Thu Hà Nội còn nồng nàn hương hoa, khi thu chạm ngõ cũng là lúc hoa sữa len lỏi khắp các phố. Những bông hoa trắng ngần li ti kết thành từng chùm nhỏ tạo khoảng trời trắng xóa. Chỉ cần một cây hoa sữa nở bung là đủ cho góc phố tỏa hương thơm ngát. Và có cả những gánh hàng rong chở cả “trời thu” với những giỏ hoa cúc, hoa thạch thảo...
Đến với mùa thu Hà Nội, ta lại càng xao xuyến không chỉ bởi vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn cả vẻ đẹp cốt cách thanh lịch của người Hà Nội. Sự lịch lãm gắn liền với nét hào hoa bác học, nho nhã giản dị, phóng khoảng hiếu khách của người Thủ đô.
Mùa thu Hà Nội, ta nhớ về ngày giải phóng thủ đô cách đây 67 năm. Đó không những là niềm vui của người dân Thủ đô mà còn là một sự kiện lịch sử trọng đại, ngày hội của nhân dân cả nước. Mùa thu Hà Nội năm nay, tuy bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhưng trong ký ức của người dân Thủ đô vẫn hiện lên, vẫn sống dậy, vẫn hòa vang, vẫn náo nức bồi hồi theo nhịp bước của những đoàn quân từ năm cửa ô tiến về giải phóng Thủ đô năm ấy. Các đơn vị bộ đội đi đến đâu, gương mặt thành phố biến đổi đến đó. Cờ Tổ quốc tung bay dưới nắng thu, nhân dân ùa ra hai bên đường, phất cờ, tung mũ, reo mừng ca hát tặng bộ đội. Đúng như âm hưởng hào hùng trong bài hát “Tiến về Hà Nội” của cố nhạc sĩ Văn Cao: “Trùng trùng quân đi như sóng/Lớp lớp đoàn quân tiến về/Chúng ta đi nghe vui lúc quân thù đầu hàng/ Cờ ngày nào tung bay trên phố".
Trong ký ức người Hà Nội còn nhớ rất rõ cái thời điểm lịch sử: Lúc 15 giờ ngày 10.10.1954 còi trên nóc Nhà hát thành phố nổi lên một hồi dài. Hàng trăm nghìn người dân Hà Nội dự lễ chào cờ tại sân vận động Cột Cờ. Sau lễ chào cờ, Chủ tịch Ủy ban Quân chính Vương Thừa Vũ trân trọng đọc lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô nhân ngày giải phóng. Mở đầu lời kêu gọi, Người viết: “Tám năm qua, Chính phủ phải xa rời Thủ đô để kháng chiến cứu nước. Tuy xa nhau nhưng lòng Chính phủ luôn gần cạnh đồng bào” thật ấm áp, chân tình, thân thương gần gũi biết bao. Ôi, 8 năm, nhớ sao năm 1946, Trung đoàn Thủ đô đã thề “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, đã biến mỗi góc phố thành những chiến lũy, chiến hào chống giặc. Những người con thân yêu trước khi rời khỏi Thủ đô đã nắm tay thề ngày trở lại. Và hôm nay họ đã trở về trong vòng tay của đồng bào Thủ đô, của nhân dân cả nước. Một cuộc trở về thật xúc động biết bao, có bao người đã ngã xuống các chiến trường để có ngày giải phóng hôm nay.
Mùa thu Hà Nội “Trời vẫn xanh mang sắc nắng Ba Đình”. Lăng Bác như một đài hoa quy tụ bao tình cảm mến thương. Thủ đô đang nhân lên sức mạnh tiềm tàng của ngày giải phóng, đã từng có một “Điện Biên Phủ trên không” với những rồng lửa bay bắn rụng pháo đài B52, để chiến thắng đại dịch Covid-19 hôm nay. Và sắc thu vẫn nồng nàn, nắng thu vẫn rực rỡ. Một sức sống tiềm tàng tươi mới rạng ngời xanh tươi khi thu về ta lại nhớ ký ức ngày giải phóng Thủ đô…
Tản văn của NGUYỄN NGỌC PHÚ