Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là căn bệnh đang gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt đang có xu hướng ngày càng trẻ hoá.
Ở đối tượng người cao tuổi thì tỉ lệ gây tử vong rất cao. Chính vì vậy, chúng ta nên phòng ngừa đột quỵ từ khi còn trẻ tuổi, bằng chế độ dinh dưỡng và lối sống khoa học, lành mạnh.
Đối với người đã từng bị đột quỵ thì nên áp dụng chế độ dinh dưỡng, luyện tập và nghỉ ngơi như thế nào để nhanh chóng cải thiện tình trạng sức khoẻ và phòng tránh nguy cơ tái phát? Cụ thể, người bị đột quỵ nên ăn gì và kiêng gì?
Nguyên tắc dinh dưỡng dành cho người bị đột quỵ, tai biến mạch máu não
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với sự phục hồi của người bệnh sau đột quỵ, giúp người bệnh nhanh lấy lại được sức khoẻ và cải thiện được các di chứng của tai biến. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì thực đơn cho người sau đột quỵ cần cung cấp đầy đủ và cân bằng giữa protein, chất béo và carbohydrate.
Năng lượng trong khẩu phần nên giảm bớt để tránh tăng cân, giảm nhẹ hoạt động cho bộ máy tiêu hóa và tuần hoàn. Nên cho người bệnh ăn những loại thức ăn dễ tiêu hoá, dễ hấp thụ ở dạng mềm, lỏng như cháo, súp v.v… Nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày, tránh cho người bệnh ăn quá no.
Người bị đột quỵ nên ăn gì?
Những loại thực phẩm dưới đây rất tốt và cần thiết cho người bệnh đột quỵ, người nhà nên biết để lên một thực đơn phù hợp giúp cho người bệnh nhanh hồi phục.
Các loại cá
Một số loại cá như: Cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ, cá trích... rất giàu axit béo omega-3, có lợi cho sức khỏe tim mạch, hạn chế hình thành mảng bám trong lòng mạch. Hơn nữa, cá còn là nguồn thực phẩm giàu chất đạm giúp người bị đột quỵ, tai biến sớm hồi phục.
Rau xanh
Các loại rau có màu xanh đậm như: Rau bina, cải xoăn, súp lơ xanh,... rất giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.
Ngoài ra, trong các loại rau này còn chứa Nitrat – chất có tác dụng hỗ trợ giãn các mạch máu, có tác dụng giảm huyết áp, giảm xơ vữa động mạch và tăng cường chức năng của các tế bào lót ở mặt trong mạch máu.
Trái cây
Các loại trái cây như: Bơ, táo, việt quất, họ nhà cam và quả kiwi rất tốt cho người bệnh đột quỵ.
Đặc biệt là trong quả bơ có chứa axit oleic, đây là một chất giúp cho chất xám xử lý thông tin một cách tốt ưu. Vì vậy, nên bổ sung trái bơ vào khẩu phần hàng ngày cho bệnh nhân đang điều trị phục hồi sau tai biến.
Vitamin C trong họ nhà cam là một chất chống oxy hóa, giúp phòng ngừa bệnh xơ vữa động mạch và thúc đẩy quá trình chuyển hóa cholesterol, hỗ trợ phục hồi sau khi bị đột quỵ.
Thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ là thực phẩm chứa rất nhiều lợi ích cho sức khỏe của bạn, không chỉ giúp hỗ trợ tiêu hóa, chống táo bón mà một số loại chất xơ còn giúp thúc đẩy giảm cân, giảm lượng đường trong máu. Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất xơ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
Các nguồn thực phẩm tốt chứa chất xơ là các loại trái cây tươi, các loại rau, đặc biệt là các loại đậu như: Đậu lăng, đậu bầu dục, đậu Hà lan, đậu xanh, đậu đen… Các loại đậu có chứa nhiều protein, chất xơ và các chất dinh dưỡng khác nhau, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, giúp người bị tai biến nhanh chóng phục hồi sức khỏe.
Những loại nước uống tốt cho người bị đột quỵ
Không nên chọn các loại nước uống có gas, nước ngọt đóng chai cho người đang điều trị phục hồi sau tai biến. Thay vào đó, bạn hãy chọn những loại thức uống thơm ngon, bổ dưỡng từ thiên nhiên như: Nước ép quả lựa, nước ép cà chua, nước ép cà rốt, nước cam... Các loại nước ép này rất giàu vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa, sẽ giúp cho người bị đột quỵ nhanh hồi phục hơn.
Những thực phẩm người bị đột quỵ không nên ăn
Bên cạnh những loại thực phẩm tốt cho người bị đột quỵ đã liệt kê ở trên nên được bổ sung vào thực đơn hàng ngày, thì người bị tai biến mạch máu não cần tránh ăn những loại thực phẩm sau:
Hạn chế ăn muối
Muối có thể gây tích nước và làm tăng huyết áp cho cơ thể, gây ra nguy cơ tái phát mạnh đối với bệnh đột quỵ. Vì vậy, nên tránh sử dụng nhiều muối trong bữa ăn hằng ngày. Hạn chế cho người bị đột quỵ dùng những thức ăn từ thực phẩm đã chế biến và đóng hộp, các loại thức ăn nhanh.
Tuyệt đối tránh rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích
Những người đang trong quá trình phục hồi sau khi bị đột quỵ nên tuyệt đối tránh các loại chất kích thích điển hình như: bia, rượu, thuốc lá, thức ăn cay nóng, mỡ động vật v.v…, vì đây là những chất làm tăng nguy cơ gây nên tình trạng tai biến mạch máu não và gây ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình khắc phục.
Tránh xa các thực phẩm chứa nhiều chất béo
Mỡ động vật, thịt mỡ các món chiên, xào có chứa nhiều dầu mỡ, các loại sữa đặc, bơ, nội tạng động vật như lòng, dồi… là những thực phẩm mà người đang phục hồi sau đột quỵ không nên sử dụng.
Bởi vì, các loại thực phẩm này khi hấp thụ vào cơ thể sẽ khiến cho lượng cholesterol - nguyên nhân gây xơ vữa động mạch hàng đầu tăng lên, rất nguy hiểm cho bệnh nhân đã từng bị đột quỵ, tai biến.
Hạn chế ăn thịt đỏ
Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu… có chứa hàm lượng cao chất béo bão hòa, loại chất béo này làm tăng nguy các bệnh về tim mạch, gây tắc nghẽn động mạch do tích tụ các mảng xơ vữa. Do đó, nên hạn chế cho người bị tai biến sử dụng các loại thực phẩm này.
Hạn chế thực phẩm có nhiều đường
Bánh ngọt, nước ngọt đóng chai, kẹo… là những loại thực phẩm có chứa nhiều đường, không nên cho người đang điều trị phục hồi sau tai biến sử dụng, để tránh những yếu tố nguy cơ cao gây tái phát đột quỵ.
Bên cạnh duy trì một chế độ dinh dưỡng khoa học, duy trì thói quen vận động, luyện tập hàng ngày, người bị tai biến có thể sử dụng thêm những sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên có chứa thành phần nattokinase. Enzym nattokinase được chiết xuất từ "Natto" ( đậu tương), món ăn truyền thống của người Nhật được làm từ đậu tương lên men, rất phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong các bữa ăn của người Nhật. Nattokinase được chứng minh có khả năng phân giải cục máu đông - nguyên nhân gây tắc mạch, dẫn đến đột quỵ.
Theo Sức khỏe và Đời sống