Được giao trông coi nghĩa trang liệt sĩ, ông Nguyễn Đức Phách hoàn thành tốt công việc được giao, bảo vệ nơi an nghỉ của các liệt sĩ luôn sạch sẽ, thoáng mát...
Ngay sau khi Nghĩa trang liệt sĩ xã An Lương (Thanh Hà) được xây dựng, xã đã tín nhiệm giao cho cụ Nguyễn Đức Đĩnh, nguyên là chiến sĩ quân nhạc phục viên, trông nom. Vốn gắn bó mật thiết với quê hương, lại am hiểu, say mê nghệ thuật tạo hình, ngày ngày cụ Đĩnh chăm chút trồng xây, tạo cảnh quan đẹp cho nghĩa trang. Cụ tỉa tót, uốn nắn công phu, tạo các con vật linh thiêng như long, ly, quy, phượng bằng cây xanh. Cụ còn dựng cả 2 hòn non bộ rất kỳ vĩ với các bể thả cá vui mắt. Ai vào thăm nghĩa trang cũng đều tấm tắc khen người quản trang cần cù, tâm huyết và khéo tay. Khi cụ Đĩnh sức yếu, người em ruột là cụ Nguyễn Đức Tuyên thay làm quản trang cũng tâm huyết, khéo tay không kém gì ông anh. Được một thời gian, cụ Tuyên bị bệnh nặng, qua đời. Ông Nguyễn Đức Phách
(ảnh) nối tiếp cha, chú ruột nhận trông nom nghĩa trang. Vốn hiểu rất rõ về những liệt sĩ an táng tại nghĩa trang, ông Phách cho biết: Xã An Lương có nhiều dòng họ, chi tộc, nhưng do mối quan hệ thông gia, bắc cầu nên gần như cả xã đều có mối liên quan mật thiết "phi nội tắc ngoại". Nghĩa trang hiện là nơi an nghỉ của 68 liệt sĩ quê hương. Mỗi dịp có đoàn học sinh trường tiểu học, THCS của xã đến viếng nghĩa trang, ông vừa ân cần hướng dẫn các cháu, vừa kể về những tấm gương đáng tự hào của những người con quê hương, khơi dậy trong các cháu lòng yêu nước, tinh thần cần cù, chịu khó học tập để xứng đáng với sự hy sinh của các liệt sĩ. Xã An Lương tuy còn nghèo, nhưng hằng năm đều quan tâm đầu tư tu sửa nghĩa trang, thăm hỏi giúp đỡ các gia đình liệt sĩ, thương binh. Vào các dịp lễ, Tết, lãnh đạo Đảng ủy, UBND, HĐND và các đoàn thể quần chúng của xã đều đến nghĩa trang thắp hương tưởng niệm các liệt sĩ...
Bản thân ông Nguyễn Đức Phách không suy tính thiệt hơn, đã góp công sức, tiền của làm cho nghĩa trang ngày càng sạch, đẹp. Ông bỏ tiền của cá nhân mua các chậu cảnh, tìm được cả 2 cây đa Nhật về trồng ở cổng. Hai cây đa trồng đã ngót chục năm, tỏa bóng mát che cả khu nhà quản trang và cổng vào. Phía trong hai bên đài liệt sĩ là 2 con sư tử bằng cây xanh của cụ Đĩnh tạo dáng, ông Phách trồng thêm 2 cây phượng. Về mùa hè, màu đỏ rực rỡ của 2 cây phượng rất phù hợp cảnh quan nơi đây. Thấm thoắt đã gần 19 năm ông Phách đến ở tại khu nghĩa trang, ngày đêm chăm lo việc tu sửa, hương khói cho các liệt sĩ. Ông luôn mãn nguyện với công việc âm thầm, lặng lẽ mà đầy tình nghĩa này.
NGUYỄN ĐỨC TRÀ