Nét mới trong hiệp thương giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND

Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng đại biểu HĐND huyện Nam Sách nhiệm kỳ 2021 - 2026

Đây là quy trình để thỏa thuận cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị được giới thiệu ứng cử và lập danh sách sơ bộ, lựa chọn, lập danh sách chính thức. Để bảo đảm dân chủ và lựa chọn được những người tiêu biểu ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND, hội nghị hiệp thương sẽ được tiến hành ba lần.

Về thời gian, hội nghị hiệp thương lần thứ nhất ở mỗi cấp được tổ chức từ ngày 3-17.2. Do trùng với thời gian nghỉ Tết, để bảo đảm tiến độ, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh sẽ tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất vào trước kỳ nghỉ Tết Tân Sửu 2021. Hiệp thương lần hai xong trước ngày 19.3. Hiệp thương lần ba xong trước ngày 18.4.

Đối với nội dung này, kỳ bầu cử có 3 điểm mới. Thứ nhất, quy định về thời gian đối với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND các cấp gửi văn bản điều chỉnh cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị được giới thiệu ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND đến Ủy ban MTTQ cấp tổ chức hội nghị hiệp thương. Theo đó, sau khi điều chỉnh lần 1 xong, văn bản được gửi ngay đến MTTQ cấp tổ chức hiệp thương.

Thứ hai, danh sách giới thiệu người ứng cử trình ra hội nghị hiệp thương lần thứ hai đối với người ứng cử ĐBQH cũng như người ứng cử đại biểu HĐND phải bảo đảm số dư cần thiết để hội nghị xem xét, lựa chọn lập danh sách sơ bộ. Để bảo đảm việc này, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các cấp cần chủ động đề nghị và thống nhất với Thường trực HĐND cùng cấp dự kiến phân bổ giới thiệu người ứng cử để danh sách giới thiệu người ứng cử trình tại hội nghị hiệp thương lần 1 có số dư cần thiết.

Thứ ba, danh sách giới thiệu người ứng cử trình ra hội nghị hiệp thương lần thứ ba phải bảo đảm có số dư lớn hơn số dư quy định tại khoản 6 điều 57 và khoản 3 điều 58 Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND.

Theo đó, danh sách những người ứng cử ở đơn vị bầu cử được bầu 3 đại biểu thì số dư phải nhiều hơn 2 người (2 người là số dư tối thiểu theo quy định); đơn vị bầu cử được bầu 4 đại biểu thì số dư phải nhiều hơn 3người (3 người là số dư tối thiểu).

Việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND ở mỗi cấp do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cùng cấp triệu tập, chủ trì và thực hiện.         

Về nội dung, trình tự dự kiến người ứng cử đại biểu HĐND cấp xã ở thôn, tổ dân phố cần lưu ý điểm mới là Trưởng Ban công tác Mặt trận phối hợp với Chi hội trưởng các đoàn thể họp với Bí thư chi bộ, Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố để dự kiến người của thôn, tổ dân phố ứng cử đại biểu HĐND cấp xã.

Về tổ chức hội nghị cử tri nơi công tác và nơi cư trú khác với kỳ bầu cử trước, kỳ này không quy định về xác định nơi lấy ý kiến nơi cư trú của người ứng cử đang ở nhà công vụ, nhà khách, người ứng cử là sĩ quan, chiến sĩ lực lượng vũ trang. 

Yêu cầu về tổ chức hội nghị cử tri nơi công tác quy định số lượng cử tri tham dự ở những nơi có dưới 100 cử tri thì tổ chức hội nghị toàn thể, nhưng phải bảo đảm có ít nhất 2/3 tổng số cử tri tham dự. Nơi có từ 100 cử tri trở lên thì có thể tổ chức hội nghị đại diện cử tri nhưng phải bảo đảm ít nhất có 70 cử tri tham dự. 

Yêu cầu về tổ chức hội nghị cử tri nơi cư trú quy định số lượng cử tri tham dự ở nơi có dưới 100 cử tri thì tổ chức hội nghị toàn thể, nhưng phải bảo đảm có trên 50% tổng số cử tri tham dự. Nơi có từ 100 cử tri trở lên thì phải bảo đảm ít nhất là 55cử tri tham dự.

Kỳ này quy định người ứng cử ĐBQH đang công tác tại các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội thì tổ chức lấy ý kiến cử tri tại Văn phòng Quốc hội (bao gồm cả cử tri của Viện Nghiên cứu lập pháp). 

Đối với người ứng cử đại biểu HĐND đang công tác tại Thường trực HĐND, các ban của HĐND cấp tỉnh thì tổ chức lấy ý kiến cử tri tại Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND hoặc Văn phòng HĐND cấp tỉnh. 

Việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến nhận xét của cử tri kỳ này có 2 điểm mới. Thứ nhất, trường hợp người được dự kiến giới thiệu ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND không đạt sự tín nhiệm của trên 50% số cử tri tham dự hội nghị cử tri nơi công tác thì Ban lãnh đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị tổ chức việc giới thiệu người khác.

Thứ hai, những trường hợp người ứng cử không đạt sự tín nhiệm của trên 50% số cử tri tham dự tại hội nghị cử tri nơi cư trú thì không đưa vào danh sách giới thiệu tại hội nghị hiệp thương lần thứ ba, trừ trường hợp đặc biệt cần báo cáo rõ để hội nghị hiệp thương xem xét, quyết định.

Việc xác minh và trả lời các vụ việc mà cử tri nêu đối với người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND chậm nhất đến ngày 13.4.2021 phải xong.

Việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử trong bầu cử bổ sung ĐBQH, đại biểu HĐND các cấp lần thứ nhất để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng những người được giới thiệu ứng cử phải được tổ chức chậm nhất là 20 ngày trước ngày bầu cử bổ sung. Sau hội nghị hiệp thương lần thứ nhất, cơ quan, tổ chức, đơn vị, thôn, tổ dân phố được phân bổ số lượng người giới thiệu ứng cử tiến hành lựa chọn, giới thiệu người ứng cử chậm nhất là 19 ngày trước ngày bầu cử bổ sung. Hội nghị hiệp thương lần thứ hai chậm nhất là 16 ngày trước ngày bầu cử bổ sung. Việc tổ chức hội nghị cử tri lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú và nơi công tác (nếu có) về người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND được thực hiện chậm nhất là 14 ngày trước ngày bầu cử bổ sung. Hội nghị hiệp thương lần thứ ba chậm nhất là 12 ngày trước ngày bầu cử bổ sung.

MTTQ tỉnh đã phân công bộ phận thường trực, sẵn sàng tiếp nhận thông tin, trả lời các vướng mắc; sẽ biên tập tài liệu hướng dẫn cụ thể cho từng nội dung liên quan gửi các đơn vị để thực hiện.

NGUYỄN ĐỨC TUẤN

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh