Nên vì việc mà dùng người

Đối với Hải Dương, bằng Đề án số 01 và Đề án số 03, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã đi sớm một bước trong thực hiện chủ trương tinh giản bộ máy. Tại Hội nghị Tỉnh ủy lần thứ 11 (lần 1) vừa qua, vấn đề này cũng được thảo luận khá sôi nổi. Tuy nhiên vẫn còn có ý kiến băn khoăn “không biết giảm ai nếu không có người nghỉ hưu, đối với khối hành chính” hoặc “một phòng, ban có 3-4 người mà lãnh đạo chiếm phần lớn, có nơi chỉ có 1 nhân viên, lãnh đạo luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, không tinh giản được, còn nếu giảm nhân viên thì không có người làm chuyên môn”…Với cách tư duy như vậy, thì đúng là việc tinh giản biên chế thực sự gặp nhiều khó khăn. Nhưng nếu nhìn ở góc độ khác, chúng ta lại thấy vấn đề hết sức đơn giản. Ví như, nếu mức khoán kinh phí để trả cho công việc của cơ quan A là N đồng, và tiền lương, thu nhập mỗi người của cơ quan đó được hưởng đều nằm trong con số N thì số người làm việc càng ít, thu nhập của mỗi người sẽ càng cao. Tin rằng, khi ấy không phải ai cũng muốn có thêm người, thêm biên chế mà chỉ muốn cố gắng hết sức hoàn thành công việc để không phải giảm thu nhập.

Còn việc một phòng, ban có 3-4 người, mà phần lớn là lãnh đạo thì lãnh đạo làm việc chuyên môn, làm việc của nhân viên cũng là chuyện bình thường, không nên băn khoăn nếu giảm nhân viên thì không ai làm chuyên môn. Tư duy cán bộ lãnh đạo chỉ để chỉ đạo là không phù hợp trong những hoàn cảnh như vậy.

Tương tự, trong bối cảnh yêu cầu phải tinh giản biên chế, nhưng ngành giáo dục lại “than” thiếu giáo viên, phải hợp đồng thêm cũng là vấn đề đáng quan tâm. Mặc dù lãnh đạo ngành đã nói rõ các lý do dẫn đến phải hợp đồng giáo viên, song cũng vẫn chưa làm rõ được đội ngũ giáo viên đang trong biên chế hiện đã bảo đảm dạy đủ số tiết theo quy định chưa? Nếu một giáo viên có thể dạy hai môn thì có nhất thiết phải tuyển thêm giáo viên khác chỉ để đủ giáo viên bảo đảm mỗi người dạy một môn hay không? Một giáo viên dạy các môn tiếng Anh, tin học hay âm nhạc, mỹ thuật ở THCS thì cũng có thể dạy môn đó ở cấp tiểu học, vậy tại sao không dùng cơ chế hợp đồng theo giờ với giáo viên chính thức ở trường khác...Với giáo viên mầm non, trong khi dịch vụ công chưa đáp ứng được yêu cầu, hoàn toàn có thể xã hội hóa bằng việc phát triển các trường tư thục. Rõ ràng là cách tư duy của chúng ta vẫn nặng về biên chế, mong có thêm người chỉ bởi cách trả lương theo thang bậc và chế độ công chức/viên chức suốt đời.  

Một bộ máy muốn hoạt động hiệu quả thì điều quan trọng là nhìn việc để giao người, chọn người, chứ không phải vì người mà sinh ra việc. Để thực hiện tinh giản biên chế trước hết phải tinh gọn bộ máy, giảm các khâu trung gian, giảm các cơ quan có chức năng, nhiệm vụ chồng chéo. Tỉnh ta đang hướng tới mục tiêu này bằng việc sắp xếp, sáp nhập một số đơn vị sự nghiệp và thực hiện một người kiêm nhiệm nhiều việc đối với đội ngũ cán bộ không chuyên trách cấp xã và cán bộ thôn, khu dân cư. Và để đi tới đích đó, điều quan trọng vẫn là quyết tâm thực hiện của các cấp, các ngành, trước hết là quyết tâm đổi mới ngay từ tư duy.

HOÀI ANH