Mục tiêu tổng quát phát triển đất nước ta năm năm tới

GS, TS Tạ Ngọc Tấn

Từ một đất nước bị tàn phá do chiến tranh khốc liệt, nền kinh tế nông nghiệp manh mún, lạc hậu, chúng ta đã bước ra khỏi tình trạng kém phát triển, trở thành một nước đang phát triển có thu nhập trung bình.

Đời sống nhân dân được cải thiện một cách căn bản, an sinh xã hội được bảo đảm và ngày càng cải thiện. Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa được phát huy và ngày càng mở rộng. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững. Văn hóa - xã hội có những bước phát triển tích cực. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền nhà nước, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc được đẩy mạnh. Quan hệ đối ngoại và hợp tác quốc tế ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu. Những thành tựu to lớn và quan trọng đó là cơ sở làm cho thế và lực, sức mạnh tổng hợp cũng như uy tín và vị thế quốc tế của đất nước ngày càng được nâng cao, tạo tiền đề quan trọng cho việc thực hiện thắng lợi đồng thời hai nhiệm vụ: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, chúng ta cũng còn nhiều hạn chế, khuyết điểm. Một số vấn đề lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường xây dựng, phát triển đất nước chưa được làm rõ. Nền kinh tế phát triển chưa bền vững, chưa tương xứng với tiềm năng và nguồn lực được huy động. Chất lượng, hiệu quả, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp. Nhiều vấn đề bức xúc trong xã hội và quản lý xã hội chưa được nhận thức đầy đủ và giải quyết có hiệu quả, tiềm ẩn những nguy cơ mất ổn định xã hội. Một bộ phận nhân dân chưa được thụ hưởng một cách đầy đủ, công bằng những thành tựu của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng và chế độ có mặt giảm sút. Yêu cầu về tạo nền tảng để nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại chưa đạt mục tiêu đề ra.

Từ đánh giá về thành tựu và hạn chế của công cuộc đổi mới, từ những nhận thức về tình hình thế giới và dự báo sự tác động của môi trường kinh tế, chính trị quốc tế đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước ta, Dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa XI trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đặt ra mục tiêu tổng quát phát triển đất nước ta trong năm năm tới là: “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, xây dựng nền tảng để sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Giữ gìn hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới”.

Có thể thấy rằng, mục tiêu tổng quát phát triển đất nước ta trong năm năm tới có những nội dung chủ yếu là:

Thứ nhất: Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.

Đây không chỉ là vấn đề then chốt, điều kiện hàng đầu bảo đảm cho việc thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị đặt ra cho năm năm tới mà còn là điều kiện sống còn của toàn bộ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Với vai trò là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, nhiệm vụ xây dựng Đảng luôn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Thực tiễn cách mạng những năm qua cho thấy, công tác xây dựng Đảng còn có nhiều hạn chế như Nghị quyết Hội nghị T.Ư 4, khóa XI đã chỉ rõ, tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí... chưa được ngăn chặn, đẩy lùi. Một số mặt trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và Mặt trận Tổ quốc còn chuyển biến chậm, gây tác động tiêu cực đến niềm tin của nhân dân, hạn chế thành tựu và hiệu quả của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước. Mặt khác, tình hình mới và những diễn biến khó lường trên thế giới, quá trình phát triển kinh tế, xã hội trong nước cũng xuất hiện nhiều vấn đề phức tạp, đặt ra những yêu cầu mới cho công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Thực tế ấy đòi hỏi công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị, xã hội cần phải được đặt ra như mục tiêu quan trọng, như điều kiện hàng đầu để bảo đảm cho thắng lợi của công cuộc đổi mới.

Thứ hai: Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, xây dựng nền tảng để sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Mục tiêu xây dựng nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại là một dấu mốc trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, mở ra những điều kiện mới, thuận lợi hơn cho việc tiếp tục xây dựng, phát triển đất nước lên tầm cao mới, cải thiện đời sống nhân dân, tăng cường thế và lực của đất nước. Để đạt được mục tiêu ấy, cần phải nhận thức đầy đủ và vận dụng đúng các quy luật phát triển, huy động được các nguồn lực của đất nước mà trước hết, quan trọng nhất là nguồn lực con người, phải có một lộ trình kế hoạch để từng bước thực hiện. Trong năm năm tới, yêu cầu đặt ra là tiếp tục xây dựng nền tảng - những điều kiện, cơ sở vật chất, các nguồn lực cần và đủ để sớm đưa nước ta đạt được mục tiêu đó. Mặt khác, Báo cáo chính trị đặt ra yêu cầu “Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới”, phát triển “nhanh”, “bền vững” nền kinh tế nhằm tận dụng các điều kiện, thời cơ thuận lợi, phát huy các nguồn lực trong và ngoài nước một cách có hiệu quả nhất phục vụ cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước.

Thứ ba: Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Nhân dân là mục tiêu tối thượng, đồng thời là động lực quyết định của công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa. Nhà nước của chúng ta là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, do nhân dân làm chủ. Mọi thành quả của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước đều vì hạnh phúc của nhân dân, vì mục tiêu không ngừng cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Mọi nhiệm vụ cách mạng đều do nhân dân thực hiện dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đó là yêu cầu xuất phát từ bản chất của chế độ ta. Mục tiêu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân mà Dự thảo Báo cáo chính trị đặt ra yêu cầu phải khắc phục những hạn chế về sự chưa công bằng trong phân phối, phúc lợi xã hội và điều kiện tiếp cận các dịch vụ xã hội. Đó cũng là yêu cầu phát triển đồng bộ các lĩnh vực, từ lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm, các dịch vụ giáo dục, y tế... đến môi trường sống, môi trường văn hóa, an toàn, an ninh xã hội, các quyền của con người, những bảo đảm thực sự của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa..., để không ngừng cải thiện một cách toàn diện cuộc sống của người dân.

Thứ tư: Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Đây là một trong hai nhiệm vụ chiến lược của suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đồng thời là một điều kiện có ý nghĩa quyết định đối với công cuộc xây dựng đất nước. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới được Đảng nhận thức không chỉ là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, mà còn gắn liền với bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ cuộc sống hòa bình, hạnh phúc cho nhân dân, bảo vệ sự vững vàng và phát triển của chế độ.

Thứ năm: Giữ gìn hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.

Đây chính là mục tiêu chung, khái quát từ đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta trong năm năm tới. Mục tiêu này thể hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, bảo vệ lợi ích quốc gia – dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. Chúng ta sẵn sàng làm bạn, làm đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng thế giới, tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nhưng cũng cương quyết và kiên trì đấu tranh để giữ vững môi trường hòa bình cho công cuộc đổi mới, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc. Bằng các hoạt động đối ngoại chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, chúng ta không chỉ nâng cao vị thế, uy tín đất nước trên trường quốc tế, mà còn góp phần vào sự nghiệp hòa bình, dân chủ, tiến bộ xã hội trên thế giới.

Mục tiêu tổng quát phát triển đất nước ta trong năm năm tới mang tính khái quát cao, được xác định dựa trên những cơ sở khoa học, những điều kiện thực tế cụ thể của đất nước, tình hình thế giới và những bài học kinh nghiệm từ chính công cuộc đổi mới, thể hiện định hướng, mong muốn và cũng là quyết tâm của Đảng ta trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước những năm tiếp theo. Các nội dung trong mục tiêu tổng quát gắn bó chặt chẽ với nhau trong một chỉnh thể, phản ánh nhất quán quan điểm của Đảng ta về các nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn hiện nay: Xây dựng Đảng là then chốt, phát triển kinh tế là trung tâm, văn hóa là nền tảng tinh thần, động lực phát triển của xã hội. Mục tiêu tổng quát là cơ sở để triển khai các nhiệm vụ cụ thể đối với từng lĩnh vực trong năm năm tới.

GS, TS TẠ NGỌC TẤN