Cảm giác ngon miệng với phụ gia thực phẩm (PGTP) thật ra là một thói quen. Thực chất PGTP không phải là chất dinh dưỡng nên không có nó cũng không sao.
Phụ gia thực phẩm không phải là chất dinh dưỡng nên không có nó cũng không sao
Ngược lại, PGTP trôi nổi, không đúng tiêu chuẩn có thể gây hại.
PGTP là các chất được bổ sung thêm vào thực phẩm để bảo quản hay cải thiện hương vị, làm đẹp bề ngoài của chúng. Một số PGTP đã được sử dụng lâu đời như bảo quản bằng cách làm chua với dấm (dưa chua), hoặc làm mặn bằng cách ướp muối (thịt, cá muối). Với sự ra đời và phát triển của công nghiệp chế biến thực phẩm, nay có thêm rất nhiều PGTP đã được giới thiệu và sử dụng. PGTP có thể có nguồn gốc thiên nhiên, hoặc tổng hợp hoặc bán tổng hợp hóa học. Đôi khi chúng cũng được tạo ra từ vi sinh vật, chẳng hạn như các loại men (enzym) dùng để sản xuất ra sữa chua…
Có thể kể một số PGTP thông dụng như: chất điều chỉnh độ chua (axit citric, axit tartaric, axit lactic…), chất tạo đặc (thạch rau câu hay pectin trích từ vỏ cam quýt), chất giữ ẩm (sorbitol), chất nhũ hóa (lecithin trích từ đậu nành), chất chống oxy hóa (vitamin C), chất bảo quản chống nấm mốc (hóa chất propionat dùng trong bánh mì, pho mát)...
Việt Nam đã có “Quy định về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm” và “Danh mục các chất PGTP đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm” do Bộ Y tế ban hành, trong đó có ghi rõ tên các chất PGTP được phép dùng, với giới hạn tối đa (ngưỡng) cho phép trong từng loại thực phẩm. Nếu sử dụng đúng loại, đúng liều lượng, các PGTP có tác dụng tích cực: tạo được nhiều sản phẩm phù hợp với sở thích và khẩu vị của người tiêu dùng; giữ được chất lượng toàn vẹn của thực phẩm cho tới khi sử dụng; làm tăng giá trị thương phẩm cho sản phẩm để hấp dẫn hơn trên thị trường; kéo dài thời gian sử dụng của thực phẩm.
Trái lại, nếu sử dụng PGTP không đúng liều lượng, không đúng chủng loại, nhất là những phụ gia không cho phép dùng trong thực phẩm sẽ gây những tác hại cho sức khỏe như gây ngộ độc cấp tính nếu dùng quá liều cho phép. Gây ngộ độc mạn tính: dù dùng liều lượng nhỏ nhưng thường xuyên, liên tục. Một số PGTP tích lũy trong cơ thể gây tổn thương lâu dài, đặc biệt nếu tiêu thụ PGTP bị cấm có thể gây ra hội chứng ngộ độc mạn tính: ăn không ngon, giảm cân, tiêu chảy, rụng tóc, suy thận mạn tính, da xanh xao, động kinh, trí tuệ giảm sút. Ngoài ra còn có nguy cơ gây hình thành khối u, ung thư, đột biến gien, gây quái thai ở phụ nữ mang thai…
Do vậy chỉ nên sử dụng các PGTP thuộc loại tự nhiên và PGTP đã được nghiên cứu kỹ lưỡng về độ an toàn khi đưa vào cơ thể. Với những loại PGTP là hóa chất, ngay cả khi đã được cho phép, cũng nên dùng càng ít càng tốt, và nếu không thật sự cần thiết thì không nên dùng. Cách đơn giản nhất là tập thói quen không sử dụng phụ gia.
(Theo Sức khỏe và Đời sống)
