Lấy lại "phong độ" của trường chuyên

Từ năm học 2014-2015 đến hết năm học 2017-2018, trường chỉ có 1 học sinh đoạt giải quốc tế (huy chương bạc). Kết quả này rất thấp so với giai đoạn 2001-2009 khi học sinh của trường giành được 3 huy chương vàng, 3 huy chương bạc và 4 huy chương đồng trong các kỳ thi quốc tế. Về thi học sinh giỏi quốc gia, số lượng giải nhất chưa nhiều và thiếu bền vững. Năm học 2017-2018, trường có 2 giải nhất quốc gia (năm học 2013-2014 có 4 giải nhất). Trong 2 năm học liên tiếp 2015-2016, 2016-2017, trường không có học sinh giành giải nhất thi học sinh giỏi quốc gia.

Chất lượng học sinh là yếu tố quyết định đến thành tích thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế. Tuy nhiên, việc thu hút học sinh năng khiếu, học sinh giỏi vào Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi từ nhiều năm qua có hạn chế kéo dài, chưa được khắc phục kịp thời. Nhiều học sinh năng khiếu ở các huyện, thị xã ít thi vào trường do ngại phải đi học xa nhà, tốn kém và các em xác định chỉ cần học ở trường THPT trong huyện vẫn có cơ hội cao đỗ đại học. Khoảng 7 năm gần đây, tỷ lệ học sinh ở TP Hải Dương trúng tuyển vào Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi thường chiếm 72-75% tổng số học sinh trúng tuyển.

Nhiều giáo viên giỏi của trường đã luống tuổi, sự đam mê, nhiệt tình giảng dạy của một số người kém đi. Một số giáo viên lớp kế cận còn ít kinh nghiệm, năng lực chưa tốt nên chưa đáp ứng được yêu cầu dạy chuyên. Từ năm học 2017-2018 về trước, nhiều chế độ, chính sách ưu đãi cho giáo viên, học sinh còn thấp so với nhiều tỉnh, thành phố khác.

Ngày 10.8.2018, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2878/QĐ-UBND quy định chế độ chính sách đối với giáo viên và học sinh của trường. Theo đó, từ năm học 2018-2019, giáo viên và học sinh nhà trường được hưởng nhiều chế độ, chính sách ưu đãi cao hơn nhiều lần so với trước. Chẳng hạn, trước đây, giáo viên có công trực tiếp đào tạo, bồi dưỡng học sinh đoạt giải quốc gia, quốc tế được thưởng bằng một nửa số tiền thưởng tất cả các huy chương, giải thưởng mà học sinh giành được, song tổng số tiền thưởng không vượt quá hai lần tiền thưởng giải cao nhất. Hiện nay, chế độ áp dụng là mỗi học sinh đoạt giải quốc gia, khu vực, quốc tế thì mức thưởng cho giáo viên bằng 0,8 định mức thưởng của học sinh và được tính cho tổng số giải. Học sinh đoạt huy chương vàng, bạc, đồng giải quốc tế lần lượt nhận mức thưởng là 200 triệu, 50 triệu và 30 triệu đồng. Mức thưởng giải nhất, nhì, ba quốc gia lần lượt là 20 triệu, 10 triệu và 6 triệu đồng. 

Điểm mới nữa là từ năm học này, học sinh các lớp chuyên có hộ khẩu thường trú tại các huyện giáp TP Hải Dương được nhận trợ cấp sinh hoạt phí ở mức bằng 60% mức lương cơ sở/học sinh/tháng và các học sinh có hộ khẩu thường trú tại các huyện, thị xã còn lại được hưởng bằng 80% mức lương cơ sở/học sinh/tháng. Chế độ ưu đãi này nhằm thu hút các học sinh ở các huyện, thị xã trong tỉnh về học tại trường.

Tuy nhiên, chỉ có chế độ, chính sách ưu đãi là chưa đủ mạnh để giải quyết được tình trạng giảm sút về chất lượng giáo dục mũi nhọn. Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi nên thực hiện các giải pháp đồng bộ để khôi phục lại bề dày thành tích. Nhà trường được đánh giá là đạt thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế song cần cụ thể hóa thành tích này xếp thứ bao nhiêu trong cả nước để có hướng phấn đấu, tránh tư tưởng tự mãn.

Ngoài thực hiện tốt các chế độ ưu đãi, Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi và các trường THPT khác trong tỉnh nên tăng cường tuyên truyền, vận động học sinh giỏi dự thi vào nhà trường theo hướng chủ động phát hiện và vận động, động viên trực tiếp thay vì bị động, trông chờ. Nhà trường cần làm tốt việc đào tạo, bồi dưỡng cho các giáo viên còn hạn chế, ít kinh nghiệm; đánh giá thực chất năng lực, phẩm chất của mỗi giáo viên; kiên quyết thanh lọc những giáo viên không đủ trình độ dạy chuyên, không thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Căn cứ vào tình hình thực tế, nhà trường có cơ chế minh bạch, công bằng để mời gọi những giáo viên năng lực giỏi, tâm huyết về giảng dạy... 

NINH TUÂN