Lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động: Vì sao doanh nghiệp lấn cấn?

Khu công nghiệp Đại An mở rộng đã hoàn thành lắp đặt trạm quan trắc môi trường tự động tại trạm xử lý nước thải

Chậm thực hiện

Sau khi rà soát các cơ sở thuộc đối tượng phải lắp đặt hệ thống QTMT tự động, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã lập danh sách 33 cơ sở thuộc các ngành, nghề: sản xuất xi măng, kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp, may mặc, dệt nhuộm, điện, thép xây dựng, sản xuất phân lân NPK… Nhưng đến thời điểm này mới có 12 cơ sở hoàn thành việc lắp đặt, truyền số liệu quan trắc về Sở TNMT, chủ yếu là quan trắc nước thải. Theo các chuyên gia, nguyên nhân là do việc lắp đặt hệ thống QTMT nước thải đơn giản hơn, ít điểm quan trắc hơn. 

Ngoài những doanh nghiệp đã lắp đặt, một số công ty thuộc các ngành sản xuất xi măng, than cốc, phôi và thép xây dựng cũng đang triển khai hoặc có phương án lắp đặt hệ thống QTMT tự động gồm: TNHH một thành viên Xi măng Vicem Hoàng Thạch, CP Sản xuất vật liệu xây dựng Thành Công III, TNHH Phú Tân...

Như vậy, vẫn còn 16 trong tổng số 33 cơ sở chưa lắp đặt hệ thống QTMT tự động theo yêu cầu của UBND tỉnh. Trong đó có 7 cơ sở sản xuất xi măng lò đứng quy mô công suất nhỏ hoạt động cầm chừng, 8 cơ sở đang tạm dừng hoạt động hoặc mới triển khai xây dựng dự án, chưa hoàn thiện hạ tầng và 1 cơ sở gắn với chương trình lắp đặt trạm quan trắc do UBND tỉnh đầu tư. 

Nhiều lý do

Theo ông Nguyễn Đức Sáu, Phó Giám đốc Công ty CP Quản lý công trình đô thị Hải Dương, tháng 6.2017, Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh có công văn đôn đốc lắp đặt trạm quan trắc nước thải tự động trên hệ thống thoát nước của TP Hải Dương. Nhưng do Công ty CP Quản lý công trình đô thị Hải Dương vẫn chưa được UBND TP Hải Dương giao quản lý, vận hành hệ thống thoát nước của thành phố, việc lắp đặt hệ thống QTMT công trình này lại gắn với chương trình của UBND tỉnh nên việc đầu tư, lắp đặt chưa thực hiện được. 

Lãnh đạo một doanh nghiệp chuyên sản xuất xi măng ở huyện Kinh Môn thẳng thắn khẳng định việc lắp đặt hệ thống QTMT tự động rất cần thiết cho cả doanh nghiệp và cơ quan chuyên môn trong việc kiểm soát ô nhiễm một cách chủ động nhưng do kinh phí lớn nên doanh nghiệp gặp khó khăn trong triển khai thực hiện. Hiện việc xây dựng, lắp đặt một hệ thống quan trắc khí thải trong sản xuất xi măng lên tới hàng chục tỷ đồng. 

Theo Sở TNMT, các cơ sở chậm lắp đặt hệ thống QTMT tự động chủ yếu là những doanh nghiệp phải lắp đặt hệ thống xử lý khí thải. Vị trí lắp đặt thường ở thân ống khói nên việc thực hiện mất rất nhiều thời gian và khó triển khai, thậm chí có những thời điểm doanh nghiệp phải dừng sản xuất. Hầu hết thiết bị quan trắc đều phải đặt hàng đồng bộ, nhập khẩu từ nước ngoài mất nhiều thời gian và kinh phí lớn cũng là nguyên nhân làm cho nhiều doanh nghiệp chưa triển khai nhiệm vụ này. Một số cơ sở sản xuất xi măng bằng công nghệ lò đứng công suất nhỏ đang hoạt động cầm chừng và chuẩn bị phải chuyển đổi công nghệ hoặc ngành nghề khác theo lộ trình của Chính phủ nên không tích cực thực hiện việc lắp đặt hệ thống QTMT tự động theo yêu cầu của cơ quan chuyên môn. 

Ngoài ra, một số cơ sở chưa triển khai lắp đặt do yếu tố khách quan như tạm dừng hoạt động hoặc đang triển khai xây dựng, chưa hoạt động sản xuất, kinh doanh. Một số ý kiến cho rằng việc lắp đặt hệ thống QTMT tự động vẫn còn khó khăn do công nghệ ứng dụng chưa phù hợp, quy trình và ý thức quản trị còn hạn chế, phương tiện, thiết bị chưa đồng bộ... nên nảy sinh sai lệch các chỉ số, hiệu quả sử dụng chưa cao, thậm chí còn mang tính hình thức, gây lãng phí tiền đầu tư. Việc nối mạng cập nhật thông tin còn khó khăn do hạn chế của hệ thống mạng, tốc độ đường truyền không bảo đảm cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến sự tham gia của các doanh nghiệp. 

VỊ THÀNH

12 cơ sở hoàn thành việc lắp đặt, truyền số liệu quan trắc về Sở Tài nguyên và Môi trường là: - Công ty Xi măng Phúc Sơn - Công ty TNHH May Tinh Lợi - Công ty TNHH Dệt Pacific Crystal - Công ty TNHH Best Pacific - Công ty CP Nhiệt điện Phả Lại - Khu công nghiệp Phú Thái - Khu công nghiệp Tân Trường - Khu công nghiệp Phúc Điền - Khu công nghiệp Nam Sách - Khu công nghiệp Đại An - Khu công nghiệp Đại An mở rộng - Khu công nghiệp Lai Vu. Trong số những cơ sở trên chỉ có 3 công ty lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường khí thải là: Xi măng Phúc Sơn, CP Nhiệt điện Phả Lại và TNHH Dệt Pacific Crystal.