Phát huy giá trị làng nghề trong xây dựng nông thôn mới

Nghề sản xuất bánh đa ở thôn Hội Yên, xã Chi Lăng Nam (Thanh Miện) đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương

Nâng cao thu nhập

Chỉ trong vài năm thực hiện xây dựng nông thôn mới (NTM), làng quê Phù Liễn, xã Hồng Phong (Nam Sách) đã thay đổi hoàn toàn. Những ngôi nhà cấp 4 lụp xụp được thay thế bằng những dãy nhà cao tầng khang trang, toàn bộ đường giao thông, đường nội đồng được bê tông hóa. Đời sống người dân không ngừng được nâng cao. Có được kết quả này chủ yếu nhờ nghề trồng hoa, cây cảnh của thôn phát triển. Hiện cả thôn có khoảng 200 hộ làm nghề, chiếm gần 70% số hộ trồng hoa, cây cảnh trong toàn xã. Năm 2019, Phù Liễn được công nhận là làng nghề trồng hoa, cây cảnh đầu tiên trong tỉnh. 

Từ trồng lúa bấp bênh, đến nay phần lớn diện tích đất nông nghiệp của Phù Liễn đều chuyển sang trồng hoa. Hiện thu nhập bình quân của người dân trong thôn đạt 65 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 1,37%. Ông Nguyễn Văn Sanh, Bí thư Chi bộ thôn Phù Liễn chia sẻ: "Đời sống của người dân tăng cao nên việc huy động sức dân trong xây dựng NTM được thuận lợi. Hiện thôn đã bảo đảm đủ các tiêu chí NTM nâng cao".

Nghề sản xuất bánh đa ở thôn Hội Yên, xã Chi Lăng Nam (Thanh Miện) đã có từ lâu đời. Dù là nghề truyền thống nhưng những hộ làm nghề trong thôn cũng không ngừng đổi mới công nghệ, giúp bánh đa Hội Yên có thị trường tiêu thụ rộng cả ở trong và ngoài nước. Chị Đỗ Thị Lánh - một trong những chủ cơ sở sản xuất bánh đa lớn của thôn cho biết: "Nhiều ngành nghề bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhưng làng nghề Hội Yên vẫn duy trì sản xuất ổn định, tiêu thụ tốt. Sản phẩm của cơ sở nhà tôi đã được đăng ký nhãn hiệu OCOP và có mặt tại nhiều hệ thống siêu thị lớn trong cả nước, đã có sản phẩm tiêu thụ thành công ở nước ngoài. Hiện cơ sở đang tạo việc làm cho 30 lao động địa phương với thu nhập từ 5 - 7 triệu đồng/người/tháng, có người làm tốt mức thu nhập còn lên tới 15 triệu đồng/tháng".

Ông Đỗ Xuân Khoa, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Chi Lăng Nam khẳng định: "Những giá trị mà làng nghề mang lại chính là nguồn nội lực lớn giúp địa phương nhanh chóng hoàn thiện mục tiêu xây dựng NTM. Xã xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới là nâng cao thu nhập bình quân của người dân đạt từ 67 triệu đồng/năm. Việc phát huy giá trị làng nghề, sử dụng lực lượng lao động tại chỗ là giải pháp cụ thể giúp địa phương thực hiện mục tiêu này".

Gìn giữ và phát triển 

Trong chương trình xây dựng NTM, làng nghề truyền thống có vị thế quan trọng, góp phần tạo dựng bộ mặt nông thôn vừa hiện đại vừa đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Toàn tỉnh hiện có 66 làng nghề đã được công nhận. Nhiều làng nghề được duy trì và phát triển ổn định. Một số làng nghề có tiềm năng phát triển mạnh, có giá trị thu nhập cao, tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động ở nông thôn, nhất là lao động nông nhàn. Một số sản phẩm làng nghề có mẫu mã, chất lượng phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng, góp phần phát triển ngành dịch vụ, du lịch và bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của tỉnh; thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, góp phần xây dựng NTM.

Tuy nhiên, không ít làng nghề rơi vào tình cảnh bị bó hẹp đầu ra, không có người kế nghiệp, khó cạnh tranh với các sản phẩm công nghiệp trên thị trường... Những năm qua, UBND tỉnh đã có những chính sách hỗ trợ bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống như hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, triển khai chương trình đào tạo nghề, thu hút vốn đầu tư, khôi phục lại làng nghề, xúc tiến thương mại... Một trong những mục tiêu chính của xây dựng NTM là tạo dựng bộ mặt văn hóa - xã hội đậm đà bản sắc địa phương. Khi các làng nghề được vực dậy, với những nét văn hóa độc đáo, nó sẽ trở thành những điểm du lịch hấp dẫn góp phần nâng cao đời sống của người dân.

Theo ông Trần Duy Chinh, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, đời sống của người dân nơi có làng nghề thường cao hơn so với các vùng thuần nông khác. Các làng nghề tạo ra nhiều việc làm cho lao động địa phương, nâng cao thu nhập người dân. Tuy nhiên, hiện nhiều làng nghề gặp khó khăn do chưa được quan tâm đầu tư đúng hướng. Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nhiều lao động trong các doanh nghiệp bị mất việc làm thì thu hút lao động về các làng nghề là một trong những giải pháp hữu hiệu và bền vững. Do đó, trong quá trình xây dựng NTM, các địa phương phải gắn với việc gìn giữ và phát triển làng nghề, xây dựng các sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc của làng nghề. Với những tiềm năng vốn có cùng với sự đầu tư đúng hướng, các làng nghề sẽ vượt qua thách thức và đủ khả năng để thực hiện các tiêu chí NTM.

TRẦN HIỀN