Không thể sống một ngày không nhớ

Đảng là nơi trái tim tôi đập của Nguyễn Sĩ Đại là một trong những bài thơ hay trong mảng thơ viết về Đảng sau năm 1975. Cảm xúc thơ chân thành, mạch thơ tự nhiên, giọng thơ giàu chất trữ tình - chính luận phù hợp với nội dung biểu đạt là những nét thành công lớn. Bài thơ được phổ nhạc thật hào hùng và đậm chất tráng ca, mỗi lần nghe là một niềm rung cảm thiết tha và thiêng liêng về Đảng.

Câu thơ mở đầu bài thơ cũng chính là nhan đề tác phẩm nên người đọc nhận ra vẻ đẹp của cảm xúc thật tự nhiên, trực tiếp bộc bạch tâm hồn tác giả: “Đảng là nơi trái tim tôi đập”. Từ đây, tứ thơ được hình thành và lan tỏa như một mạch ngầm xuyên suốt toàn bộ thi phẩm. Qua đó, nhà thơ Nguyễn Sĩ Đại muốn khẳng định rằng: Đảng không ở đâu xa, Đảng chính là máu thịt của cuộc đời tôi, trong hiện tại và cả trong quá khứ đau thương nhưng rất đỗi hào hùng.

Từ hình ảnh ông bà trong hồn nước đấu tranh đến hình ảnh mẹ cha trong hàng quân Cứu quốc, chung nhau dưới ngọn cờ của Đảng để trở thành đồng chí là sự phát triển ý thơ hợp lý và giàu chất tự sự. Cứ thế tác giả lần theo các sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước để khẳng định vai trò và sức mạnh của Đảng suốt hành trình đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. 30 năm Đảng lãnh đạo dân tộc ta đấu tranh chống Pháp, chống Mỹ là những bước đường đầy gian lao, thử thách. Máu đổ, đầu rơi, tang thương khắp chốn, nhưng không làm gục ngã khát vọng đấu tranh giành độc lập cho non sông mà Đảng đề ra. Hết thế hệ này đến thế hệ khác vẫn tiếp nối con đường vinh quang của Đảng đang đi.

Người anh ngã xuống nơi chiến trường Quảng Trị không kịp về kết nạp Đảng là một hình tượng nghệ thuật cảm động và giàu chất thơ. Đứa em lớn lên đứng vào hàng ngũ những người kháng chiến theo Đảng lại thấy anh mình chính là hình ảnh của Đảng yêu thương. Sự tiếp nối như một quy luật, một lẽ sống tất yếu ấy chính là niềm tự hào cho nhân vật trữ tình xưng tôi thấy Đảng là “nhịp tim tôi đập”. Bởi lẽ trong trái tim tôi, hình ảnh ông bà, mẹ cha, anh em chung hòa nhịp thở. Đảng hóa thành nhịp thở, buồng tim, nỗi nhớ thương và cả những chiêm nghiệm về đau thương, hạnh phúc mà Tổ quốc và dân tộc đã trải qua. 

Càng thương yêu và trân quý bao nhiêu những thế hệ nối tiếp nhau một lòng theo Đảng, sống chiến đấu và hy sinh cho Tổ quốc dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng, nhà thơ càng “căm hờn”, “coi khinh” những kẻ làm “ô danh” và “không một ghi ơn” Đảng. Chân thành và giàu cảm xúc, Nguyễn Sĩ Đại viết về Đảng mà như thủ thỉ với chính lòng mình: "Tôi không thể không căm hờn những kẻ/Làm ô danh Đảng vĩ đại của mình/Tôi không thể không coi khinh những kẻ/Hưởng rất nhiều mà không một ghi ơn".

Kết thúc bài thơ là lời tự bạch của chính nhà thơ khi đứng trong hàng ngũ của Đảng. Đó là lời khắc cốt ghi tâm không bao giờ được lãng quên. Phải thấy được vận hội mới của đất nước hôm nay để phấn đấu không ngừng cho cuộc sống nhân dân ấm no, hạnh phúc mai sau; bởi xét cho cùng Đảng ra đời và chiến đấu tất cả cũng vì nhân dân. “Làng quê còn sấp ngửa luống cày” là nỗi niềm trăn trở khôn nguôi của Đảng. Nhờ thế, ý thơ cuối bài chính là thông điệp tác giả nhắc nhở chính mình và những người đang đứng trong hàng ngũ của Đảng: "Đất nước đã bừng lên vận mới/Nhưng làng quê còn sấp ngửa luống cày/Tôi không thể sống một ngày không nhớ/Mỗi ngày mình theo Đảng để vì ai".

Đảng là nơi nhịp tim tôi đập là bài thơ giàu ý tứ, có cả cảm xúc trữ tình và chính luận kết hợp nhuần nhuyễn, hài hòa. Thi phẩm đã trực tiếp bộc bạch tiếng lòng của nhà thơ một cách chân thành, thiết tha về Đảng. Đảng là lý tưởng, là niềm tin, là khát vọng hiến dâng và cũng là niềm trăn trở suốt đời không bao giờ nguôi. Không chỉ đơn thuần là sự ngợi ca, bài thơ còn là lời nhắc nhở nghiêm khắc chính mình và mỗi người theo Đảng: Hãy sống và chiến đấu theo lý tưởng của Đảng; làm sao cho Đảng ngày càng quang vinh và vĩ đại hơn, muốn vậy phải hết lòng phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc.

LÊ THÀNH VĂN