Khi cha mẹ không biết con hư

Không chỉ mẹ thanh niên này mà còn nhiều bậc phụ huynh khác cũng đều tỏ ra ngỡ ngàng khi con mình vi phạm pháp luật bởi theo họ thì “cháu nó ở nhà ngoan lắm”, tới độ cư dân mạng đã phải chế ra nhiều lời châm chọc để phản ứng với thái độ này. Bên cạnh việc cho rằng con mình vốn hiền lành, ngoan ngoãn, các bậc phụ huynh này còn thường lấy lý do con còn “nhỏ dại” để biện minh cho hành vi phạm tội và xin được tha thứ, khoan hồng. Thậm chí người nhà kẻ chặt tay người đi đường để cướp xe máy SH mấy năm trước còn đổ lỗi cho nạn nhân do đeo đồ trang sức, đi xe máy đắt tiền nên mới bị cướp, khiến dư luận hết sức phẫn nộ. Những thanh thiếu niên vi phạm pháp luật đã, sẽ bị xử lý theo quy định song thái độ, sự trần tình của bố mẹ họ cho thấy một lỗ hổng lớn trong giáo dục tại gia đình hiện nay.

Trong số các thanh thiếu niên đó, có người lần đầu phạm tội, có người đã từng có tiền án, tiền sự, như Ngô Bá Khá đã phải vào trại giáo dưỡng, nhà tù không chỉ một lần. Vậy nên việc cho rằng con em mình ngoan, không ngờ được là có thể phạm tội để khuyên răn hoặc là sự ngụy biện của các bậc cha mẹ hoặc do họ thiếu sự quan tâm sâu sát tới độ không biết được tâm lý, hành vi của con mình. Dù là không biết hay cố tình không biết thì đó cũng là một nguyên nhân rất lớn dẫn đến tình trạng thanh thiếu niên phạm tội đang ngày một gia tăng với nhiều mức độ.

Cha mẹ đáng lẽ phải là người gần gũi, thấu hiểu, kiểm soát được các hoạt động của con mình nhiều nhất. Gia đình đáng lẽ phải là nơi ngăn chặn những mầm mống vi phạm pháp luật của thanh thiếu niên từ trong trứng nước. Nhưng nhiều gia đình lại trở thành nơi dung dưỡng, bao che cho tội phạm. Có một thực trạng đáng buồn là nếu như trước đây thanh thiếu niên phạm tội thường có hoàn cảnh gia đình phức tạp, thiếu thốn về cả vật chất lẫn tinh thần thì hiện nay xuất hiện nhiều người trẻ phạm tội có điều kiện, hoàn cảnh sống tốt, gia đình nền nếp. Sự thiếu quan tâm, giáo dục của cha mẹ khiến họ không nắm được suy nghĩ, tâm lý, hành vi của con em mình để điều chỉnh khi có chiều hướng tiêu cực, lệch lạc đã tạo điều kiện cho thanh thiếu niên phạm tội bởi không được định hướng, ngăn cản. Tâm lý bao che cho con em khi các em phạm lỗi khiến trẻ không nhận thức được đúng - sai cũng như hậu quả khi làm điều không tốt cũng gián tiếp góp phần đẩy người trẻ tới gần ranh giới của việc vi phạm pháp luật.

Hiện nay, khi thanh thiếu niên phạm tội, nhiều người đổ lỗi cho giáo dục trong nhà trường mà quên đi mất giáo dục trong gia đình mới là nền tảng quan trọng, vững chắc nhất giúp hình thành nhân cách con người. Xuất phát từ tâm lý, nhận thức lệch lạc đó nên nhiều bậc phụ huynh đã “khoán trắng” việc giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng mềm cho nhà trường mà không bảo ban, chỉ dẫn con mình một cách sát sao. Để hạn chế tình trạng thanh thiếu niên phạm tội, những người làm cha mẹ cần nhận thức đầy đủ, đúng đắn về trách nhiệm giáo dục con em trong gia đình để từ đó có các phương pháp, hành động cụ thể chứ không nên giao hết cho nhà trường. Cần giúp trẻ xây dựng nhận thức đúng đắn về sự đúng - sai và hệ quả của hành động xấu chứ không bao che, xuê xoa khi trẻ phạm lỗi dù nhỏ. Khi được ngăn ngừa ngay từ trong trứng nước tại gia đình thì mầm mống của cái xấu sẽ bị triệt tiêu, không biến thành hành vi phạm tội ngoài xã hội.

LAM ANH