Khan hiếm tiền lẻ dịp Tết: Ngân hàng “mang tiếng"

Một cán bộ ngân hàng phải thốt lên, những ngày Tết chi ra bao nhiêu thìsau đó lại nhận vào bấy nhiêu, thậm chí còn nhiều hơn. Và quan trọnghơn là số tiền này không biết làm cách nào để đưa trở lại lưu thông.

Không thể in tiền lẻ để phục vụ lễ chùa

Trả lời thắc mắc của phóng viên Vietnam+ về việc hiện các ngân hàngthương mại kêu là không đủ tiền lẻ và tiền mới đổi cho dân nhưng tạicác “chợ đen” và gần các chùa thì tiền lẻ lại được “đổi bao nhiêu cũngcó”.

Ông Nguyễn Chí Thành, Cục trưởng Cục Phát hành và Kho quỹ, Ngân hàngNhà nước Việt Nam cho biết, vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán, Ngânhàng Nhà nước thường chi ra một lượng tiền mới nhất định, trong đó cótiền mệnh giá nhỏ để đáp ứng một phần nhu cầu tiền mới của dân cư.

Ông Thành khẳng định, vấn đề ở đây không phải là thiếu tiền lẻ mà dotrong cùng một thời gian ngắn, nhu cầu về tiền mới, nhất là tiền mệnhgiá nhỏ sử dụng cho ngày Tết tăng đột biến, tạo áp lực lớn đối với cơquan phát hành và hệ thống ngân hàng, Kho bạc Nhà nước. Tuy nhiên,những mệnh giá nhỏ này lại hầu như rất hiếm khi được sử dụng làm phươngtiện thanh toán (nhất là ở các tỉnh, thành phố phía Bắc) mà chỉ được sửdụng vào những mục đích khác như phục vụ lễ hội, tín ngưỡng...

“Như vậy, khi Tết qua đi sẽ tạo ra sự ‘dư thừa’ và mất cân đối lớn vềcơ cấu mệnh giá, ảnh hưởng đến công tác lưu thông tiền mặt của hệ thốngngân hàng. Do đó, Ngân hàng Nhà nước phải chủ động điều hòa nhu cầu vàcơ cấu tiền mặt để hạn chế những tác động bất lợi này đối với lưu thôngtiền tệ,” ông Thành nhấn mạnh.

Ông Thành cũng khẳng định, việc một số cá nhân lợi dụng nhu cầu về tiềnmới của dân chúng để làm dịch vụ đổi tiền cũ lấy tiền mới hưởng chênhlệch là hành vi vi phạm pháp luật về tiền tệ.

Theo ông Thành, cán bộ ngân hàng cũng rất trăn trở về việc này, nhưngtiền đã đưa ra lưu thông thì Ngân hàng cũng không thể kiểm soát hếtđược, mà đòi hỏi phải có sự tham gia của các cơ quan liên ngành.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy thời gian qua, mặc dù các cơ quan đã tíchcực phối hợp nhưng vẫn chưa xử lý được tận gốc các trường hợp “buôn”tiền lẻ, tiền mới.

Ông Thành cho hay, Ngân hàng Nhà nước sẽ xử lý nghiêm nếu phát hiện ranhững cán bộ ngân hàng lợi dụng việc đổi tiền cũ lấy tiền mới vì cácmục đích trục lợi cá nhân để hưởng chênh lệch, gây ảnh hưởng đến lưuthông tiền tệ.

Ngân hàng "đau đầu" vì tiền lẻ

Một số ngân hàng cho biết, sau Tết và mùa lễ hội, tiền lẻ từ các trungtâm tín ngưỡng lại chảy về các ngân hàng thương mại và Ngân hàng Nhànước. Số tiền này, thời gian sau đó, sẽ rất khó đưa hết ra lưu thông,bởi lễ hội qua đi, người ta trở về với cuộc sống tất bật ngày thường,nhu cầu tiền nhỏ, tiền mới cũng vì thế mà hạ nhiệt. Tiền nhỏ, tiền lẻtrở lại thực hiện đúng chức năng của nó, phục vụ nhu cầu thiết yếu củacuộc sống trong mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ.

Ông Thành cho biết, trước Tết, lượng tiền lẻ trong kho không nhiều,song từ sau Tết nhất là từ tháng 3, chỉ có thu vào, chi ra chẳng đượcbao. Tất nhiên không phải toàn bộ số tiền mới đã đưa ra lưu thông quaytrở lại ngân hàng mà phần lớn ở lại thay thế các đồng tiền đã phát hànhtrước đó, một phần tồn đọng trong các gia đình và một phần quay trở lạingân hàng.

Vì thế, kho tiền của Ngân hàng Nhà nước Hà Nội bên cạnh những bao tiềncũ đã quay nhiều vòng trong lưu thông có một lượng lớn là các bao tiềnmới chỉ được sử dụng một lần. Vào thời gian cao điểm của mùa lễ hội,tiền lẻ về nhiều đến nỗi kho của Ngân hàng Nhà nước Hà Nội chẳng thểchứa nổi.

Một cán bộ của Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Hà Nội cho biết, có thờiđiểm mà tiền lẻ, dù chỉ chiếm 22% giá trị, nhưng lại chiếm tới 80% diệntích kho. Điều này cũng có nghĩa trong 10 bao tiền lưu kho, chỉ có 2bao tiền mệnh giá từ 50.000 đồng trở lên còn lại 8 bao là mệnh giá từ20.000 đồng trở xuống.

Ngay tại chùa Hương, ngay trong mùa lễ hội nhưng tiền lẻ nhiều đến nỗicác trụ chì tại chùa chẳng có thời gian đếm, cứ cho vào bao rồi gửi vềNgân hàng, kiểm đếm được bao nhiêu thì gửi lại bấy nhiêu tiền chẵn chonhà chùa.

Ông Thành thừa nhận, chính vì vậy mà kho của Ngân hàng ngày một dàythêm. Số tiền này cũng không thể đưa ra ngoài lưu thông. Thậm chí, rấtnhiều siêu thị mặc dù “từ chối” không nhận tiền mệnh giá nhỏ từ cácngân hàng, nhưng vẫn ghi biển: “Do khan hiếm tiền lẻ nên khách hàng vuilòng nhận kẹo.”

Trong khi đó, tình trạng không nhận tiền mệnh giá nhỏ ở chính các ngânhàng thương mại cũng “làm khó” Ngân hàng Nhà nước, bởi chính sách kháchhàng của các nhà băng này cũng khiến họ không thể “ấn” một lượng tiềnmệnh giá nhỏ, khi có giao dịch yêu cầu rút tiền trong tài khoản nếukhông muốn mất khách hàng…

Sang Vietcombank Chi nhánh Hà Nội, càng thấy rõ thực cảnh này. Trưởngphòng ngân quỹ Vietcombank Hà Nội, chị Hà Lan tâm sự, với các doanhnghiệp, nói khó mới chi được loại tiền mệnh giá 10.000 đồng trở lên còntiền 5.000 đồng trở xuống chỉ khi là số lẻ. Thậm chí nếu ép họ nhậncũng chỉ là nhận buổi sáng rồi buổi chiều lại nộp lại. Vì tiền lẻ giátrị nhỏ trong khi vận chuyển đi trả tiền hàng lại cồng kềnh, khó bảoquản, cất giữ.

Thế nên, ngay cả văn bản của Ngân hàng Nhà nước mà Vietcombank dán lênđể khách hàng hiểu ngân hàng phải chi tiền theo cơ cấu mệnh giá quyđịnh cũng chẳng mấy tác dụng khi khách hàng không chấp nhận. Đây cũnglà lý do, tiền lẻ Vietcombank Hà Nội nhận từ Ngân hàng Nhà nước Hà Nộiđa phần lại được tháo ra, đóng bó đẹp rồi quay vòng về Ngân hàng Nhànước.

Thực tế nêu trên phần nào lý giải trong khi các ngân hàng thì gặp nhiềukhó khăn để đưa tiền lẻ ra lưu thông vậy mà có nhiều lúc trong thanhtoán, tiền nhỏ, tiền lẻ  thiếu vẫn hoàn thiếu.

Ngân hàng Nhà nước cho biết trong năm 2011 sẽ phối hợp với các cơ quan hữu quan để tuyên truyền cho người dân hiểu về văn hóa dùng tiền trong đi lễ, làm sao để vẫn đảm bảo tự do tín ngưỡng của người dân, nhưng không làm “méo mó” chuyện tiền lẻ-tiền mới mỗi dịp Tết đến, Xuân về.

(Nguồn: TTXVN)