Bây giờ đang mùa thị chín. Năm nào tôi cũng chờ đến mùa thu để mong bắt gặp ở đâu đó sắc vàng dịu dàng từng làm mê đắm tuổi thơ tôi. Chợ phố không bán thị thì dù có lớn đến đâu, nhiều hàng hóa thế nào tôi vẫn thấy nó thiếu vắng, nghèo nàn hơn những phiên chợ quê tôi. Trái thị thơm hiền, ẩn chứa bao điều kỳ diệu bởi câu chuyện cổ tích được kể trong những đêm trăng. Những đêm mùa thu thảo thơm hương thị, giấc ngủ giật mình nghe tiếng thị chín rơi thảng thốt góc vườn. Những ngày thơ ra ngõ ngóng mẹ đi chợ về để được nhìn thấy trong chiếc làn nhựa vài quả thị vàng ươm. Cứ thế mà đi qua những tháng năm khờ khạo lúc nào không biết nữa…
Thị là món quà quê vô cùng ý nghĩa, vừa có thể ăn vừa để nâng niu, ngửi ngắm. Buổi chợ nào cũng vậy, kể từ lúc thị bắt đầu lác đác chín vài quả đầu mùa cho đến khi những quả cuối cùng bày góc chợ, mẹ đều mua làm quà cho mấy anh em tôi. Đó là món quà rẻ tiền nhưng lại ấm áp tình mẫu tử. Nhận từ tay mẹ trái thị chín vàng, lòng con trẻ vui hơn ngày hội. Trong lúc mẹ cầm nón mê quạt chưa ráo mồ hôi thì các con đã vội hít hà hương thị. Thị có hai loại, loại to và một loại nhỏ chỉ bằng cổ tay trẻ con gọi là thị men. Thường thì thị men thơm hơn nên tôi vẫn để dành đặt ở đầu giường. Dù mẹ đã mấy lần nhắc nhở rằng mùi hương thị rất dễ dụ rết bò về. Sợ thì có sợ nhưng làm sao có thể cưỡng lại một giấc mơ được ướp hương thơm ngan ngát ấy.
Bây giờ quê tôi còn rất ít cây thị, người ta mải mê trồng xà cừ, keo để bán lấy tiền. Mẹ đi chợ về, các con lớn tướng vẫn lục làn hỏi “thị đâu hả mẹ?”. Mẹ thở dài bảo: “Hôm nay bà cụ bán thị mẹ quen mua đã nghỉ, lục quanh từ đầu đến cuối chợ vẫn không thấy hàng nào khác, mà cứ tưởng như mùi thị ở rất gần”. Tôi mới giật mình nhận ra rằng đâu chỉ chúng tôi mới nuối tiếc một ký ức tốt đẹp đã xa.
Bố xin đâu được vài cây thị con về trồng ở góc vườn. Cây lớn chưa quá đầu gối mà tôi đã mường tượng ra cảnh các con mình sẽ thích thú thế nào khi về thăm quê ngoại vào đúng mùa thị chín. Tôi sẽ kể truyện cổ tích cho con nghe, sẽ để chúng ngủ trong hương thị. Đêm trăng sẽ lại thổn thức giật mình khi nghe tiếng thị rơi…
Hôm vừa rồi có việc tạt qua chợ đầu mối lúc sớm mai, ngỡ ngàng thấy một mẹt thị lẫn trong những hàng rau xanh mướt. Mùi thịt cá, bún chả, thứ mùi hỗn tạp của chợ sớm cũng không thể nào át đi hương thị thơm nức ấy. Nên khi có nhiều người dừng lại, tôi cũng len lỏi đến bên mua cho mình vài quả thị. Quả cho bạn, quả cho tôi, quả cho cả một dòng chảy ký ức dường như vẫn còn tươi mới...
VŨ THỊ HUYỀN TRANG