Hỏi: Trước khi mất, ông nội tôi có di chúc miệng cho bố tôi được sinh sống và quản lý nhà đất của ông bà. Sau ngày cải táng ông, các chị em gái của bố tôi không tán đồng di chúc miệng đó nên đề nghị phân chia nhà đất theo thừa kế và tòa án đã thụ lý đơn xin chia thừa kế. Như vậy là đúng hay sai?
NGUYỄN PHƯƠNG LINH (Ninh Giang)
Trả lời: Theo các điều khoản quy định về di chúc tại Luật Dân sự 2005, có nhiều hình thức di chúc gồm:
Điều 650, di chúc bằng văn bản:
1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng;
2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng;
3. Di chúc bằng văn bản có công chứng;
4. Di chúc bằng văn bản có chứng thực.
Điều 651, di chúc miệng
1. Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.
2. Sau 3 tháng kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.
Trong đó:
1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây (điều 652)
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép;
b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
2. Di chúc của người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 điều này.
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.
Vì bạn không nói cụ thể thời điểm ông nội bạn lập di chúc miệng cũng như đã hoàn thành các thủ tục để công nhận di chúc miệng đủ điều kiện hợp pháp chưa nên chúng tôi nêu các quy định về di chúc để bạn đối chiếu với trường hợp gia đình mình.
