Việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu được cho là sẽ tạo ra một lỗ hổng lớn, gây trở ngại cho các nỗ lực quốc tế nhằm ngăn chặn hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Mỹ là quốc gia đứng thứ hai trong danh sách các nước thải khí CO2 nhiều nhất thế giới
Quyết định gây sốcHiệp định Paris về biến đổi khí hậu được 195 quốc gia thông qua trong Hội nghị lần thứ 21 Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP21) tại Paris vào năm 2015, nhằm cắt giảm lượng khí thải và duy trì mức tăng nhiệt độ trên toàn cầu không quá 2 độ C so với nhiệt độ thời kỳ tiền cách mạng công nghiệp.
Theo kênh truyền hình CNN, sáng 2.6 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có quyết định gây sốc khi thông báo Mỹ sẽ rút khỏi Hiệp định Paris. Dường như quyết định này đưa Mỹ đi ngược hướng so với gần như tất cả các quốc gia.
Theo các nhà khoa học, bất kỳ sự trì hoãn nào trong nỗ lực ngăn chặn hiệu ứng nhà kính của Mỹ sẽ khiến chính quốc gia này và cả thế giới chịu tổn thất trong dài hạn. Phần lớn các nhà khoa học đều nhất trí nhiệt độ tăng cao sẽ khiến mực nước biển dâng, các thành phố ven biển rơi vào cảnh ngập lụt, biến mất trên diện rộng, khủng hoảng di cư, hạn hán, mùa màng thất thu, bão lớn, nắng nóng kéo dài…
Mô hình khí hậu của tổ chức phi lợi nhuận Climate Interactive cho thấy Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris sẽ khiến các nước gặp khó khăn nhiều hơn trong việc ngăn chặn nhiệt độ Trái Đất tăng lên hơn 2 độ C khi đến năm 2100. Việc Mỹ rút lui và không hành động, nhiệt độ toàn cầu sẽ tăng 0,3 độ C so với mức nếu nước này vẫn còn tham gia hiệp định.
"Tôi sẽ rời khỏi hội đồng cố vấn. Biến đổi khí hậu là có thực. Rút khỏi Hiệp định Paris không tốt cho Mỹ hay cho thế giới." Tỷ phú ELON MUSK
|
|
Một nghiên cứu vào tháng 12.2016 được đăng trên Tạp chí Biến đổi khí hậu tự nhiên nhận định sự rút lui của Mỹ có thể khiến các mục tiêu đề ra trong Hiệp định Paris không thể đạt được.
Theo số liệu của Ủy ban châu Âu, Mỹ là quốc gia đứng thứ hai trong danh sách các nước thải khí CO2 nhiều nhất thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Trong năm 2015, Mỹ đã thải ra 5,1 triệu kiloton CO2, nhiều hơn lượng khí của cả 28 nước Liên minh châu Âu gộp lại và chiếm gần 1/6 lượng khí thải trên toàn cầu.
Cựu Tổng thống Barack Obama trong suốt nhiệm kỳ đã nỗ lực rất nhiều để cắt giảm lượng khí thải do Mỹ sản sinh ra, nhằm ngăn chặn thảm họa thay đổi khí hậu. Nhưng kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã ký các sắc lệnh giúp việc khai thác than trở nên dễ dàng hơn cũng như loại bỏ kế hoạch hành động khí hậu năm 2013 của người tiền nhiệm Obama.
Không phải tất cả các chuyên gia đều nhất trí với việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris sẽ gây thảm họa đối với nỗ lực đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Giáo sư chính trị môi trường Đại học Sydney David Schlosberg nhận định các quốc gia khác như Trung Quốc và Ấn Độ có thể thay thế làm phần việc của Mỹ, khiến nước Mỹ bị cô lập về mặt chính trị. “Tôi nghĩ vẫn sẽ có nhiều bang và địa phương ở Mỹ giúp quốc gia này đạt được mục tiêu đã tình nguyện cam kết trước đó”, GS Schlosberg khẳng định.
Lãnh đạo các thành phố phản ứng
Quyết định của ông chủ Nhà Trắng gây tranh cãi
Từ khi Tổng thống Trump đưa ra quyết định rút khỏi Hiệp định Paris, đã có ít nhất 211 thị trưởng và 17 thống đốc bang tại Mỹ ra tuyên bố tiếp tục ủng hộ văn kiện này.
Chương trình thị trưởng hành động vì khí hậu (MNCAA) kết nối 88 thị trưởng các thành phố ở Mỹ với dân số hơn 43 triệu người nhằm củng cố các nỗ lực tại địa phương cắt giảm khí thải nhà kính và hỗ trợ hoạch định chính sách thống nhất giữa cấp liên bang và toàn cầu. MNCAA đã ra thông báo khẳng định sẽ tuân thủ, tôn trọng và cải thiện các cam kết thực hiện thỏa thuận toàn cầu này sẽ thúc đẩy các thành phố thành viên nỗ lực hơn nữa để đạt được các mục tiêu này thông qua tăng cường đầu tư cho các dự án năng lượng tái tạo và sử dụng năng lượng hiệu quả. Biên bản thông báo này đã được 61 thị trưởng thành phố thành viên ký xác nhận.
Ngoài ra, lãnh đạo 3 bang lớn khác của Mỹ là California, New York và Washington đã đồng loạt lên tiếng khẳng định sẽ ủng hộ Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu. Ba bang này chiếm tới 1/5 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ và có tổng số dân 68 triệu người, tương đương 1/5 số dân của quốc gia này.
Liên quan trực tiếp tới Hiệp định Paris, lượng khí thải nhà kính do 3 khu vực này thải ra cũng chiếm ít nhất 10% tổng số khí thải của nước Mỹ. Lãnh đạo của 3 bang cũng kêu gọi các bang khác cùng sát cánh để thúc đẩy thực hiện hiệp định; đồng thời cam kết sẽ có những hành động táo bạo và thiết thực góp phần đẩy lùi tình trạng biến đổi khí hậu. Thống đốc bang New York Andrew Cuomo cho rằng quyết định của Tổng thống Trump sẽ gây ra những "hậu quả tai hại" cho Trái Đất.
Thị trưởng thành phố Pittsburgh Bill Peduto khẳng định thành phố miền đông bắc nước Mỹ này sẽ tuân thủ các quy định và hướng dẫn của Hiệp định Paris vì tương lai, con người và kinh tế của thành phố. Đây là dòng chia sẻ đăng trên trang cá nhân Twitter của ông Peduto sau khi Tổng thống Trump trong thông báo rút khỏi Hiệp định Paris.
Ông khẳng định "ông được bầu ra để đại diện cho người dân thành phố Pittburgh chứ không phải người dân Paris". Thị trưởng Peduto còn cho rằng đây là lúc mà mỗi thành phố của Mỹ phải tự quyết định cho riêng mình; đồng thời khẳng định thành phố này sẽ sát cánh cùng các quốc gia trên thế giới để theo đuổi Hiệp định Paris.
Không chỉ có lãnh đạo các thành phố mà ngay cả cố vấn thân cận của ông Trump cũng phản đối quyết định này. Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX Elon Musk đã rút lui khỏi Hội đồng cố vấn kinh doanh của Nhà Trắng.
Theo tờ New York Post, tỷ phú Elon Musk đã có dòng tweet sau tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về việc rút khỏi Hiệp định Paris: “Tôi sẽ rời khỏi hội đồng cố vấn. Biến đổi khí hậu là có thực. Rút khỏi Hiệp định Paris không tốt cho Mỹ hay cho thế giới”. Tỷ phú công nghệ sau đó đã chia sẻ lên Twitter cá nhân một bài báo của Scientific American về biến đổi khí hậu và “thách thức” Mỹ ít nhất làm được như Trung Quốc trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.“Theo Hiệp định Paris, Trung Quốc cam kết tới năm 2030 sẽ sản xuất điện sạch từ mọi nguồn nhiều như Mỹ ngày nay”, Giám đốc điều hành Tesla viết.
Trước đó, tỷ phú Elon Musk từng nói sẽ rút lui khỏi Hội đồng cố vấn kinh doanh của Tổng thống Donald Trump nếu Nhà Trắng rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.Ngoài vị trí trong hội đồng trên, ông Elon Musk còn là thành viên của nhóm sáng kiến sản xuất do Tổng thống Donald Trump đứng đầu.
Theo tờ New York Times, một số nhà phân tích lo lắng việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris sẽ giúp Trung Quốc - quốc gia sản sinh ra lượng khí thải nhiều nhất thế giới - đóng vai trò chi phối trong các cuộc đối thoại tương lai. Hiện Trung Quốc đang tích cực đầu tư vào năng lượng hạt nhân, năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Không rõ giới lãnh đạo Trung Quốc sẽ đi xa đến đâu trong việc gây sức ép với các quốc gia khác để đạt tham vọng. Trước đó, Trung Quốc đã từ chối việc tuân thủ Tiêu chuẩn minh bạch nghiêm ngặt (cho phép quốc tế giám sát lượng khí thải nước này sản sinh ra) và đề nghị sẽ tự cung cấp số liệu cho giới quan sát nước ngoài.
HỒNG HẠNH
