Sách được chia làm 6 phần chính: Ra đảo, Mùa biển lặng, Mùa biển động, Kỳ thú biển trời Trường Sa, Thám hiểm đáy biển Trường Sa và Những người giữ đảo.
Qua 90 trang sách, tác giả đưa bạn đọc vượt qua chặng hải trình dài gần 500 km đến với quần đảo Trường Sa, miền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Bạn đọc sẽ được tận hưởng một chuyến du lịch đầy lý thú có hướng dẫn viên giàu kinh nghiệm dẫn đường, tác giả, người đã có những năm tháng từng sống và làm việc tại Trường Sa. Anh đã đem những điều mắt thấy, tai nghe, với những trải nghiệm cùng những cảm nhận của chính bản thân về cuộc sống nơi đây để kể lại cho các bạn đọc nhỏ bằng lối viết trong sáng, giản dị với giọng văn mượt mà, giàu cảm xúc mà vô cùng gần gũi với các em. Vì vậy, các em có thể dễ dàng hình dung và cảm nhận được không chỉ là thiên nhiên, cuộc sống và con người mà còn được hiểu rõ hơn những điều còn chưa biết về vùng lãnh thổ thiêng liêng nơi đầu sóng ngọn gió xa xôi ấy.
Cuộc sống ở Trường Sa mở ra trước mắt người đọc với biết bao điều bí ẩn. Nơi đây không chỉ có sự khắc nghiệt của thiên nhiên với những con sóng bạc đầu gắn với những cơn bão to gió lớn trong mùa biển động mà còn có cảnh vật chan hòa với ánh nắng pha lê, bầu trời trong xanh vời vợi, biển dịu dàng với một màu xanh ngọc bích, như dẫn dụ, mê hoặc lòng người. Đặc biệt, vẻ đẹp của hoa bàng vuông và sự dẻo dai, mãnh liệt của loài cây phong ba, cây bão táp đã trở thành biểu tượng của sự sống sinh sôi, đơm hoa kết trái ở nơi này. Thú vị hơn, dưới đáy biển là cả thế giới động vật phong phú với nhiều loài cá đẹp rực rỡ và lạ mắt, những vỉa san hô lấp lánh sắc màu, những nàng ốc trinh nữ đẹp xinh, những chú vích khù khờ... Tất cả tạo nên một bức tranh đa sắc, sống động.
Điều dễ làm bạn đọc xúc động chính là bữa cơm đạm bạc của những người lính đảo. Rau xanh và nước ngọt ở đây là những thứ vô cùng đáng quý. Bởi nước mưa khan hiếm, trồng rau ở đảo nổi đã khó, trồng rau ở đảo chìm và nhà giàn còn khó hơn nhiều. Giữa những khó khăn, thiếu thốn, giữa nơi xa xôi vắng vẻ ấy, những người lính đảo vẫn kiên trung ngày đêm vững chắc tay súng để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, gìn giữ cho biển, đảo quê hương một màu xanh bình yên. Mới thấy, vị mặn mòi của biển không chỉ có vị mặn của muối mà còn thấm đẫm cả vị mặn chát của những giọt mồ hôi đã đổ xuống của những người lính hải quân đong đầy trong đó, còn có cả máu xương của biết bao anh hùng đã nằm lại nơi này. Ấy còn là câu chuyện về hòn đảo mang tên người anh hùng Phan Vinh.
Bằng ngòi bút tài hoa cùng với tình yêu biển, đảo sâu đậm đã giúp cho tác giả Nguyễn Xuân Thuỷ thành công trong việc đưa Trường Sa đến gần hơn với bạn đọc, gợi trí tưởng tượng phong phú, khơi dậy và bồi đắp tình yêu quê hương, nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi công dân về chủ quyền biển đảo thiêng liêng. “Tôi kể em nghe chuyện Trường Sa” chính là một món quà giàu ý nghĩa dành tặng bạn đọc, có giá trị không chỉ đối với thế hệ hôm nay mà còn cho cả các thế hệ mai sau.
NHIỆM VĂN