Sau nhiều lần sáng tác rồi vứt bỏ, nhà nghiên cứu xử lý ngôn ngữ tự nhiên kiêm nhạc sĩ Bảo Đại đã huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI) để viết nhạc với tốc độ một giây 10 bản nhạc.
Bảo Đại chia sẻ cách sáng tác nhạc bằng trí tuệ nhân tạo tại VietAI Summit 2019
Là người yêu và nghe nhiều thể loại nhạc, Bảo Đại nhận ra quy luật trong từng thể loại nhạc. “Các ca khúc trong cùng một thể loại nhạc thường sẽ có nét tương đồng trong cách di chuyển giai điệu cũng như hòa âm. Vì vậy, mình nghĩ máy cũng có thể rút ra được quy tắc và làm việc này thay con người”, anh Đại chia sẻ. Anh quyết định huấn luyện AI để viết pop ballad - thể loại nhạc được yêu thích ở Việt Nam.
Trước khi được “đào tạo”, AI cũng chỉ như đứa trẻ, nên Bảo Đại lựa chọn phương thức học giám sát để đảm bảo mô hình hấp thu và xử lý kiến thức một cách chính xác. Tuy mô hình AI cần phải viết được nhạc theo phong cách pop ballad Việt, nhưng anh gặp một vấn đề khá lớn là không thể sử dụng những sản phẩm có sẵn của nghệ sĩ Việt.
Trên thực tế, các tác phẩm hiện nay đều có định dạng như .mp3, .wav. Trong khi đó, mô hình AI lại cần thông tin đầu vào theo định dạng .midi. Loại dữ liệu này rất khó tìm và tổng hợp, dẫn đến việc chuẩn hóa mô hình AI chưa thật hoàn thiện.
Đến nay, mô hình AI đang giải quyết được khoảng 80% kỳ vọng của anh. Sau khi nhận một đoạn nhạc ngắn, AI có thể nắm bắt được ý đồ phong cách, nhằm tạo ra những ca khúc đúng như mong muốn. Thậm chí, công nghệ này có khả năng tự tạo ra ca khúc luôn mà không cần Bảo Đại mớm giai điệu. Tùy thuộc việc điều chỉnh các tham số (parameter), anh có thể yêu cầu AI viết một đoạn nhạc từ 10 giây đến 5 phút, thậm chí lâu hơn.
Tại sự kiện VietAI Summit 2019 cuối năm ngoái, Bảo Đại đã giới thiệu mô hình sáng tác nhạc bằng AI tới cộng đồng công nghệ. Mô hình của anh đã tạo những hứng thú nhất định cho người nghe.
Là giảng viên tại VietAI - tổ chức giáo dục, đào tạo trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, Bảo Đại cho biết, dùng AI để viết nhạc hay ứng dụng vào lĩnh vực khác đều yêu cầu những kiến thức nền tảng chung. Do vậy, mỗi người cần chuẩn bị kiến thức nền tảng thật tốt về machine learning hoặc deep learning, trước khi bắt tay giải quyết bất cứ bài toán nào trên thực tế.
Danh họa Leonardo Da Vinci từng tuyên bố "Nếu không phải là nhà toán học thì chẳng ai có thể hiểu tôi". Điều này để thể hiện tầm quan trọng của các tỷ lệ vàng trong toán học đối với các tác phẩm của ông. Theo Bảo Đại, trong âm nhạc cũng vậy.
“Các tác phẩm âm nhạc trong top 10 trending mà các bạn nghe hàng ngày đều được hình thành từ rất nhiều tham số trong các công thức, kết hợp giọng hát của ca sĩ và bản thu nhạc cụ (mixing) và hậu kỳ (mastering)”, Bảo Đại phân tích.
Mặt khác, dưới góc nhìn của người nghiên cứu, công nghệ nếu vận dụng đúng cách cũng là sự sáng tạo nghệ thuật. AI có thể tạo ra những tác phẩm văn thơ theo phong cách William Shakespeare, hay hội họa theo trường phái của Pablo Picasso. Hay AI có thể được vận dụng giải quyết các bài toán thực tế, đem lại những điều tốt đẹp cho xã hội.
Giảng viên trẻ Bảo Đại (áo đen) thực hiện nhiều dự án làm mới bài giảng
Khi cùng nghiên cứu cả về sáng tạo nghệ thuật và công nghệ, Bảo Đại nhận thấy hai lĩnh vực có những phần giao nhau. Vậy nên, càng kết hợp hai lĩnh vực này với nhau, anh càng cảm thấy sự thú vị và có thêm động lực.
Đối với cá nhân, anh ví von sáng tạo nghệ thuật và làm công nghệ giống như việc “tập thể dục” lần lượt cho não phải và não trái. Khi anh thực hiện vai trò của nhà nghiên cứu tại tổ chức hay giảng viên của VietAI là lúc não trái hoạt động. Còn khi trở về nhà, được hòa mình với đam mê sáng tác âm nhạc là lúc não phải được vận dụng.
AI đang hiện diện ngày càng nhiều trong đời sống xã hội. Vì vậy, Bảo Đại mong muốn nhiều bạn trẻ sẽ chủ động tìm hiểu về công nghệ này, thậm chí có thể nuôi dưỡng đam mê để tận hưởng được vẻ đẹp, sự hữu ích của AI.
Vào 7.1.2021, VietAI sẽ khai giảng khóa học offline 10 tuần Advanced class in NLP theo chuẩn Stanford - đại học dẫn đầu về nghiên cứu AI (theo công bố năm 2020 của Hội nghị Quốc tế về Máy học ICML). Trường có đội ngũ giảng viên, cố vấn dày dặn kinh nghiệm. Để đăng ký khóa học, độc giả truy cập tại đây.
Hành trình nâng cao nguồn lực về AI của VietAI còn có sự đồng hành tài trợ từ FPT Software. Qua đó, học viên có cơ hội tiếp cận những xu hướng ứng dụng AI thực tiễn trong tự động hóa quy trình doanh nghiệp, vận hành sản xuất trong nhà máy... Đồng thời, học viên sẽ có cơ hội việc làm và chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm với các chuyên gia trong ngành.
Theo Zing