Giữa phố phường tấp nập, cạnh những ngôi nhà hào nhoáng của TP Hải Dương vẫn tồn tại những khu tập thể “quá đát”...
Khu tập thể Máy bơm đã rất xập xệ
Khu tập thể “ổ chuột”Khu tập thể Máy bơm (khu 5, phường Nguyễn Trãi) là một trong những khu tập thể "cổ kính" nhất nhì TP Hải Dương. Khu tập thể gồm 5 dãy nhà chính, cao 2 - 3 tầng, phần lớn được xây dựng trong giai đoạn 1970 - 1980 và 9 dãy nhà cấp 4 (có nhà xây dựng từ khi thành lập khu tập thể vào năm 1962). Khu tập thể này dành cho cán bộ, công nhân viên Công ty CP Bơm Hải Dương qua các thời kỳ ở. Khu hiện có 236 hộ dân sinh sống. Những căn hộ nằm ở giữa đều có chung diện tích là từ 24 - 30 m2 còn căn hộ 2 bên đầu hồi có diện tích lớn hơn một chút. Hành lang gần 1 m dùng làm lối đi lại và phơi quần áo.
Trải qua mấy chục năm tồn tại cùng với sự bào mòn, tàn phá của thời gian, khí hậu, những dãy nhà hiện đã bị biến dạng. Tường bao xung quanh nhà đã bong tróc, dãy hành lang ban công bị vỡ, từng miếng vôi vữa rơi vãi tung tóe làm lộ những thanh sắt đã hoen rỉ. Cầu thang đi lên từng căn hộ quá nhỏ, hơn nữa hành lang của cả khu nhà đã xuống cấp, gạch lát nền bị bong tróc, để lộ từng khoảng xi-măng đen kịt phía dưới. Các gia đình muốn có được không gian phơi hoặc để đồ đạc đều phải cơi nới diện tích bằng cách bắn mái tôn, mái nhựa đua ra phía ban công và hàn những khung sắt đỡ. Nhìn từ xa, những căn hộ này rất luộm thuộm. Con đường giữa các dãy nhà rộng chưa tới 1m, gồ ghề, không đèn chiếu sáng.
Bà Thêu, vợ liệt sĩ ở phòng số 5, tầng 1 nhà D cho biết: "Khi mưa to, tôi phải dùng chậu để hứng nước dột từ tầng trên xuống do khớp nối các tấm pa-nen đã hỏng".
Đưa tôi xuống dãy N18, ông Luyến, một người sống ở đây chỉ vào một gian nhà khóa cửa và cho biết: đó là nhà ông Tuấn phải đi thuê chỗ khác ở vì nước cống rãnh dồn vào nhà, gây mùi hôi thối không thể chịu được.
Cả khu tập thể này vẫn phải duy trì 2 dãy nhà vệ sinh công cộng cho các hộ trên tầng sử dụng vì không thể làm nhà vệ sinh riêng. Hai công trình "đời cổ" này rất mất vệ sinh chung.
Khu tập thể Máy bơm chỉ là một trong gần 30 khu tập thể cũ trên địa bàn TP Hải Dương. Hiện nay, số lượng những dãy nhà tập thể bị liệt vào danh sách cần được sửa chữa và xây mới ở TP Hải Dương đang gia tăng như: B4 Bình Minh, Xây lắp 1 (phường Phạm Ngũ Lão), Máy sứ (phường Bình Hàn)... Những nhà tập thể này phần nhiều được xây dựng từ những năm 1960 - 1980 và ngày càng hư hỏng nặng.
Đang xem xét xử lýNhư đã phản ánh, tình trạng xuống cấp nghiêm trọng tại các khu tập thể cũ nát khiến nhiều người dân lo lắng. Họ đều mong ước căn hộ của mình sớm được cải tạo.
Theo quy hoạch của TP Hải Dương, khu tập thể Máy bơm nêu trên sẽ nằm trong dự án khu lâm viên, do đó các hộ ở đây sẽ phải di dời. Các căn hộ nếu có hư hỏng chỉ được xin phép phường và thành phố sửa chữa nhỏ hoặc gia cố tạm... Một số người dân trong khu tập thể Máy bơm cho biết, sửa chữa nhỏ thì không có tác dụng và cũng không có tiền để làm vì hầu hết các hộ là công nhân đã nghỉ hưu, chỉ mong muốn sớm được tái định cư để ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, ông Trần Hồ Đăng, Trưởng phòng Quản lý đô thị TP Hải Dương cho biết, tỉnh và thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo triển khai dự án khu lâm viên. Thực tế, việc triển khai dự án này đang khó khăn.
Do nhà ở đã xuống cấp nghiêm trọng, chủ hộ muốn xây dựng lại nhưng không đủ điều kiện cấp phép (chủ yếu không có giấy tờ về quyền sử dụng đất), dẫn đến tình trạng xây dựng lén lút, chính quyền cấp phường và lực lượng chức năng của thành phố rất khó xử lý. Điển hình là tình trạng tự ý xây dựng ở các khu tập thể Công ty May 1, Đường sắt, Trường Chính trị (phường Nguyễn Trãi); Máy sứ, Khí tượng thủy văn, Lâm sản (phường Bình Hàn)... Ông Nguyễn Đình Hồng, Chủ tịch UBND phường Nguyễn Trãi trăn trở với việc làm sao để cải tạo được các chung cư này càng sớm càng tốt vì có khu dân cư không dám đăng ký xây dựng khu dân cư văn hóa do nhà cửa quá xập xệ.
Cũng theo các phòng chức năng của TP Hải Dương, các khu tập thể cũ này đang được xem xét xử lý. Đối với các nhà cấp 4, phù hợp quy hoạch của phường đang được đề xuất bán cho các hộ sử dụng, xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà. Đối với các nhà tập thể cao tầng sẽ được quy hoạch lại và xây dựng các chung cư mới. Vấn đề đặt ra khi xử lý các khu tập thể cũ là phải bảo đảm hài hòa 3 lợi ích. Đó là: Chính quyền cân đối lại các nhu cầu trong đô thị cũ như trường học, siêu thị, công trình công cộng, mặt khác còn làm đẹp đô thị, tạo ra các khu đô thị đa chức năng mới. Nhà đầu tư thu được lợi nhuận. Bên cạnh đó cần thực hiện tốt các nguyên tắc đối với người dân liên quan: thông tin minh bạch, kịp thời, tạo điều kiện về công ăn việc làm cho họ.
PV