Hiện tượng chết rũ trên cây rau màu nói chung và nhất là các cây họ cà, họ bầu bí tại các vùng chuyên canh rau màu hiện nay rất phổ biến.
Nông dân cần điều chỉnh chế độ nước tưới rau màu phù hợp, tránh tình trạng thiếu hoặc thừa nước trong ruộng
Nguyên nhân do hệ rễ cây bị các vi sinh vật gây hại (nấm, vi khuẩn, tuyến trùng). Vi khuẩn héo xanh và nấm gây chết rũ trong đất trồng tồn tại nhiều ở vùng chuyên canh. Kết quả đó là do hệ sinh thái đất trồng bị phá vỡ (vi sinh vật có ích bị tiêu diệt) bởi nông dân lạm dụng phân bón hóa học và thoát ly phân hữu cơ. Mặt khác, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật với số lượng lớn, các loại hóa chất trong sinh hoạt, khu công nghiệp thải ra môi trường đất, nước… cũng khiến cho vi khuẩn, nấm, tuyến trùng có hại trong đất phát triển mạnh và gây hại bộ rễ cây trồng.
Nông dân không thể tìm loại thuốc đặc trị nào để tưới gốc cho cây khỏi bệnh. Sau đây là các biện pháp khắc phục hệ sinh thái đất trồng được cân bằng:
+ Tăng cường nguồn phân chuồng hoặc hữu cơ vi sinh thay thế cung cấp cho cây trồng và tuyệt đối không lạm dụng phân hóa học để khai thác cây trồng quá mức.
+ Bổ sung thường xuyên nguồn vi sinh vật có ích (nấm đối kháng, nấm cộng sinh) qua các vụ để hạn chế vi sinh vật có hại phát triển, đồng thời giúp cây phát triển hệ rễ tốt hơn.
+ Tận dụng nguồn tàn dư cây trồng (lúa, rau màu), tiến hành ủ mục làm nguồn hữu cơ cho đất tăng độ tơi xốp, giàu mùn, thoáng khí…
+ Nếu có điều kiện nên chuyển đổi 1 vụ lúa/năm thay vì phát triển rau màu quanh năm để hạn chế lượng vi khuẩn héo xanh trong đất.
+ Không nên phát triển độc canh (1 loại cây trồng/1 chân đất). Cần linh hoạt thực hiện chế độ luân canh các cây trồng khác họ trong vùng chuyên canh rau màu.
+ Khi sử dụng phân hóa học cho rau màu cần ưu tiên loại phân tổng hợp NPK+TE thay vì sử dụng phân đơn phối trộn. Tuyệt đối không bón đạm riêng lẻ cho cây trồng.
+ Chế độ nước tưới cần điều chỉnh phù hợp với từng loại cây, từng thời kỳ. Không để tình trạng quá thiếu hay thừa nước trong ruộng. Độ ẩm đất trồng cần duy trì 75-80%.
+ Thực hiện tốt các biện pháp canh tác khi xử lý đất trồng như phơi ải hoặc ngâm nước một thời gian ngắn (10-15 ngày) trong khoảng thời gian trống giữa 2 vụ rau...
KS. TRẦN THỊ LIÊN
(Trạm Khuyến nông huyện Nam Sách)
