Gặp lại Tổng Biên tập cũ

Chân tình, gần gũi, đó là cảm nhận đầu tiên của tôi khi gặp lại nhà báo, nhà thơ, họa sĩ Hà Cừ, nguyên Tổng Biên tập (TBT) Báo Hải Dương. Mặc dù mái đầu đã điểm bạc song ở ông vẫn toát lên vẻ minh tường, nhanh nhẹn. Ông khoe giờ về nghỉ có nhiều thời gian hơn dành cho gia đình, bạn bè và văn chương, nghệ thuật. Ông mới cùng bạn bè đi dự Liên hoan trà quốc tế ở Thái Nguyên về.

Sinh năm 1949, tại An Thổ (Tứ Kỳ), theo tiếng gọi của Tổ quốc chàng thanh niên Hà Cừ nhập ngũ khi vừa tròn 17. Xuất ngũ ông trở về quê làm thầy giáo làng. Rồi duyên nợ với nghệ thuật ông vào học Trường Cao đẳng Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội, năm 1976 tốt nghiệp về Báo Hải Hưng làm họa sĩ. Kể từ đó, cuộc đời, tâm huyết của ông dành trọn cho sự phát triển tờ báo. Ngay từ khi là họa sĩ, rồi Thư ký tòa soạn, không chỉ thiết kế, vẽ tranh, trình bày, minh họa, ông còn tham gia viết tin, bài, ca dao, chụp ảnh, sửa mo-rát cho báo. Năm 1993, ông được Tỉnh ủy đề bạt làm Phó TBT Báo Hải Hưng. Một trong những dấu ấn về ông mà anh em phóng viên còn nhớ khi ở cương vị Phó TBT là việc ông chỉ đạo vạch trần vụ tiêu cực ở Công ty Kinh doanh nhà thị xã Hải Dương. Loạt bài điều tra “Cần làm rõ và xử lý nghiêm vụ tham nhũng lớn ở Công ty Kinh doanh nhà thị xã Hải Dương” đăng  trên báo Hải Hưng năm 1996 thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ của báo Đảng, để lại dấu ấn đậm nét một thời trong đấu tranh chống tiêu cực của tờ báo. Nhiều ki-ốt bán báo trở nên sôi động vì bạn đọc tìm mua, rồi phô-tô chuyền tay nhau đọc. Những người liên quan đến vụ việc do báo nêu sau đó đã bị xử lý nghiêm trước pháp luật.

Đặc biệt từ tháng 3-1998, khi được Tỉnh ủy đề bạt giữ chức TBT Báo Hải Dương, ông đã vạch ra chiến lược phát triển của tờ báo. Ông xây dựng đề án quy hoạch phát triển tờ báo giai đoạn 2000-2005 và định hướng phát triển tới năm 2005-2010. Trong đó có các mục tiêu lớn: Từng bước tăng kỳ báo tiến tới ra nhật báo và ra báo điện tử… Đến nay, những mục tiêu đó đã được ông cùng các thế hệ làm báo Hải Dương kế tiếp hoàn thành. Để cải tiến, nâng cao chất lượng tờ báo, ngay sau khi đảm nhận cương vị, ông đã có nhiều hoạt động thiết thực như: tổ chức cuộc tọa đàm “Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn Hải Dương”; mở đợt tuyên truyền sâu rộng về chủ trương, giải pháp, việc thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp; tổ chức Cuộc thi ảnh báo chí “Hải Dương đổi mới và phát triển”; tổ chức nhiều cuộc thi viết theo từng chủ đề phục vụ nhiệm vụ chính trị của từng giai đoạn... Đáp ứng nhu cầu thông tin của bạn đọc, việc tăng kỳ báo được ông và Ban Biên tập xác định là mục tiêu quan trọng. Với sự quan tâm của Tỉnh ủy, sự nỗ lực của Ban Biên tập, nhân kỷ niệm 55 ngày Quốc khánh, báo Hải Dương cuối tuần với quan điểm: “Đúng, đẹp, kịp thời và hấp dẫn” ra đời, nâng lên 4 kỳ/tuần. Rồi từ năm 2006 cho đến năm 2009, báo Hải Dương dần dần tăng lên 6 kỳ/tuần, ra báo Hải Dương điện tử. 

Xây dựng, phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ làm báo theo hướng chuẩn hóa về trình độ chuyên môn, trẻ hóa về độ tuổi, có phẩm chất đạo đức, nhận thức chính trị tốt được TBT Hà Cừ đặc biệt coi trọng. Đội ngũ cán bộ, phóng viên thường xuyên được rèn luyện, được đi dự các lớp bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị. Những cán bộ trẻ có đủ năng lực, phẩm chất được quy hoạch, đề bạt. Cơ chế chính sách, việc chăm lo đời sống cho cán bộ, phóng viên, người lao động, được quan tâm. Do vậy, báo đã quy tụ được đội ngũ phóng viên trách nhiệm say nghề.

 Cùng với xây dựng đội ngũ phóng viên, TBT Hà Cừ còn chú trọng xây dựng đội ngũ cộng tác viên (CTV). Ông quan niệm CTV chính là những người làm báo ngoài tòa soạn, là những "tai mắt" giúp tờ báo bám sát, phản ánh nhanh nhạy, kịp thời những sự kiện của cuộc sống, góp phần làm cho tờ báo phong phú và sinh động. Bởi vậy, ngoài đội ngũ CTV quen thuộc, tờ báo dần quy tụ được đội ngũ CTV rộng khắp. Đặc biệt với uy tín của mình, rất nhiều CTV là các cây bút hàng đầu trong lĩnh vực văn học nghệ thuật cũng đến với tờ báo, như: Học Phi, Đào Vũ, Bằng Việt, Vũ Quần Phương, Nguyễn Trọng Tạo, Tô Đức Chiêu, Phù Thăng, Nguyễn Đức Mậu, Lê Đình Cánh…  Hơn 11 năm làm TBT, 3 nhiệm kỳ liền là Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, nhà báo, nhà thơ, họa sĩ Hà Cừ đã cống hiến hết mình cho báo Hải Dương, được bạn bè, đồng nghiệp đánh giá cao. Bên cạnh một nhà quản lý, người ta gặp một Hà Cừ của văn chương, nghệ thuật. Với tranh, ông vẽ chủ yếu là đề tài phong cảnh, tĩnh vật, tranh minh họa, làm bìa sách. Với thơ, ông bén duyên từ năm 13 tuổi. Thơ ông chủ yếu viết về làng quê, về thế sự. Đặc biệt, các bài thơ về làng quê: Chợ quê, Ngõ quê... Những câu thơ: “Chợ quê con tép cũng gầy…”; “Ngõ quê như cũng long đong phận người...” của ông gợi lên trong lòng người đọc nỗi niềm quê da diết. Năm 2006, ông được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam. Đến nay, ông đã có 7 tập thơ xuất bản, trong đó có 4 tập thơ in riêng.

Giờ về nghỉ hưu, thời gian ông dành cho gia đình, đọc sách, báo và sáng tác nghệ thuật. Căn nhà của ông ở phố Bùi Thị Xuân (TP Hải Dương) không mấy khi vắng bóng bạn bè văn chương. Tuy vậy, tâm huyết với báo Hải Dương của ông vẫn luôn thường trực. Mỗi ngày đọc báo Hải Dương ông đều chia sẻ những điều tâm huyết cùng lớp kế cận. Nhà báo, nhà thơ, họa sĩ Hà Cừ cho biết: “Báo Hải Dương là ngôi nhà mà mình cùng nhiều thế hệ đi trước góp phần vun vén, dựng xây. Chính vì vậy mình vẫn hằng ngày theo dõi và chung vui với mỗi bước phát triển của tờ báo”.

NGỌC HÙNG