Hành động đòi tiền chuộc con tin Nhật Bản một cách gắt gao chứng tỏ IS đang rất cần tiền để duy trì Nhà nước tự xưng của mình.
Hai con tin người Nhật Bản trong đoạn video của phiến quân IS
Lần đầu tiên tung video đòi tiền chuộc
Trong đoạn video đăng tải trên internet ngày 20-1, tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng dọa sẽ giết 2 con tin Nhật Bản và đòi 200 triệu USD tiền chuộc trong vòng 3 ngày. Đây là lần đầu tiên IS tung video đòi tiền chuộc con tin. Trước đó, chúng chỉ tung video quay cảnh đe dọa hoặc sát hại các con tin.
| “Tình trạng giá dầu sụt giảm mạnh trong thời gian vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề đến nguồn thu của IS, vốn đang kiểm soát nhiều giếng dầu ở Syria và Iraq”. |
Trong video, 2 con tin mặc bộ đồ liền quần màu cam, trong khi kẻ dọa giết họ mặc đồ đen, tay cầm dao và có kiểu phát âm như người Anh. Tên này nói: "Các người có 72 giờ gây sức ép với chính phủ để đưa ra quyết định thông minh là trả 200 triệu USD để cứu mạng sống cho các công dân của mình". Yêu cầu tiền chuộc nhằm "đền bù" cho khoản viện trợ phi quân sự mà Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã cam kết để ủng hộ chiến dịch chống IS trong chuyến công du Trung Đông hiện nay của ông.
Hai con tin Nhật Bản trong video là Haruna Yukawa, 42 tuổi, làm việc cho một công ty quân sự tư nhân và phóng viên tự do Kenji Goto Jogo, 48 tuổi. Cả hai bị IS bắt cóc ở Syria hồi năm ngoái.
Các chuyên gia chống khủng bố quốc tế nhận định, việc phiến quân IS đòi 200 triệu USD tiền chuộc 2 con tin người Nhật Bản chứng tỏ IS đang "khát tiền" đến cực độ. IS cần tiền không chỉ để mua sắm vũ khí mà còn xây dựng một chính phủ Hồi giáo để kiểm soát được lãnh thổ rộng lớn ở Iraq và Syria.
Từng được coi là tổ chức khủng bố giàu nhất trên thế giới, đặc biệt sau khi cướp được số tài sản trị giá 800 triệu USD tại Ngân hàng Trung ương Iraq ở TP Mosul, nhưng IS đang ngày càng cạn kiệt nguồn tài chính khi phải duy trì một lực lượng quân sự lớn để chống lại lực lượng liên quân do Mỹ đứng đầu.
Ông Kyle Olson, chuyên gia chống khủng bố thuộc nhóm Olson ở Virginia (Mỹ) cho rằng, tình trạng giá dầu sụt giảm mạnh trong thời gian vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề đến nguồn thu của IS, vốn đang kiểm soát nhiều giếng dầu ở Syria và Iraq. Trước đây, giá dầu thế giới ở mức trên 100 USD/thùng, IS thường rao bán dầu lậu của mình với giá 50-60 USD/thùng. Khi giá dầu thế giới hiện nay chỉ gần 50 USD/thùng, IS sẽ phải bán dầu với giá thấp hơn như thế rất nhiều. IS từng tuyên bố ngân sách năm 2015 của chúng là 2 tỷ USD, cùng con số thặng dư khoảng 250 triệu USD, tuy nhiên những thông tin này không thể kiểm chứng được.
Theo giới chuyên gia, yêu sách 200 triệu USD mà IS đưa ra khó có thể được đáp ứng. Mặc dù vậy, trong quá khứ Nhật Bản đã từng bí mật trả tiền chuộc để cứu tính mạng con tin cả trong và ngoài nước.
Quyết tâm giải cứu con tinSau khi đoạn video trên được tung lên mạng, Nhật Bản đã có những phản ứng rất mạnh mẽ. Thủ tướng nước này Shinzo Abe đã quyết định rút ngắn chuyến công du Trung Đông để tập trung giải quyết vụ bắt cóc con tin. Phát biểu tại cuộc họp báo tối 20-1 trong chuyến thăm Jerusalem, ông Abe khẳng định: “Việc gây uy hiếp đối với mạng sống con người là hành vi khủng bố khó dung thứ và tôi cảm thấy phẫn nộ”. Ông Abe lên án vụ bắt cóc và yêu cầu phóng thích con tin ngay lập tức mà không gây hại đến họ.
Ông Abe cũng tuyên bố trong hoàn cảnh hiện nay, mạng sống của 2 con tin được đặt lên hàng đầu, song không đưa ra bất cứ bình luận nào về việc có trả tiền chuộc hay không, trong khi vẫn cam kết thực thi khoản viện trợ phi quân sự trị giá 200 triệu USD nhằm hỗ trợ chiến dịch chống IS.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đang tham dự cuộc gặp an ninh đầu tiên 2+2 Nhật-Anh tại London đã đề nghị người đồng cấp Mỹ và Pháp giúp giải cứu 2 công dân nước mình đang bị IS bắt giữ. Theo ông Kishida, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius trong các cuộc điện đàm đều hứa sẽ làm hết sức để giải quyết vụ việc trên sớm nhất có thể. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki cũng khẳng định, Mỹ sẽ hỗ trợ toàn diện đối với Nhật Bản trong vấn đề giải thoát con tin.
Cảnh sát Nhật Bản đã thành lập đội phản ứng nhanh chống khủng bố quốc tế, hợp tác với các cơ quan tình báo ở Trung Đông, châu Âu và Mỹ để thu thập thông tin về 2 con tin nêu trên, đồng thời gấp rút điều tra về tính xác thực của đoạn video này.
VĂN NGHIỆP (Tổng hợp)
