Đau đáu với nông sản quê hương

Anh Khiêm luôn trăn trở tìm giải pháp để nâng cao giá trị cho nông sản quê hương. Trong ảnh: Sản phẩm rượu nếp cái hoa vàng Phương Khiêm đã đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao

Dù có nhiều lựa chọn tốt hơn, an toàn hơn trên con đường kinh doanh nhưng anh Trần Đình Khiêm (sinh năm 1972) ở khu dân cư Hiệp Thượng, phường Hiệp Sơn (Kinh Môn) lại mạo hiểm rẽ hướng nghiên cứu, sản xuất các mặt hàng từ nông sản quê hương.

Trăn trở

Anh Khiêm vốn nổi tiếng cả vùng bởi mát tay trong các mối làm ăn lớn ở lĩnh vực thương mại, vận tải. Bằng sự nhạy bén và kinh nghiệm bao năm lăn lộn thương trường, anh đã gây dựng được cơ ngơi đáng nể. Những tưởng đã hài lòng với thành quả cố gắng bao lâu thì năm 2018, anh đột ngột thay đổi, dồn hết tâm trí, tiền bạc vào làm viên cao tỏi.

Sinh ra trong gia đình thuần nông, hơn ai hết anh Khiêm hiểu được những vất vả, nhọc nhằn của nông dân khi nông sản mất nhiều công sức làm ra nhưng lại không thể tự định đoạt giá trị. Chính thì thế, người dân cứ mãi luẩn quẩn với tư tưởng lấy công làm lãi, được ăn thua chịu. Dù đã thoát ly khỏi nghề nông, song tình cảnh được mùa, mất giá của nông sản luôn ám ảnh và thôi thúc anh Khiêm phải làm gì đó để thay đổi.

Là dân kinh doanh, đi nhiều, biết rộng nên anh quyết định đầu tư vào cây tỏi quê nhà. Nói về ý tưởng đầu tiên trong kế hoạch phát triển nông sản địa phương, anh Khiêm cho biết: “Ai cũng biết củ tỏi có nhiều công dụng nhưng không phải ai cũng có thể dùng được tỏi tươi. Do vậy, tôi đã tìm hiểu, liên kết sản xuất viên cao tỏi để giúp mọi người từ già đến trẻ đều dễ dàng sử dụng”.

Nói là làm, thông qua các mối quan hệ anh Khiêm chủ động tìm tới những người có chuyên môn về dược phẩm để hợp tác sản xuất. Nhờ tính toán bài bản mà anh thành công ngay từ mẻ sản xuất thử. Sản phẩm viên cao tỏi khi ra thị trường được đông đảo khách hàng đón nhận và phản hồi tích cực. Mặc dù vậy, duyên nợ với nông sản quê hương của anh vẫn chưa dừng lại ở đây. Làm kinh doanh nên anh Khiêm thường xuyên gặp gỡ đối tác trên bàn tiệc, càng nhiều quan hệ thì tần suất giao lưu càng nhiều. Chén rượu đưa chuyện đã trở thành mối nguy hại lúc nào không hay. Lúc còn trẻ, với anh vài chén rượu không nề hà gì nhưng khi có tuổi thì sức khỏe lại đi xuống nghiêm trọng. Sau mỗi cuộc rượu, anh bị đau đầu, chóng mặt, thậm chí nhiều lúc mất kiểm soát làm cho người thân lo lắng. Đến khi tỉnh táo, anh lại thấy có lỗi với chính bản thân và gia đình. Đỉnh điểm là khi anh tuyên bố bỏ rượu và đập vỡ toàn bộ số chum đựng 500 lít rượu mà anh cất công ngâm trong nhiều năm. Tuy nhiên, chỉ 5 tháng sau do công việc mà anh không thể đoạn tuyệt với rượu. Lúc đó, anh nảy ra ý nghĩ thay vì dùng những loại rượu trôi nổi không biết rõ nguồn gốc thì tự mình sản xuất để bảo đảm an toàn cho bản thân và cộng đồng. Hơn nữa, gạo nếp cái hoa vàng là đặc sản nức tiếng của Kinh Môn, nếu dùng để nấu rượu thì chất lượng sẽ tốt hơn.

Sau nửa năm hợp tác làm viên cao tỏi với một công ty dược ở Hà Nội, anh Khiêm rút dần vai trò và cuối cùng chỉ làm nhiệm vụ cung cấp nguyên liệu để chuyên tâm nghiên cứu sản xuất rượu nếp cái hoa vàng. Lần này, anh lại không suôn sẻ như đợt đầu dù vẫn có sự chuẩn bị chu đáo. Mục tiêu của anh là nấu ra rượu đã loại bỏ tối đa độc tố, hạn chế thấp nhất ảnh hưởng tới sức khỏe người dùng. Vì thế, anh Khiêm rất chú trọng tới công nghệ và nhờ người am hiểu sinh học, hóa học tư vấn. Mặc dù vậy, trái ngược với mong đợi của anh, nhiều người đánh giá rượu có vị nhưng mất hương. Anh Khiêm mong muốn rượu nếp cái hoa vàng sẽ là sản phẩm thương mại, được nhiều người biết đến, song không cho phép đánh đồng đặc sản này với những sản phẩm cùng loại khác. Sau khi cân nhắc và xem xét kỹ lưỡng quy trình chưng cất rượu, anh nhận ra vì quá theo đuổi cái mới, hiện đại mà đánh mất ưu thế của cách nấu rượu truyền thống. Và rồi anh lại bỏ công, bỏ việc tìm tới các cơ sở nấu rượu gia truyền ở địa phương để học hỏi. Từ việc tiếp thu những lời khen chê, sau nhiều lần sản xuất thử thì cuối cùng anh Khiêm cũng đúc kết được bí quyết nấu rượu riêng, bảo đảm chất lượng, nồng độ mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng của nếp cái hoa vàng. Tiếng lành đồn xa, dù chỉ mới chân ướt chân ráo bén duyên với nghề nấu rượu song khách hàng ở nhiều tỉnh, thành phố đã đánh tiếng đặt mua. Mỗi ngày, cơ sở của anh sản xuất hơn 500 lít rượu để đáp ứng nhu cầu người dùng. “Gần 50 tuổi tôi lại về vạch xuất phát chỉ vì đau đáu với nông sản quê hương. Nếm trải nhiều thất bại và cũng tận hưởng không ít thành công trong kinh doanh nhưng chưa khi nào tôi cảm thấy khó diễn tả cảm xúc như khi tìm được hướng đi mang lại lợi nhuận cao cho sản phẩm nông nghiệp của địa phương”, anh Khiêm trải lòng.

Giữ chất quê

Có được thành tựu bước đầu khi sản xuất, kinh doanh mặt hàng làm từ nông sản địa phương, anh Khiêm càng thêm hứng thú tìm hiểu, học hỏi từ chính đối thủ cạnh tranh. Từ rượu nếp cái hoa vàng đơn thuần, anh Khiêm tiếp tục nghiên cứu nâng tầm sản phẩm. Đầu năm 2019, anh có ý tưởng táo bạo khi kết hợp rượu với tỏi thành sản phẩm bảo vệ sức khỏe. Mới đầu anh định làm tỏi đen để ngâm rượu song không phù hợp. Anh Khiêm chia sẻ: “Ngày trước tôi cũng chạy theo phong trào, thấy người ta làm tỏi đen cũng nôn nóng trồng tỏi một nhánh. Tuy vậy, đất Kinh Môn trồng giống này không hiệu quả, bắt buộc phải nhập từ nơi khác. Thay vì lấy cái độc đáo của nơi khác thu hút khách hàng thì tại sao không tự tạo đặc trưng cho nguyên liệu sẵn có”. Và sản phẩm rượu tỏi ra đời bằng chính tâm huyết và niềm tin của anh với nông sản địa phương.

Tỏi Kinh Môn là giống tỏi tía thơm nồng lại nhiều tinh dầu hơn các loại khác. Với lợi thế này cùng sự giúp đỡ của những chuyên gia dược phẩm, anh Khiêm đã sản xuất thành công rượu tỏi và tỏi mật có công dụng nâng cao sức đề kháng. Dịch Covid-19 bùng phát cũng là lúc xưởng của anh “cháy hàng” 2 sản phẩm này. Không chỉ bán trong nước, anh Khiêm đã có đơn hàng xuất khẩu. Tuy đã có chứng nhận đánh giá về chất lượng và độ an toàn, song vì là sản phẩm mới nên anh luôn tiếp thu đóng góp của các chuyên gia, đơn vị đầu ngành để hoàn thiện quy trình sản xuất.

Có trong tay 3 sản phẩm làm từ nông sản lại thuộc hàng “số má” ở chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) nhưng anh Khiêm vẫn chưa hài lòng. Anh tâm niệm khi đã quyết dấn thân vào lĩnh vực này thì sẽ làm đến nơi đến chốn. Địa phương có bao nhiêu nông sản chủ lực thì anh sẽ phấn đấu có bấy nhiêu mặt hàng tinh chế. Quyết tâm này đã thành hiện thực khi anh vừa cho ra mắt sản phẩm rượu sắn dây. Anh hào hứng giới thiệu: “Nghe có vẻ lạ, cũng có thể khiến nhiều người đắn đo vì sự kết hợp không liên quan này. Mặc dù vậy, với tôi đây lại là sản phẩm tiềm năng, hứa hẹn đem lại lợi nhuận cao. Tính hàn của sắn dây sẽ kiềm độ nóng của rượu nên hạn chế phần nào mặt có hại của rượu tới sức khỏe. Điều này chính là thứ mà người dùng mong muốn”.

Sản phẩm nông sản chế biến sâu mang nhãn hiệu Phương Khiêm của Công ty TNHH một thành viên Phương Khiêm mới có mặt trên thị trường nhưng để lại nhiều ấn tượng với khách hàng. Đây là thành quả cho sự đầu tư công phu, bài bản có định hướng rõ ràng của người đứng đầu doanh nghiệp. Thời gian tới, không dừng lại ở các sản phẩm và hạ tầng đã có, anh Khiêm tiếp tục đầu tư với mục tiêu không chỉ vì lợi ích cá nhân mà còn hướng tới cộng đồng cả về giá trị vật chất lẫn tinh thần. Anh cho biết: “Nông dân luôn thiệt thòi vì bán sức lao động lại khó có thể ngã giá sản phẩm làm ra, nhưng khi sản phẩm được nâng tầm thì sẽ giành lại quyền tự quyết. Thương lái có thể mặc cả, kỳ kèo giá bán gạo nếp, sắn dây, tỏi nhưng với những mặt hàng chế biến sâu mà tôi đang sản xuất, kinh doanh thì giá cao hay thấp là do tôi định đoạt. Đến nay, tôi vẫn chưa tính toán nhiều đến lãi lời nhưng theo suy đoán của người từng trải trên thương trường, tôi nghĩ hướng đi này rất khả quan”.

Thời gian tới, anh Khiêm sẽ xây nhà máy rộng hơn, hiện đại hơn để thỏa sức với đam mê. Với kiến thức tích lũy được, anh dự định sẽ phát triển sản phẩm cao tỏi đen một cách chuyên sâu, quy mô lớn. Nếu thành công, những trăn trở, suy tư của anh về nông sản quê hương sẽ vơi bớt vì người dân có nguồn tiêu thụ nông sản ổn định với giá bán xứng đáng.

DŨNG CƯỜNG