Trong thư “Gửi nam nữ chiến sĩ, dân quân, tự vệ và du kích toàn quốc” ngày 27-5-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định:
“Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.
Từ thời kỳ đầu của kháng chiến chống Pháp cho đến trước lúc đi xa, Bác Hồ đã gửi hàng trăm thư khen, thư động viên, nhắc nhở đồng thời huấn thị các nhiệm vụ cho lực lượng dân quân tự vệ và du kích theo yêu cầu của từng giai đoạn cách mạng.
Theo Bác, dân quân tự vệ và du kích có sức mạnh vô địch, có nhiệm vụ nặng nề nhưng rất vẻ vang. Người đã nhiều lần khẳng định, trên cơ sở nền tảng của chiến tranh nhân dân, lực lượng dân quân tự vệ và du kích có sức mạnh vô cùng to lớn, bất khả xâm phạm. Người yêu cầu lực lượng dân quân tự vệ và du kích “Từ đây về sau, lực lượng ta ngày càng vững, kinh nghiệm ta ngày càng nhiều thì ta càng tỏ cho địch biết, tỏ cho thế giới biết rằng “Dân quân tự vệ và du kích Việt Nam là những người ái quốc sắt đá, là những chiến sĩ anh hùng”.
Xứng đáng với lời khen tặng của Bác, lực lượng dân quân tự vệ và du kích đã cùng với bộ đội chủ lực và địa phương tạo nên thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp, quân địch đi đến đâu cũng bị đánh, càng mở rộng chiến tranh càng bị sa lầy, bị vây hãm; sinh lực, phương tiện chiến đấu bị tiêu hao, tiêu diệt. Trên mặt trận sản xuất, thực hiện "tay cày tay súng", "tay búa tay súng", "tay lưới tay súng", lực lượng dân quân tự vệ vừa sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu; cùng với lực lượng công an giữ gìn trật tự trị an ở cơ sở; bảo vệ hậu phương, bảo vệ Đảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước và của quân đội.
Ngày nay, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lực lượng dân quân tự vệ đã đóng góp tích cực để xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, đồng thời đã góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở.
PHƯƠNG DUNG (biên soạn)