Công bố các sai phạm trong vụ chặt, thay thế cây xanh ở Hà Nội

Quá trình thực hiện đề án thay thế cây xanh có nhiều thiếu sót. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Theo kết luận này: Việc Thành phố có chủ trương cải tạo, từng bước thay thế cây xanh đô thị trên các tuyến phố nội đô là cần thiết và đúng đắn, phù hợp với các quy định của pháp luật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân, đảm bảo an toàn giao thông, cải thiện môi trường và cảnh quan đô thị.

Tuy nhiên trong quá trình triển khai, việc tổ chức thực hiện vẫn còn có hạn chế và thiết sót.

Chưa rõ tiêu chí đánh giá

Cụ thể, theo Kết luận Thanh tra, việc cải tạo, thay thế cây xanh đô thị trên địa bàn thành phố là việc hệ trọng và nhạy cảm, tác động trực tiếp không chỉ đến cảnh quan, môi trường mà còn tác động tới tình cảm, đời sống sinh hoạt của người dân. Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện, Sở Xây dựng chưa tranh thủ rộng rãi ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học, cộng đồng dân cư nơi chịu tác động ảnh hưởng. Công tác thông tin, tuyên truyền trước và trong quá trình thực hiện cải tạo, thay thế cây xanh chưa thực hiện tốt, chưa sâu rộng nên chưa tạo sự đồng thuận cao của người dân sở tại và nhân dân Thủ đô.

Trong Đề án, tiêu đề một số mục nêu chung chung, chưa nêu rõ tiêu chí để đánh giá, phân định và làm rõ: Số lượng cây dự kiến phải chặt hạ, thay thế do có nguy cơ đổ gãy, cây khô chết, cây sâu mục, cây che khuất tầm nhìn ảnh hưởng đến an toàn giao thông và an toàn tính mạng, tài sản của người dân trong tổng số 2208 cây; số lượng cây dự kiến dịch chuyển để trồng theo quy hoạch, số cây dự kiến từng bước thay thế do cây không đúng chủng loại đô thị, cây cấm trồng, cây có nhiều sâu bọ ảnh hưởng đến môi trường và cảnh quan đô thị; số lượng cây dự kiến trồng bổ sung mới tại các tuyến phố, tại dải phân cách…do đó khi tổng hợp thành số liệu 4.500 cây là chưa cụ thể từng nội dung việc cải tạo, thay thế cây xanh theo Kế hoạch làm cho dư luận lo ngại về số lượng cây sẽ bị “chặt hạ” quá nhiều. Nhiều người hiểu đây chỉ là việc “chặt hạ”, “loại bỏ” cây xanh hàng loạt, gây bức xúc trong dư luận.

Công tác thông tin tuyên truyền đề án không đầy đủ, rõ ràng dẫn đến báo chí
và dư luận nhân dân hiểu lầm, bức xúc. (Ảnh: Tất Sơn/Báo Ảnh Việt Nam)

Việc xác định, ước tính chi phí cải tạo, thay thế cây xanh theo cách tính bình quân 10 triệu đồng/cây bao gồm cả việc chặt hạ, dịch chuyển, trồng cây thay thế, cây bổ sung, chi phí bó vỉa gốc cây và hoàn trả vỉa hè cho toàn bộ 6.708 cây là không khoa học, chưa phù hợp với từng nội dung thực hiện cho từng loại cây, từng tuyến đường phố. Mặc dù đây mới chỉ là khảo sát ban đầu và kinh phí khái toán để lập Đề án; khi triển khai thực hiện phải thực hiện đầy đủ các quy trình quy định về khảo sát, đánh giá xác định cây cần phải chặt hạ, cải tạo thay thế, trồng bổ sung, dự toán, thanh toán, quyết toán theo quy định. Công tác thông tin tuyên truyền không đầy đủ, rõ ràng dẫn đến báo chí và dư luận nhân dân hiểu lầm, bức xúc, hoang mang, lo lắng cho rằng thành phố có chiến dịch chặt hạ 6.708 cây xanh; đồng thời, gây nghi ngờ, băn khoăn việc có thể dẫn đến thất thoát, lãng phí, tiêu cực, tham nhũng...

Trách nhiệm để xảy ra những hạn chế, thiếu sót trên trước hết thuộc Sở Xây dựng, Sở Thông tin và Truyền thông và các cơ quan truyền thông của thành phố, các cơ quan chức năng được giao thực hiện; lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố cũng có phần trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc thiếu sát sao, cụ thể.

Nhiều thiếu sót khi thực hiện Đề án

Bên cạnh đó, Thanh tra thành phố Hà Nội cũng chỉ rõ: Việc tổ chức thực hiện Đề án cũng có nhiều bất cập. Điển hình là việc khảo sát chưa kỹ trước khi cấp phép dẫn đến cấp giấy phép một số cây trồng thay thế, bổ sung không bảo đảm điều kiện để trồng (86 vị trí vướng công trình, hạ tầng.) Trách nhiệm thuộc Tổ công tác do Sở Xây dựng chủ trì khảo sát, kiểm tra tình trạng cây trước khi cấp phép.

Ngoài ra, hồ sơ đề nghị cấp phép có đơn đề nghị, biên bản kiểm tra xác định tình trạng cây trước khi cấp phép đều thể hiện vị trí, loại cây, kích thước cây, lý do chặt hạ, dịch chuyển nhưng còn thiếu một số ảnh chụp hiện trạng cây (31 cây); hồ sơ đề nghị cấp phép có đơn đề nghị, ảnh chụp hiện trạng cây thể hiện vị trí, loại cây, kích thước cây, lý do chặt hạ, dịch chuyển, biên bản kiểm tra xác định tình trạng cây trước khi cấp phép tuy nhiên biên bản không có thành phần xác nhận của Ủy ban nhân dân phường sở tại (4 trường hợp.) Việc làm trên là chưa thực hiện đầy đủ yêu cầu về hồ sơ cấp phép được quy định tại Quy trình số 27/QT ban hành ngày 15-7-2011 của Sở Xây dựng về cấp giấy phép chặt hạ, cắt tỉa, dịch chuyển cây xanh. Trách nhiệm thuộc về Sở Xây dựng, phòng Quản lý hạ tầng kỹ thuật môi trường và công trình ngầm Sở Xây dựng.

Việc Sở Xây dựng cho phép Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng và Thương mại Thịnh An thực hiện chặt hạ 19 cây và Công ty cổ phần Thương mại và Xây dựng Vĩnh An thực hiện chặt hạ 20 cây trong khi 2 công ty trên không phải là đơn vị được giao thực hiện chặt hạ nêu trong giấy phép, trách nhiệm thuộc Sở Xây dựng.

Việc nghiệm thu, giám sát kết quả tổ chức thực hiện của 3 công ty (Công ty Cổ phần Thương mại công nghệ Bình Minh, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xây dựng và Thương mại Thịnh An, Công ty cổ phần Thương mại và xây dựng Vĩnh An) thiếu thành phần xác nhận của Ủy ban nhân dân phường sở tại là chưa đầy đủ thành phần quy định.

Một số cây trồng thay thế mặc dù là loại cây thuộc danh mục cây đô thị nhưng không đúng loại cây đã được cấp phép (103 cây) là chưa thực hiện nghiêm túc nội dung giấy phép đã cấp, trách nhiệm thuộc về đơn vị thực hiện trồng cây và đơn vị giám sát là Ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn MTV Công viên cây xanh trồng trên phố Huế 8 cây khi chưa được cấp phép mặc dù việc trồng cây trên phù hợp vị trí cần trồng, là chưa thực hiện nghiêm túc Quy trình số 27/QT ban hành ngày 15-7-2011 của Sở Xây dựng về cấp giấy phép chặt hạ, cắt tỉa, dịch chuyển cây xanh. Trách nhiệm thuộc về Công ty Trách nhiệm hữu hạn MTV Công viên cây xanh.

Việc thay thế cây xanh trên tuyến đường Nguyễn Chí Thanh và cấp phép trồng cây Vàng tâm nhưng chưa tranh thủ ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học và nhân dân là việc làm nóng vội, giản đơn. Trách nhiệm thuộc Sở Xây dựng; trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc của lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố.

Theo kết quả giám định của Viện Khoa học lâm nghiệp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và xác minh từ nguồn gốc nơi cung cấp, xác định cây đã trồng trên tuyến đường Nguyễn Chí Thanh là cây Mỡ (mặc dù còn có viện dẫn khác gọi cả hai tên là Mỡ, Vàng tâm.) Trách nhiệm thuộc về đơn vị trồng cây là Công ty cổ phần Thương mại và Đầu tư HDL và đơn vị giám sát là Ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng và Công ty Trách nhiệm hữu hạn MTV công viên cây xanh Hà Nội.

Đề nghị kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo Hà Nội.

Trên cơ sở kết luận này, Thanh tra thành phố kiến nghị Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo Ủy ban do thiếu kiểm tra, sâu sát trong công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện việc cải tạo thay thế cây xanh trong thời gian vừa qua. Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân thành phố cũng cần kiểm điểm và xử lý theo quy định với các đơn vị, cá nhân thuộc Sở Xây dựng và các đơn vị có liên quan trong công tác tham mưu, đề xuất, thực hiện.

Sở Xây dựng cần kiểm điểm và có hình thức xử lý kỷ luật đối với tập thể, cá nhân lãnh đạo Sở Xây dựng và những cá nhân trực tiếp có liên quan: phòng Quản lý hạ tầng kỹ thuật môi trường và công trình ngầm, Ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng là những đơn vị có liên quan trực tiếp để xảy ra những hạn chế, thiếu sót đã nêu trong Kết luận.

Thanh tra thành phố kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm của nhiều cá nhân, đơn vị sau đề án (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng phải khẩn trương rà soát Đề án cải tạo, thay thế cây xanh đô thị, làm rõ các tiêu chí đánh giá, phân loại, khảo sát, xác định chính xác về số lượng cây dự kiến chặt hạ, dịch chuyển, trồng thay thế, trồng bổ sung mới và khái toán kinh phí theo từng nội dung thực hiện; đánh giá lại các biện pháp, cách thức tổ chức thực hiện; kịp thời điều chỉnh biện pháp, cách làm không phù hợp; khắc phục những thiếu sót, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện.

Riêng đối với tuyến đường Nguyễn Chí Thanh, trên cơ sở kết luận Thanh tra, tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học và nhân dân, Sở Xây dựng chỉ đạo trồng cây trên tuyến đường Nguyễn Chí Thanh theo quy hoạch, bảo đảm cây trồng xanh tốt, góp phần cải thiện môi trường và cảnh quan đô thị. Chi phí phát sinh do đơn vị tài trợ đảm nhiệm.

Sở Tài chính phối hợp với Sở Xây dựng tổ chức tiến hành kiểm kê gỗ, củi trong kho; khẩn trương đấu giá gỗ theo quy định; rà soát lại đơn giá một số hạng mục liên quan đến việc cải tạo, thay thế cây xanh, báo cáo UBND thành phố xem xét, quyết định.

Theo Vietnam+