Đường hoa sấu rơi

Chớm hạ, hoa sấu trên đường phố nở từng chùm bạt ngàn. Những cánh hoa mỏng nhẹ lấm tấm một màu trắng ngà trên vòm lá xanh sum suê. Theo làn gió nhẹ hoa sấu rơi rơi trên con phố vắng cùng với những chiếc lá rơi rắc vàng trên đường hoa sấu. Lá sấu vàng rơi và hoa sấu nở. Tôi đi chầm chậm hít hà hương sấu thơm, mặc cho hoa sấu rơi trên tóc, trên vai áo, xòe tay đón hoa rơi.

Suốt cả mùa đông, sấu gom góp thu vào mình, đưa nhựa lên cành nuôi từng chiếc lá để rồi cuối xuân lá chuyển sang màu vàng, ào ạt rơi. Lá sấu vàng rơi cho những chồi non màu nâu nhạt của mình bật dậy; sang tháng giêng hai tạo thành những vòm lá sấu xanh và chớm vào tháng ba hoa sấu nhú nụ để tháng tư hoa kết đài, đơm quả. Những quả sấu non chỉ bằng ngón tay út xanh đậm một màu thấp thoáng ẩn hiện trong vòm lá biếc lao xao đón gió hè.

Lòng bồi hồi nhớ đường hoa sấu rơi năm xưa, khi cùng các bạn hồi hộp chuẩn bị bước vào kỳ thi cuối cùng của những năm học phổ thông, ngẩng nhìn chùm quả sấu mà lòng rưng rưng trong câu thơ Xuân Diệu: "Mấy hôm trước còn hoa/Mới thơm đây ngào ngạt.../Ôi từ không đến có/Xảy ra như thế nào?". Và kìa, trên đường hoa sấu rơi, cửa sổ ai khép hờ chỉ để đủ cho những cánh hoa sấu và mùi hương thoảng trong gió thơm dịu nhẹ vương nỗi nhớ làm lay động cánh rèm và trang sách mở.

Thoáng đấy, hoa sấu rụng ào ạt như có bàn tay ai rắc trên đường. Nhưng khi lá sấu rụng, thay lá mới thì hoa sấu cũng thôi rơi. Tiếng ve trên vòm sấu đã bắt đầu bài ca muôn thuở, giục giã hè về, những quả sấu bé tí tẹo đã lấp ló trên cao. Chỉ sau mấy trận mưa rào, quả sấu đã tròn lẳn, chắc nịch, xanh đậm. Trên các gánh hàng rong ngoài phố, trong ngõ chợ lác đác đã có những mẹt sấu bán. Người bán vui vẻ chào mời sấu đầu mùa, người mua thì hồ hởi nếm thử quả sấu giòn tan vừa chua, vừa ngọt.

Bà lão bán quán bên con phố nhỏ lại cặm cụi gọt từng quả sấu đầu mùa cho vào chiếc lọ thủy tinh, cứ mỗi lượt sấu lại rắc một lượt đường. Chỉ mươi ngày sau là những quả sấu "đã chín" chuyển sang màu nâu sáng. Chỉ cần vài thìa sấu nước cốt pha với nước lọc là có được cốc nước sấu thơm ngon đến lạ lùng. Chả thế mà nhiều người nghiện nước sấu, nhất là các cụ cao tuổi. Nước sấu không chua gắt mà chua dịu, có vị thơm mát của sấu, ngọt của đường kính. Những ngày hè nóng bức được cốc nước sấu, có đá lạnh làm cho cái nóng dịu đi. Ngồi dưới gốc cây sấu cành lá sum suê đón từng chùm hoa nắng đậu hờ trên áo, vương trên tóc, thoảng nghe tiếng gió lao xao trên vòm lá xanh đậm, cơn oi nóng mùa hè như tan đi mà cốc nước sấu giải khát ở quán nhỏ ven đường ấy làm ta nhớ mãi. Ngoài giải khát, quả sấu còn vào các món ăn: làm dấm trong bát nước rau muống luộc những bữa cơm trưa hè thanh tao, nhẹ nhàng. Quả sấu còn làm ô mai cho lứa tuổi teen, nấu canh chua, om vịt...

Ôi từ những đài hoa sấu nhỏ li ti như những đầu tăm kia đọng lại trong hương vị đất trời cho ta vị thơm thảo của quả sấu quê hương. Nhớ lắm những mùa hoa sấu rơi mỗi độ cuối xuân sang hè, nơi đó ta ngóng chờ ai, lắng nghe nhịp thở rạo rực mùa về trên đường hoa sấu rơi...

Tản văn củaVŨ HOÀNG LUYẾN