Chiều thu chợt nhớ…

Chiều bước ra hiên nhà, màu nắng nhàn nhạt trên bông cúc khiến lòng hoang hoải, biêng biêng, chênh chao một niềm riêng diệu vợi. Thời gian trôi nhanh như một cái chớp mắt, những dịu dàng như vừa mới hôm qua… Bước chân ra vườn nhà, một vài quả ổi cuối mùa sót lại, vặc lại mùi hương thoang thoảng dễ chịu. Chiều thu chợt nhớ một bóng hình, một kỷ niệm thoáng qua…

Con đường làng ngoằn ngoèo dẫn lối từ quốc lộ rồi luồn qua rặng phi lao, rặng bạch đàn và hàng xà cừ luôn là hình bóng thân thương nhất. Con đường in dấu tuổi nhỏ, sỏi đá khua đế giày bao bận ta đi về. Chiều thu xuyến chi bắt đầu bung nở, từng cánh trắng muốt và nhụy vàng tươi thắm. Hoa xuyến chi tượng trưng cho loài hoa đồng nội, loài hoa của làng quê. Tuy hương thơm không nồng nàn như những loài hoa khác nhưng  lại mang một sự quyến rũ riêng biệt, trông mỏng manh nhưng lại kiên cường mạnh mẽ. Nhớ ngày tuổi mười sáu, có anh bạn thầm thương trộm nhớ, hái bó xuyến chi trao vội vào giỏ xe ta mặt bừng đỏ như hoàng hôn quê sắp lặn. Bốn mắt nhìn nhau bối rối, rồi cùng nhau thả xuống những bông xuyến chi bé nhỏ. Đường làng vào những ngày thu, mùa gặt rộn ràng, rơm rạ rải đầy đường. Mùi lúa mới, mùi bùn nâu ngai ngái quyện chặt mùi mồ hôi mẹ cha khiến tim ta nghẹn ngào mỗi khi nhớ về… 

Nhớ đám bạn thời cắt cỏ, chăn trâu, mỗi đợt heo may về hoa cỏ may bám chặt gấu quần châm vào da thịt đứa nào đứa nấy ngứa râm ngứa ran. Băng qua cánh đồng mùa gặt trơ lại gốc rạ, băng qua ruộng ngô xanh mát bên bãi và ruộng khoai lang củ đã tròn lẳn, đám lửa bập bùng thắp lên giữa trời thu, giữa mênh mông gió vương vít nhẹ đưa. Khoai, ngô nướng trở thành bữa tiệc của tuổi thơ, bữa ăn nhớ đời mà bất kể sau này khi đi xa ai cũng nhớ về, nhắc lại và muốn một lần được quay lại khoảnh khắc ấy. Tuổi thơ nghèo khó nhưng lại ăm ắp tình thương yêu của bạn bè hồn nhiên, chơi với nhau không vụ lợi. Trâu bò như người bạn thân thiết, còn cánh đồng là đất mẹ bao dung, vỗ về tuổi thơ mỗi khi mệt mỏi. Ai còn nhớ hay đã quên giấc ngủ vội trên cánh đồng bao la hương lúa tháng mười? Ta lớn lên trưởng thành từ đồng ruộng, từ tình yêu của đám bạn quê và những ngày thu trong veo.

Chiều thu nhớ những năm bon chen phố thị, thèm một khoảng không yên tĩnh với chén trà sen cuối mùa, thèm một cuộc nói chuyện không đầu không cuối của đám bạn. Lúc đó lòng thấy thanh thản lạ kỳ, nhịp sống cứ thế thong thả rơi từng giọt, chậm lại, chậm lại. Những ngày thu nhìn đâu cũng thấy yên bình, giữa bủa vây những cám dỗ, sự thiện ác ranh giới mong manh nhưng ta vẫn cứ mong mọi chuyện tốt đẹp lên từng ngày từng giờ. Sen ở phố cuối mùa không nhiều nhưng lại làm cho phố dịu dàng và lòng người thêm thanh tịnh. Ở phố, hiếm hoi lắm mới có thể tìm kiếm được không gian thơ mộng như vậy, bởi đất chật người đông, hễ ngó mặt ra ngoài là thấy ồn ào của xe cộ, khói bụi mịt mù. 

Chiều thu nhớ chỗ trọ cũ với bao nhiêu gương mặt người yêu dấu. Cô em gái nhỏ sinh viên năm nhất trường nghệ thuật chiều nào cũng mang đàn ra ban công nghêu ngao những khúc nhạc. Còn anh bạn trường kiến trúc thì đăm chiêu với những nét vẽ phố trầm mặc. Bà cụ bán nước dưới gốc đa cổ thụ, mỗi lần thấy đám trẻ đi ngang đều khoát tay vào uống nước. Bà hiểu đám sinh viên nghèo nên lúc nào cũng lấy rẻ. Nước vối bà nấu đậm đà thanh mát, khó cưỡng. Đám trẻ không phải vì ly nước rẻ tiền mà vào quán bà. Vào với bà còn được bà thủ thỉ bao chuyện ở phố, chuyện những người lướt qua phố và cuộc đời bà vốn dĩ chênh vênh. Lòng chợt vui, nhen nhóm từng tia nắng ấm. Sự cô đơn hiu quạnh vì thế cũng chẳng còn. 

Chiều thu, chợt nhớ… những kỷ niệm chồng chất không biết bao giờ mới hết. Những chiều thu như sương khói bồng bềnh, lòng an yên một cách kỳ lạ.

Tản văn của CAO VĂN QUYỀN