Gửi bình luận
Thứ Sáu, 19/4/2024
Bài thơ Núi Đôi là thi phẩm nổi tiếng, được đánh giá là một trong những bài thơ hay của giai đoạn kháng chiến chống Pháp và cũng là bài thơ tiêu biểu nhất của nhà thơ Vũ Cao.
Bài thơ Núi Đôi là thi phẩm nổi tiếng, được đánh giá là một trong những bài thơ hay của giai đoạn kháng chiến chống Pháp và cũng là bài thơ tiêu biểu nhất của nhà thơ Vũ Cao. Vì thế, đã có nhiều lần người ta gọi Vũ Cao là “ông Núi Đôi”. Nhà thơ Vũ Cao từng nói về mối quan hệ giữa báo chí và thơ ca như sau: “Nhờ đi làm báo mà tôi mới có được những bài thơ. Có những lúc cái tâm hồn thơ trong con người báo chí của mình bừng lên thảng thốt, dào dạt. Thế là cái chất liệu tưởng như khô khan của báo bỗng hóa thành chất liệu thơ”. Quả đúng như vậy, bài thơ Núi Đôi đã được sáng tác trong một lần nhà thơ đi viết báo.
Đó là thời gian Vũ Cao đang là phóng viên mặt trận của báo Vệ quốc quân (tiền thân của báo Quân đội nhân dân). Một lần ông nhận nhiệm vụ đi lấy tư liệu viết bài về phong trào du kích chống Pháp của vùng trung du Vĩnh - Phú. Nhà thơ Vũ Cao đã sống và chiến đấu với nhân dân xã Phù Linh cả một thời gian dài. Ông được nghe câu chuyện từ dân làng Phù Linh kể về tấm gương cô gái tuổi 20 đã hy sinh anh dũng ở Núi Đôi để bảo vệ đoàn cán bộ. Người con gái ấy là Trần Thị Bắc, một nữ du kích, ở xóm Chùa, thôn Xuân Đoài (Xuân Dục - Đoài Đông), xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn (Hà Nội). Trần Thị Bắc hy sinh ngày 21.3.1954 khi lọt vào ổ phục kích của địch. Một đêm, bên ngọn đèn dầu, Vũ Cao nung nấu ý tưởng viết một bài báo về tấm gương chiến đấu và hy sinh oanh liệt của nữ du kích Trần Thị Bắc, nhưng khi đặt bút viết, nguồn cảm xúc lại tuôn chảy thành bài thơ tự sự trữ tình:
Lối ta đi giữa hai sườn núi
Đôi ngọn nên làng gọi Núi Đôi
Em vẫn đùa anh: sao khéo thế
Núi chồng, núi vợ đứng song đôi.
Các địa danh và nhân vật trong bài thơ hoàn toàn có thật, không hư cấu. Bài thơ để lại trong lòng người đọc một hình ảnh đẹp về người con gái cách mạng như một cánh hoa thơm ngát bốn mùa.
Nhà thơ Vũ Cao tên thật là Vũ Hữu Chỉnh, quê ở xã Liên Minh, huyện Vụ Bản (Nam Định). Những năm đầu kháng chiến chống Pháp, ông làm báo Chiến sĩ ở Liên khu IV rồi làm phóng viên Báo Vệ quốc quân, Báo Quân đội nhân dân. Từ năm 1957, ông làm việc tại Tạp chí Văn nghệ quân đội và trở thành chủ nhiệm trong nhiều năm. Từ sau năm 1975, ông làm Giám đốc Nhà xuất bản Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn Việt Nam. Ngoài hoạt động báo chí, Vũ Cao còn sáng tác thơ và văn xuôi. Ông mất năm 2007 tại Hà Nội.
TRẦN VĂN LỢI