Chuyện chiều con

Đó là một loại sinh hoạt bản năng phần lớn của giống loài. Các loài thú vật chiều con vô điều kiện chỉ vì một bản năng, ấy là bản năng sinh tồn. Loài người chúng ta khác ở chỗ, ngoài bản năng sinh tồn ra còn có ý thức gây dựng tương lai, cơ đồ cho con cái, giống nòi. Khiêm tốn mà nói cũng hy vọng con mình lớn lên "bằng anh bằng em", hay nói một cách khác là "không thua chị kém em" cả về kiến thức lẫn vật chất. Khát vọng mỗi người mỗi khác, thế nên mỗi người chiều con theo cái cách riêng của mình. Chị vợ anh bạn tôi chiều con vô điều kiện, nhưng với mục đích cháu phải vào được trường điểm. Vào được trường điểm rồi phải vào được lớp chọn, vào được lớp chọn rồi chí ít cũng phải đạt học sinh giỏi. Học sinh giỏi xong phải phấn đấu thành học sinh giỏi gì nữa đây. Giỏi rồi phải giỏi xuất sắc...

Bản thân cái mục tiêu ấy không sai. Nhưng cái cách tiến hành để đạt mục tiêu quả không phải ai cũng làm được đúng. "Vậy ông tưởng ông viết được bài báo như thế này có nghĩa là phương pháp của ông chính xác?", anh bạn tôi mới thấy tôi đặt vấn đề "cần phải có sự nghiêm khắc một tý" liền đỏ mặt cãi lại để bênh vợ. Thực ra là bênh chính anh. Theo anh, bọn trẻ bây giờ có nhiều điều kiện học tập, có nhiều cơ hội để phát triển tài năng, cái chuyện nữ công gia chánh với lại ý thức làm trai cho xứng nên trai không còn hợp thời nữa. Không nhất thiết con gái phải biết nội trợ, thêu thùa, con trai phải biết khuân vác, vai u thịt bắp. Vâng, đúng quá. Nhưng mà cái quan niệm nữ công gia chánh chỉ là thêu thùa, nấu ăn nội trợ không thôi thì sai bét rồi đấy. Học môn ấy là học cái đức tính truyền thống, vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam. Cái đức tính mạnh mẽ của nam giới "Làm trai cho xứng nên trai/Lên Đông Đông tĩnh, sang Đoài Đoài yên" cũng không phải chỉ có sức mạnh cơ bắp võ nghệ không thôi, mà là cái lớn hơn, cái mạnh hơn cả sức mạnh, ấy là uy tín.

Câu chuyện về thằng cháu Hiệp và vợ chồng anh bạn tôi là một ví dụ. Tôi ở ngay cạnh nhà anh chị, lại là chỗ thân tình từ khi hai người mới yêu nhau, rồi sinh cháu Hiệp, cháu Hòa. Năm nay cháu Hiệp mười sáu tuổi, ba lần bị mất cắp xe đạp Nhật chỉ vì ngồi trong cửa hàng sách đọc truyện tranh thuê. Mất cái này Hiệp có xe khác thay liền. Xe sau tốt hơn xe trước. "Tội là do bọn trộm có nhiều thủ đoạn tinh vi, người lớn còn chịu huống hồ con mình. Nó ham đọc sách cho là phúc lớn. Truyện tranh tuy có bạo lực cũng chỉ là loại bạo lực bằng hơi "bụp bụp", "xèo xèo!" ăn thua gì?", anh bảo tôi thế. Cái quan trọng nhất là tạo cho nó môi trường tránh được quân hút hít. Thế nên anh chị mới thả dàn cho con chơi trò chơi điện tử trên máy vi tính, nối mạng internet hẳn hoi, thành quả khoa học siêu tốc của thế giới các con phải làm chủ. Cái gì cần biết thì phải biết, còn nếu không cần thì thôi. Cu Hiệp chỉ biết đoạn từ trường về nhà, từ nhà tới trường. Đó là niềm tự hào sâu sắc của anh chị.

- Ông bà định biến con mình thành cái máy phải không? - tôi hỏi.

Anh bạn tôi tuyên bố hùng hồn:

- Máy cũng được, miễn là con tớ tốt nghiệp đại học và không nghiện hút!

- Thế lâu nay ông bà có biết thằng Hiệp nhà ông bà chơi với những đứa bạn nào không?

- Nó còn thời gian đâu mà đi chơi với bời? - chị vợ anh bạn tôi khẳng định.

Tôi ngớ người ra vì thua lý. Bàn tay con người ta thì bé, làm sao che được mặt trời? Nói thì nói thế nhưng nhiều khi tôi cũng cứ cảm thấy không yên. Bạn bè với nhau góp ý sát sạt thế, xem ra cũng không ổn. Nhưng sự thật dẫn đến cái kết cục đau lòng quá. Anh bảo tôi: "Mình không ngờ con mình mà cũng... coi phim sex của "Vàng Anh" ông ạ. Thật là nó vượt quá sức tưởng tượng của mình". Chị bảo tôi: Chúng tôi bây giờ không còn biết tin vào cái gì nữa! Giá bảo con chúng tôi là thằng càn quấy, học dốt thì đi một nhẽ. Đằng này..."

Tôi bảo: "Tại anh chị chiều cháu quá, nó mới mười lăm mười sáu tuổi đầu...". Rồi tôi động viên anh chị: "Cháu đang tuổi lớn nên hay tò mò. Anh chị cứ từ từ dạy bảo cháu. Cũng còn may là cháu chưa dính vào hút chích chứ không thì không còn thuốc chữa".

TRUNG TRUNG ĐỈNH