Đầu năm 1973, anh em chúng tôi được điều về bổ sung quân số đại đội 174 pháo cao xạ 100 mm thuộc Trung đoàn 252 Sư đoàn 363, Quân chủng Phòng không-Không quân.
Chủ tịch Fidel Castro trong cuộc mít tinh ở vùng giải phóng tỉnh Quảng Trị. Ảnh: Granma.
Đây là niềm phấn khởi, tự hào vì đơn vị vừa được công nhận đã có thành tích bắn cháy một pháo đài bay B52 - thần tượng Không lực Hoa Kỳ trong trận chiến đấu đêm 26-12-1972 trên bầu trời thành phố cảng Hải Phòng.
Trong gian hội trường đơn sơ ngay tại trận địa, thượng tá Nguyễn Điện, Tư lệnh Sư đoàn 363 về thăm, nghe đại đội trưởng Phạm Kim Tuyến trực tiếp báo cáo diễn biến trận đánh B52. Anh em chúng tôi quây quần quanh vị tư lệnh kính mến, trong đó có cả những nhân chứng lịch sử như Đỗ Ngọc Thạch, trung đội trưởng khí tài, trung sĩ Nguyễn Đức Nghiệp, tiểu đội trưởng rada - người đã được thưởng Huân chương Chiến công hạng ba về thành tích phát hiện nhiễu B52, tìm đúng kẻ hung thần đã tàn phá thành phố cảng Hải Phòng...
Sau đó chúng tôi còn có niềm vui được đón đoàn cán bộ quân sự cấp cao Cuba do Tư lệnh lực lượng phòng không quốc gia Cuba đến thăm. Tại khu vực mô hình máy bay trên không, chúng tôi vẫn dùng luyện tập bắt mục tiêu, vị tư lệnh lực lượng phòng không quốc gia Cuba người cao lớn, trong bộ quân phục màu xanh oliu ông quay quay chiếc vô lăng điều khiển máy bay và nói: Các đồng chí cách xa nước Mỹ nửa vòng trái đất, còn chúng tôi chỉ cách nước Mỹ trong 1 tầm đại bác. Những kinh nghiệm chiến đấu của các đồng chí rất quý đối với chúng tôi...
Lúc này chúng tôi có dịp ngắm kỹ vị tư lệnh phòng không quốc gia Cuba. Mấy anh em chiến sĩ chúng tôi như cùng thốt lên: giống hệt Phidel ! và trong lòng tôi khi ấy chào dâng niềm vui lớn khó tả, vậy là chúng tôi đã may mắm gặp được vị sứ giả của Phidel. Ông và những người bạn Cuba đã đến với chúng tôi trong những ngày nóng bỏng nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Trong khi cảnh đổ nát hoang tàn do bom đạn giặc Mỹ từ những chiếc pháo đài bay dội xuống, trong không khí sục sôi, ác liệt nhất giữa cái sống và cái chết, ông và các bạn Cuba đã đến với chúng tôi theo sự chỉ đạo của lãnh tụ Phi del kính yêu. Chúng tôi lại nhớ câu nói nổi tiếng của Phidel năm 1966 khi đế quốc Mỹ mở rộng cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân ra miền Bắc: “Vì Việt Nam Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình !”. Được biết trong năm 1973 này Chủ tịch Phidel Castro cũng đã đến tận vùng mới giải phóng ở Quảng Trị, đối diện với những nòng súng của phía đối phương. Chúng tôi nhớ mãi hình ảnh chí nghĩa chí tình của vị lãnh đạo nổi tiếng Cuba, ông đứng cạnh Thủ tướng Phạm Văn Đồng, dáng người hùng dũng, phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, với câu nói đầy khích lệ, tin tưởng vào sự chiến thắng của lực lượng cách mạng yêu độc lập tự do công lý: Các đồng chí hãy cắm lá cờ này trên dinh lũy của Việt Nam cộng hòa. Đã bao năm trôi qua, sự cảm phục tận đáy lòng, niềm vui, tự hào như được tiếp thêm sức mạnh bởi trong lúc gian khổ nhất của dân tộc chúng tôi đã có những người bạn Cuba anh em, đến tận nơi, tận trận địa chia sẻ những tình cảm chân tình nhất. Tuy chưa được trực tiếp gặp vị lãnh tụ Phidel nhưng chúng tôi cảm nhận được như chính mình đã được gặp Phidel.
Ngày 26-11, chúng tôi bàng hoàng nghe tin lãnh tụ Phidel đã yên nghỉ. Ông đã để lại không chỉ cho nhân dân Cuba mà còn để lại cho Việt Nam cho chúng tôi và những người đã yêu mến, quý trọng ông về sự ra đi muôn vàn đáng tiếc này. Theo dõi trên màn hình về lễ tang Phidel, tôi nhớ lại lễ tang của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.
Hồ Chí Minh, Phidel sống mãi trong mỗi người dân, mỗi cán bộ, chiến sĩ chúng tôi.
NGUYỄN ĐỨC TRÀ
