Do chỉ quy hoạch trên giấy nên trong quá trình xây dựng thường xuyên xuất hiện những vấn đề phát sinh, vướng mắc, ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng công trình...
Khu đô thị mới phía đông TP Hải Dương đã cơ bản hoàn thành nhưng vẫn chưa được bàn giao cho thành phố quản lý
Hiện tại, TP Hải Dương có 13 dự án quy hoạch khu đô thị mới (ĐTM), khu du lịch sinh thái đã được UBND tỉnh phê duyệt, 12 dự án quy hoạch khu dân cư mới do UBND thành phố phê duyệt và 10 dự án đã có văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh nhưng chưa hoàn thành quy hoạch.
Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, trong các đồ án quy hoạch, nhà đầu tư và đơn vị tư vấn quy hoạch chưa thực hiện tốt công tác khảo sát hiện trạng dẫn đến việc giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Đơn vị tư vấn thường quy hoạch trên giấy, ít khi tổ chức khảo sát thực tế. Vì vậy, trong quá trình xây dựng thường xuyên xuất hiện những vấn đề phát sinh, vướng mắc, ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng công trình. Cũng chính vì không khảo sát thực tế khu vực dự án và các khu vực liên quan, nên việc đấu nối hạ tầng với các khu dân cư (KDC) cũ không được nhà đầu tư quan tâm. Hậu quả là khi san lấp mặt bằng khu ĐTM đã phá hỏng hệ thống tiêu, thoát nước của các KDC cũ, làm nhiều KDC cũ bị ngập úng nặng, ô nhiễm môi trường trầm trọng. Người dân đã nhiều lần kiến nghị, nhưng tình trạng ngập úng vẫn xảy ra mỗi khi mưa lớn.
Ông Nguyễn Tiến Hóa, Giám đốc Sở Xây dựng cho rằng, nguyên nhân của tình trạng trên là do việc quản lý các khu ĐTM đang bị buông lỏng. Công tác quản lý của chính quyền mang nặng tính hành chính khi chỉ kiểm soát đồ án quy hoạch. Toàn bộ quá trình triển khai dự án, vai trò của các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương rất mờ nhạt. Sau khi được UBND tỉnh chấp thuận, chủ đầu tư tổ chức lập thiết kế bản vẽ thi công, xin giấy phép xây dựng, tổ chức thi công, giám sát, quản lý dự án. Như vậy, chủ đầu tư trở thành người “3 trong 1” khi vừa là người đầu tư, vừa thiết kế và thi công. Theo quy định, chủ đầu tư thuê tư vấn giám sát và tự chịu trách nhiệm về chất lượng công trình. Gần như không có vai trò giám sát của chính quyền và người dân trong quá trình triển khai dự án. Theo ông Hóa, chính quyền thường “đợi” nhà đầu tư bàn giao công trình mới tổ chức các biện pháp quản lý. Lúc đó thì chất lượng công trình hay dở như thế nào chỉ có người dân gánh chịu. Hiện tại, khu ĐTM phía đông, khu du lịch sinh thái Hà Hải đã cơ bản hoàn thành nhưng UBND thành phố vẫn chưa nhận bàn giao do chưa giải quyết được những vướng mắc phát sinh trong quá trình xây dựng. Được tiếng là sống trong các khu ĐTM mà mọi sinh hoạt của người dân vẫn theo nếp của các KDC cũ. Chắc chắn trong thời gian ngắn nữa, các khu ĐTM sẽ bị chia cắt thành nhiều KDC khác nhau theo địa bàn quản lý của các phường. Hình ảnh nhếch nhác của các KDC cũ lại có nguy cơ tái hiện trong các khu ĐTM.
Một khó khăn trong quản lý các khu ĐTM là các cơ quan chuyên môn luôn phải chạy theo tiến độ xây dựng của người dân. Đáng lẽ việc đặt tên phố, số nhà phải thể hiện ngay trên đồ án quy hoạch để tạo thuận lợi cho chủ đầu tư và người dân trong quá trình xây dựng cũng như công tác quản lý của cơ quan chuyên môn. Tuy nhiên, công việc này lại thực hiện sau khi các hoạt động xây dựng của người dân đã diễn ra, bởi vậy mới có tình trạng các tuyến phố trong khu ĐTM không được đặt tên, số nhà được đặt theo lô đất và phải thường xuyên thay đổi cho phù hợp với tốc độ xây dựng công trình. Chính vì chưa có cơ chế quản lý, giám sát chặt chẽ nên chủ đầu tư thường phớt lờ việc triển khai các công trình hạ tầng xã hội như: cây xanh, trường học, khu vui chơi giải trí, nhà văn hóa, bãi đỗ xe. Và những công trình này cũng thường được bố trí ở những vị trí không thuận lợi, méo mó, xen kẹt. Chất lượng các công trình hạ tầng kỹ thuật như đường giao thông, hệ thống điện chiếu sáng, nước sinh hoạt... chưa được kiểm soát chặt chẽ. Chất lượng dịch vụ, quản lý, vận hành các công trình công cộng cũng không đáp ứng được yêu cầu của các hộ dân. Mặt khác, do phân cấp quản lý nhà nước chưa rõ ràng, chưa có quy định về cơ quan đầu mối quản lý nhà nước về khu ĐTM nên việc xây dựng của người dân chưa được quản lý chặt chẽ. Nhiều người dân vẫn vi phạm các quy định của Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng. Việc kiểm tra, xử phạt của Đội Quy tắc thành phố chỉ giải quyết được phần ngọn của vấn đề. Điều này khiến những bất cập trong công tác quản lý các khu ĐTM của TP Hải Dương càng trở nên khó giải quyết.
LÃ VỌNG
