Dù đã có quy định phạt khá nặng nhưng vì lợi nhuận, nhiều bác sĩ sản khoa đã cố tình phớt lờ và ngang nhiên vi phạm...
Hầu hết thai phụ đều biết giới tính thai nhi trước sinh
Pháp luật nghiêm cấmĐiều 10, Nghị định số 104/2003/NĐ- CP (Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh Dân số) đã quy định nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi như tuyên truyền, phổ biến phương pháp tạo giới tính thai nhi; chẩn đoán giới tính thai nhi bằng nhiều biện pháp như siêu âm, xét nghiệm, bắt mạch, bói toán; loại bỏ thai nhi vì lý do lựa chọn giới tính. Trên cơ sở đó, năm 2006, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định số 114, quy định việc xử phạt vi phạm hành chính về dân số và trẻ em. Trong đó có quy định chi tiết nhiều mức phạt đối với hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Ngoài phạt tiền từ 500 nghìn đồng- 15 triệu đồng thì các cá nhân, tổ chức có thể bị tước giấy phép hành nghề, tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để lựa chọn giới tính thai nhi.
Đầu năm 2013, Bộ Y tế đã tham mưu xây dựng dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Theo đó, các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi được quy định cụ thể hơn với mức phạt cao hơn. Cụ thể: hành vi tuyên truyền, phổ biến, tư vấn phương pháp để có được giới tính thai nhi theo ý muốn sẽ bị phạt tiền từ 5 - 30 triệu đồng; hành vi chẩn đoán, xác định giới tính thai nhi sẽ bị phạt tiền từ 3 - 20 triệu đồng, cộng thêm việc đình chỉ hoạt động của cơ sở, tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề khám, chữa bệnh; phạt tiền từ 25 - 30 triệu đồng đối với hành vi phá thai mà biết rõ người đang mang thai muốn loại bỏ thai nhi vì lý do lựa chọn giới tính thai nhi...
Tại tỉnh ta, ngay sau khi Nghị định 114 có hiệu lực, Chi cục Dân số- KHHGĐ tỉnh đã đẩy mạnh truyền thông, phổ biến các nội dung cụ thể, nhấn mạnh đến các hình thức xử phạt. Các cơ sở y tế đều có biên bản cam kết không thực hiện hành vi lựa chọn giới tính thai nhi đồng thời dán các nội dung nghiêm cấm trong Nghị định này tại nơi đông người. Chi cục Dân số- KHHGĐ tỉnh phối hợp với Thanh tra Sở Y tế và các phòng: Hành nghề y dược tư nhân, Nghiệp vụ Y (Sở Y tế) đã tiến hành thanh tra, kiểm tra các cơ sở y tế công lập và các phòng khám tư nhân; các nhà sách trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra, đoàn thanh tra đã phát hiện và thu hồi một số ấn phẩm có nội dung lựa chọn giới tính thai nhi tại các hiệu sách trên địa bàn các huyện Tứ Kỳ, Thanh Hà và TP Hải Dương. Việc thanh tra, kiểm tra được duy trì hằng năm. Tuy nhiên đến nay các ngành chức năng chưa phát hiện và xử phạt cơ sở nào vi phạm.
Không khó để biết giới tính thai nhiDù đã có những quy định cụ thể với mức phạt khá nặng nhưng vì lợi nhuận nhiều bác sĩ sản khoa đã cố tình phớt lờ và ngang nhiên vi phạm. Tình trạng vi phạm phổ biến nhất ở các phòng khám sản phụ khoa, phòng siêu âm tư nhân.
Ngày 11- 3, tại một phòng siêu âm màu 4D tư nhân ở phố Quang Trung (TP Hải Dương), chúng tôi theo chị H. (một người quen ở phường Việt Hòa, TP Hải Dương) có thai 5 tháng tuổi đến siêu âm thai theo định kỳ. Vừa bắt đầu siêu âm, vị bác sĩ nói nhanh: "con trai" và tiếp tục siêu âm sự phát triển của thai nhi. Đây cũng không phải lần siêu âm đầu tiên chị H. biết giới tính thai nhi mà chị đã biết từ khi thai được 13 tuần tuổi (cũng qua siêu âm ở một phòng khám tư nhân). Cùng trong phòng siêu âm có 6 thai phụ khác cũng đang chờ đợi đến lượt khám. Tất cả họ đều đã biết được giới tính thai nhi qua những lần siêu âm ở các phòng khám tư nhân như thế này.
Tăng cường tuyên truyền là một giải pháp để giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh
Tương tự như trên, hầu hết các thai phụ đang đợi khám ở một phòng khám sản phụ khoa trên đường Thanh Niên (TP Hải Dương) cũng đã biết và bình luận công khai về giới tính thai nhi. Chị M. (ở phường Thanh Bình, TP Hải Dương) cho biết: "Thai nhi chỉ khoảng 11- 12 tuần , đi siêu âm màu là biết được trai hay gái".
Để "lách" các quy định cấm, các bác sĩ không ghi thông tin về giới tính trong tờ thông báo kết quả mà chỉ thông báo bằng miệng, có khi là những câu nói ví von như "đái ngồi rồi", "giống bố", "giống mẹ", "mặc váy"...
Theo ông Nguyễn Văn Sai, Chi cục trưởng Chi cục Dân số- KHHGĐ tỉnh, hành vi lựa chọn giới tính thai nhi gây ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh tại tỉnh ta. Quan điểm phải có con trai để "nối dõi tông đường" đã ăn sâu hàng nghìn năm trong tư tưởng của người dân. Qua khảo sát có đến 80% số người được hỏi biết về tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh và hậu quả mà nó mang lại. Tuy nhiên, trên thực tế, nhu cầu lựa chọn giới tính thai nhi trước và trong khi mang thai vẫn rất cao. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh ta vẫn tồn tại tình trạng "rỉ tai" nhau về địa chỉ các nơi xem bói, uống thuốc, kinh nghiệm ăn uống, sinh hoạt... để sinh con trai. Khi có thai thì người dân tìm đến các nơi siêu âm, bắt mạch để biết về giới tính thai nhi. Cũng theo ông Sai, cả Nghị định cũ và Nghị định mới nếu được ban hành nhưng vẫn khó giải quyết được hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Nguyên nhân căn bản vẫn là không có "bằng chứng". Nếu có phát hiện được một vài cơ sở và xử phạt thì người dân vẫn có thể "chạy" đến nhiều cơ sở khác ở cả trong và ngoài tỉnh để thỏa mãn sự tò mò về giới tính thai nhi.
Quy định đã có, các ngành chức năng cần tăng cường, kiểm tra, xử lý nghiêm, có thể đóng cửa các cơ sở siêu âm vi phạm để dần hạn chế tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi.
NGUYÊN THẢO
