Nhiều hộ nông dân ở các xã Đoàn Thượng (Gia Lộc), Phạm Kha (Thanh Miện)... chuyên thâm canh rau bị thất thu do mua phải giống rởm.
Năm nay, gia đình chị Vũ Thị Bổn ở thôn Đươi, xã Đoàn Thượng (Gia Lộc) thiệt hại gần 20 triệu đồng
do trồng giống cà tím chất lượng kém
Trong sản xuất nông nghiệp, việc lựa chọn giống có vai trò quan trọng đối với năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên hiện nay, do còn nhiều bất cập trong quản lý thị trường này nên một số nông dân mua phải giống cây rởm.
Giống rởmVụ hè thu năm nay, chị Vũ Thị Bổn ở thôn Đươi, xã Đoàn Thượng (Gia Lộc) trồng gần 1 mẫu cà tím, gấp đôi so với vụ trước. Chị Bổn quyết định mở rộng diện tích trồng cà là do năm ngoái cà tím vừa được mùa, được giá, sau khi trừ chi phí mỗi sào chị đã thu lãi từ 7-8 triệu đồng. Thế nhưng năm nay, sau bao ngày vất vả chăm bón và hy vọng, gần 1 mẫu cà đến khi được thu hoạch thì không tiểu thương nào mua. Nguyên nhân là do giống cà chị Bổn trồng không phải quả có màu tím mà là quả đen, lại còn bị nhũn ngay khi thu hoạch, hạt nhiều, cùi ít. Chị Bổn cho biết: "Giống cà tôi trồng được mua tại cửa hàng chuyên cung cấp giống cây trồng của anh Nguyễn Văn Lừng ở thôn Đò, cùng xã. Đây là giống cà do Công ty TNHH Giống cây trồng Hoàng Nông GS Seeds có địa chỉ tại số nhà 92, ngõ 81, Lạc Long Quân, Nghĩa Đô, Cầu Giấy (Hà Nội) sản xuất. Trên bao bì ghi rõ đặc điểm của quả là có màu tím hồng, thịt quả nạc, ăn rất ngon và có trọng lượng trung bình từ 200-250 gam. Tuy nhiên, thực tế khi được thu hoạch, trọng lượng của giống cà này không đồng đều. Có quả rất bé chỉ 100 gam nhưng có quả lại lên đến 500 gam. Hiện nay, đem đi bán lẻ tại các chợ, giống cà này chỉ bán được với giá từ 2.000-3.000 đồng/kg, chưa bằng một nửa so với giống cà tím khác". Theo tính toán của chị Bổn, năm nay trồng giống cà tím lạ này, gia đình chị lỗ khoảng hơn 20 triệu đồng, gồm tiền công làm đất, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và tiền nhân công vun xới...
Bà Nguyễn Thị V. ở thôn Đỗ Hạ, xã Phạm Kha (Thanh Miện) cho hay: "Mấy năm gần đây, năm nào tôi cũng mua cây giống cà chua của gia đình anh X. cùng thôn để trồng vụ đông sớm. Theo anh X. giới thiệu thì đây là giống cà chua nhãn hiệu Én vàng của Công ty CP Phát triển và Đầu tư Nhiệt Đới ở TP Hồ Chí Minh, một doanh nghiệp sản xuất giống có uy tín. Năm ngoái, tôi trồng giống cà chua này đúng là quả sai, mẫu mã đẹp nên bán rất được giá. Mỗi sào cũng thu được gần chục triệu đồng. Cũng giống cà nhãn hiệu đó, mua tại nhà anh X. nhưng năm nay giống cà chua này lại cho quả dài, vỏ cứng và rất ít quả, bán không được giá. Không biết cơ sở sản xuất giống có bán nhầm giống hay không?".
Khó kiểm soátTìm đến cơ sở cung cấp giống cây trồng của anh Nguyễn Văn Lừng, cửa hàng đã cung cấp giống cà cho chị Bổn, anh cho biết: "Tôi đã liên hệ với đơn vị cung cấp giống cà trên. Đến nay, doanh nghiệp này vẫn chưa phản hồi nên tôi vẫn phải khất với bà con nông dân. Tôi chỉ là người trung gian cung cấp giống cây trồng cho bà con, chất lượng thế nào do doanh nghiệp cung cấp sẽ trả lời". Anh Hoàng Văn X. người bán cây giống cho bà V. cho biết: "Tôi cũng chỉ biết mua hạt cây của một cửa hàng kinh doanh cây giống ở cùng thôn. Đây là một cửa hàng đã bán giống cây trồng từ nhiều năm nay, khá uy tín. Chất lượng giống thế nào tôi không thể kiểm tra được, bởi khi được thu hoạch mới phát hiện ra được giống cây kém chất lượng, còn khi bán giống, tôi cũng không thể biết được giống cà chua nhãn hiệu Én vàng năm nay lại cho loại quả dài thay vì quả tròn".
“ Khi nông dân mua phải giống rởm phải chờ đợi rất lâu để được đền bù, thậm chí không được nhận tiền đền bù. Trong khi đó, tiền lãi từ kinh doanh hạt hoặc cây giống những người này bỏ túi và thoái thác trách nhiệm".
Ông HOÀNG VĂN HẬU ở thôn Cáy, xã Đoàn Thượng (Gia Lộc)
|
Nói như anh Lừng và anh X. thì việc kiểm soát chất lượng cây giống không thuộc về các đại lý bán hạt giống và người cung cấp cây giống mà do doanh nghiệp cung ứng. Các cửa hàng kinh doanh giống chỉ có vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp với nông dân. "Khi nông dân mua phải giống rởm phải chờ đợi rất lâu để được đền bù, thậm chí không được nhận tiền đền bù. Trong khi đó, tiền lãi từ kinh doanh hạt hoặc cây giống những người này bỏ túi và thoái thác trách nhiệm", ông Hoàng Văn Hậu ở thôn Cáy, xã Đoàn Thượng bức xúc.
Ông Mạc Đăng Mạnh, Phó phòng Trồng trọt (Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn) tỉnh cho biết: "Thông thường để kết luận một loại giống nào đó là giống kém chất lượng có nhiều nguyên nhân. Thứ nhất có thể do trong quá trình ngâm, ủ giống, nông dân không làm đúng quy trình. Ngâm ủ giống quá nhiều hoặc ít hơn thời gian quy định sẽ khiến tỷ lệ hạt nảy mầm thấp. Thứ hai là nông dân mua phải giống đã quá hạn sử dụng khiến tỷ lệ nảy mầm và chất lượng hạt giống kém. Thứ ba là do nông dân mua phải giống bị làm giả khiến chất lượng cây trồng thu được không như thực tế in trên bao bì. Đến thời điểm này, để kiểm soát thị trường giống cây trồng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thực hiện đăng ký mã số cho 7 đơn vị kinh doanh giống cây trồng (để thường xuyên kiểm tra chất lượng giống cây trồng bán ra thị trường của các doanh nghiệp này). Tuy nhiên, ngoài các doanh nghiệp đã đăng ký mã số, trên thị trường còn có nhiều điểm kinh doanh giống cây trồng nhỏ, lẻ tại các địa phương, chưa được cấp mã số để quản lý. Đây cũng là những đơn vị dễ kinh doanh giống cây trồng kém chất lượng. Bên cạnh đó, đến nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng chưa ban hành được văn bản hay quy định về điều kiện đối với những cơ sở kinh doanh giống cây trồng. Do đó các cơ sở, cửa hàng kinh doanh giống cây trồng phát triển tràn lan, khó kiểm soát".
Hiện nay, nhiều hộ nông dân sản xuất cây giống chưa được kiểm tra, kiểm định về chất lượng
Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay có rất nhiều cửa hàng, cơ sở kinh doanh giống cây trồng có điều kiện vật chất, trang thiết bị kỹ thuật chưa tốt. Người bán chưa qua bất cứ một trường lớp đào tạo nào về giống. Nhiều điểm kinh doanh bảo quản giống chưa tốt, để hạt giống lẫn với thuốc bảo vệ thực vật hoặc tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Thậm chí ở một số nơi, nông dân tự làm giống, đóng trong bao bì túi ni-lông, không nhãn mác, không hạn sử dụng, đem ra bán ở các chợ nên càng khó kiểm soát chất lượng.
Để quản lý chặt thị trường giống cây trồng, thời gian tới các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh hạt giống và ươm giống cây trên địa bàn tỉnh, kiên quyết đình chỉ kinh doanh đối với các cơ sở không đủ điều kiện. Nông dân cũng cần bảo vệ chính mình bằng cách mua cây giống ở những địa chỉ tin cậy đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiểm tra và cấp mã số quản lý. Nông dân cần đặc biệt cảnh giác với một số giống cây trồng có nguồn gốc từ Trung Quốc chưa được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp phép lưu thông ở thị trường trong nước.
HẢI MINH
