Bóng đen chiến tranh chưa dứt với người dân Iraq

Đoàn xe quân sự Mỹ tại căn cứ quân sự ở Kuwait, ngày 20-8, sau khi lữ đoàn chiến đấu cuối cùng của Mỹ rút khỏi Iraq

Ngày 19-8, khi những người lính cuối cùng của lực lượng chiến đấu Mỹ rời khỏilãnh thổ Iraq, dư luận hy vọng về một tương lai hòa bình và ổn định ở quốc giavùng Vịnh này. Đối với người Mỹ, cuộc chiến này có thể đang dần khép lại, nhưngvới người dân Iraq, bóng đen chiến tranh vẫn chưa dứt.

Nỗi lo về khoảng trống quyền lực ở Iraq ngày càng tỷ lệ nghịch với số quân Mỹđang giảm dần ở quốc gia nhiều dầu mỏ này. Nếu như trước đây, chiến lược tăngquân của Tướng David Petraeus đã giúp Washington đẩy lùi bạo lực và mang lại sựổn định mong manh cho Iraq thì nay, thành bại của cuộc chiến có nguy cơ rơi vàotay thế lực nào lấp khoảng trống quyền lực do Mỹ để lại, mà Iran có thể là một"ứng cử viên."

Đã năm tháng trôi qua sau cuộc bầu cử lập pháp, đời sống chính trị ở Iraq vẫnhết sức rối ren. Đem quân đến Iraq năm 2003, Mỹ đề ra mục tiêu lật đổ chế độSaddam Hussein và dựng lên một chính phủ ổn định thân phương Tây ở Baghdad.Saddam đã bị lật đổ nhưng một chính phủ ổn định và thân phương Tây dường như vẫnlà điều quá "xa xỉ."

Mâu thuẫn xã hội giữa những người Hồi giáo dòng Sunni và Shi’ite ngày một gaygắt và khó dung hòa trong khi mối hận thù giữa người Sunni và người Kurd vẫnchưa hề được hóa giải.

Không những vậy, những toan tính chính trị còn đẩyWashington vào thế đối đầu với các thành viên đảng Baath, đảng theo dòng Sunnicủa Saddam Hussein. Do vậy, điều mà cả Baghdad và Washington lo ngại hơn cả làviễn cảnh "nồi da nấu thịt" ngay khi quân đội Mỹ rút hoàn toàn khỏi Iraq.

Tiên liệu điều này, Mỹ chủ trương xây dựng một đội quân bản xứ ở Iraq để thựcthi ý nguyện của chính phủ và bảo vệ đất nước trước thù trong giặc ngoài cũngnhư một lực lượng cảnh sát đủ sức thực thi luật pháp. Quan điểm của Mỹ là chínhphủ ở Baghdad không nhất thiết phải thân phương Tây như kỳ vọng trước đây nhưngchắc chắn không thể bị thế lực bên ngoài chi phối.

Nắm trong tay chìa khóa giải quyết những xung đột xã hội và tôn giáo gay gắtở Iraq, Iran có thể là một "ứng cử viên" tiềm tàng thế chân Mỹ - điều màWashington không bao giờ mong muốn. Xét về tương quan địa chính trị, sau khi Mỹrút khỏi Iraq, Iran sẽ là cường quốc hùng mạnh nhất Vịnh Persia.

Các quan chức ở Nhà Trắng và Baghdad đã không ít lần ám chỉ Iran là nhân tốchính góp phần vào thất bại trong việc xây dựng nền chính trị ổn định ở Iraq.Washington cho rằng Teheran lo ngại một Iraq hùng mạnh sẽ là "cơn ác mộng"địa-chính trị đối với nước Cộng hòa Hồi giáo.

Theo giới phân tích, chiếc chìa khóa giúp Iran "qua mặt" Mỹ trong cuộc tranhgiành ảnh hưởng ở Iraq là các đồng minh và nguồn lực mà Teheran tranh thủ đượcdưới thời Saddam. Mỹ cho rằng tuy Iran không thể áp đặt một chính phủ lên Iraq,nhưng có thể ngăn chặn việc thành lập một chính phủ mới ở đây.

Không những vậy, một khi Mỹ rời bỏ Iraq, Iran có thể áp đặt một trật tự mớikhông chỉ ở Iraq mà ở cả các nước còn lại trong Vịnh Persia. Cho dù Mỹ vẫn tiếptục ở lại Iraq, Iran vẫn có thể gây mất ổn định hoặc thậm chí gây bạo lực leothang tới mức Mỹ lại buộc phải tăng cường lực lượng chiến đấu và sa lầy.

Giới chức Mỹ và Iraq thường công khai nói rằng chính phủ Iraq chưa thành lậpđược là do có sự can thiệp của Iran. Một số chính khách Iraq theo dòng Shi’itethân Iran nhiều khả năng sẽ làm theo chỉ thị từ Teheran.

Cuộc bầu cử vừa qua ở Iraq phản ánh một sự thật hiển nhiên rằng không có đủchính khách để thành lập một chính phủ, nhưng có đủ chính khách để ngăn cảnthành lập chính phủ.

Việc Mỹ rút lực lượng chiến đấu và để lại 50.000 quân, tiến tới rút toàn bộlực lượng vào năm 2011 đã diễn ra theo đúng kế hoạch của Tổng thống BarackObama.

Tuy nhiên, giới chức Mỹ đều thừa nhận đây chỉ là "mốc" đánh dấu một bướcchuyển đổi trong chiếc lược của Mỹ ở quốc gia vùng vịnh này, mà không phải làtiêu chí đánh giá thành bại của cuộc chiến tranh Iraq do Mỹ đứng đầu.

Trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình CNN ngày 21-8, Tư lệnh quân đội Mỹtại Iraq, Tướng Lục quân Raymond Odierno không loại trừ khả năng nối lại sứ mệnhchiến đấu của Mỹ tại nước này một khi lực lượng an ninh Iraq "thất bại hoàntoàn."

Điều này đồng nghĩa với việc bóng đen chiến tranh vẫn bao trùm bầu trờiIraq và chưa rõ bao giờ cuộc chiến "hao người tốn của" mới đi đến hồi kết.

(Theo TTXVN)