Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức: Thực hiện thành công ca ghép cùng lúc 2 lá phổi cho bệnh nhân ung thư phổi

Trước khi ghép phổi, tình trạng bệnh nhân rất nặng, cân nặng chưa đầy 30kg

Giáo sư Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, bệnh nhân Nguyễn Văn Đ., 17 tuổi, ở Hải Dương được chuyển từ Trung tâm Hô hấp - Bệnh viện Bạch Mai, trong tình trạng phải thở oxy liên tục, cơ thể suy dinh dưỡng nặng khi chỉ số BMI chỉ còn 13,3. Bệnh nhân được xác định mắc bệnh mô bào ở phổi giai đoạn cuối (Langerhans) - một dạng bệnh ung thư rất đặc biệt, bệnh tự miễn, không có phương pháp điều trị triệt để.

Trên phim chụp cắt lớp ngực, gần như toàn bộ tổ chức phổi của bệnh nhân đã bị tiêu hủy hết các thành nang – kén khí, không còn hoạt động chức năng. “Giải pháp điều trị duy nhất trên thế giới là phẫu thuật ghép 2 phổi, nếu không phẫu thuật, bệnh nhân sẽ tử vong sau vài tháng”, Giáo sư Giang chia sẻ.

Bệnh nhân đã bị bệnh 5 năm nay với các biểu hiện của bệnh kén hóa và nhiễm trùng phổi rất nặng, đã phải mổ 1 bên phổi phải và bơm thuốc gây dính màng phổi bên trái do kén khí phổi vỡ tái diễn, và điều trị rất nhiều lần tại Bệnh viện Nhi Trung ương và gần đây là Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân đã được sinh thiết và chẩn đoán xác định mắc bệnh bệnh mô bào ở phổi (một dạng bệnh ung thư rất đặc biệt – không có giải pháp điều trị triệt để) và được truyền hóa chất nhiều đợt; kèm theo là các bệnh lý cơ quan khác như sỏi thận phải (mổ năm 2016 ở Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức), sỏi trong gan (chưa có chỉ định can thiệp), suy chức năng gan do hóa chất.

Lần này bệnh nhân điều trị tại Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai hơn 20 ngày do đợt nhiễm trùng cấp các kén phổi, đã ổn định và có thể chuyển Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức xét ghép phổi. Trên phim chụp cắt lớp ngực, gần toàn bộ tổ chức phổi của bệnh nhân đã bị tiêu hủy hết thành các nang – kén khí, không còn hoạt động chức năng. Trước khi ghép phổi, tình trạng bệnh nhân rất nặng, cân nặng chưa đầy 30kg.

Từ nguồn tạng của người cho chết não là nam bệnh  nhân 40 tuổi ở Ninh Bình, ca ghép 2 phổi cho bệnh nhân bắt đầu lúc 9 giờ ngày 12.12 và kéo dài suốt 14 tiếng, kết thúc lúc 23 giờ cùng ngày. Bệnh nhân được gây mê hồi sức đặc biệt cùng sự hỗ trợ của hệ thống ECMO hỗ trợ hô hấp – tuần hoàn. Theo các bác sĩ, bệnh nhân hồi phục tốt sau ghép phổi. “Lúc mở phổi của bệnh nhân, bên trong đầy mủ khiến anh em rất lo lắng. Sau đó phổi chờ ghép được rửa sạch máu, chuẩn bị cuống phổi, cắt giảm thể tích phổi do người nhận có trọng lượng chỉ bằng 50% người cho”, Giáo sư Giang cho biết.

Theo Giáo sư Giang, đây là ca ghép tạng phức tạp hơn hẳn các ca ghép khác do nguy cơ nhiễm trùng tạng ghép rất cao, phải nội soi, đánh giá, vệ sinh phế quản hằng ngày, phải chăm sóc phổi ghép qua mở khí quản, thời gian hậu phẫu có thể kéo dài 2-3 tháng.

10 ngày đầu sau ghép phổi, diễn biến sức khỏe bệnh nhân rất tốt. Các thông số chuyên môn liên quan đến phổi ghép đều tiến triển tốt, chứng tỏ ca ghép hai phổi đã rất thành công về kỹ thuật. Hiện bệnh nhân đã tự thở, đang bắt đầu tập vận động. Tuy nhiên do toàn trạng bệnh nhân còn rất nặng, diễn biến hậu phẫu còn phức tạp trên nền thể trạng quá suy kiệt và tổn thương nhiều tạng nên cần nằm lại viện để theo dõi thời gian dài.

Cùng ngày, từ tạng của người hiến, Bệnh viện Việt Đức thực hiện đồng thời 3 ca ghép tim, gan, thận cho 3 bệnh nhân. Trong đó, tim được ghép cho bệnh nhân nam, 60 tuổi, mắc bệnh cơ tim giãn nở giai đoạn cuối, đang điều trị hồi sức tích cực chờ ghép tim tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (thở máy, bóng đối xung nội động mạch chủ), nguy cơ tử vong rất cao trong vòng 1 tháng nếu không có tim hiến để ghép. Gan được ghép cho bệnh nhân nữ, 63 tuổi, mắc bệnh u gan, tiến triển sau ghép rất thuận lợi. Thận được ghép cho bệnh nhân nam, 41 tuổi, bị suy thận giai đoạn cuối, tiến triển sau ghép rất ổn định. Quả thận còn lại chuyển vào Bệnh viện Nhi đồng II – TP Hồ Chí Minh cho bệnh nhi nam giới, 15 tuổi, mắc suy thận giai đoạn cuối cần ghép thận gấp, được Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia hỗ trợ điều phối “xuyên Việt” bằng đường hàng không. Sau ghép thận ổn định, bệnh nhân tỉnh táo, tự thở tốt, ăn uống được.

Giáo sư Giang chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam thực hiện ghép đồng thời 5 tạng một lúc, là thành công do sự phối hợp nhịp nhàng từng giây, từng phút đến từng con người ở từng vị trí. Các ca ghép tạng đều do các bác sĩ của Bệnh viện thực hiện, dù ban đầu có định nhờ hỗ trợ của chuyên gia nước ngoài. Tổng số nhân lực tham gia đồng thời 5 ca ghép tạng lên tới gần 500 người”.

Tính đến ngày 21.12.2018, Việt Nam đã thực hiện thành công 3.200 ca ghép thận, 105 ca ghép gan, 27 ca ghép tim, 1 ca ghép tim và thận, 1 ca ghép tim và phổi, 3 ca ghép phổi. Trong đó riêng Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức thực hiện 680 ca ghép thận, 55 ca ghép gan, 19 ca ghép tim, 1 ca ghép phổi.

Theo TTXVN