Các loại hạt đậu, đỗ, lạc có hàm lượng dinh dưỡng và dầu cao nên việc sơ chế và bảo quản cần được thực hiện tốt mới không bị hư hỏng.
Sau khi thu hái, đậu, đỗ, lạc cần được phân loại theo giống, chủng loại, màu sắc, kích thước hạt, phẩm chất sao cho chất lượng của từng lô hàng được đồng đều.
- Làm khô đậu đỗ, lạc bằng phơi nắng hoặc sấy: Nếu phơi cần làm sạch và phơi nóng sân sao cho đạt được nhiệt độ từ 20-25 độ C mới đổ hạt ra phơi. Nếu nhiệt độ ngoài trời quá cao > 38 độ C thì cần gom hạt vào chỗ bóng mát để tránh hạt bị chảy dầu, sẫm màu hoặc tróc vỏ. Nếu áp dụng biện pháp sấy thì bảo đảm nhiệt độ trong máy sấy không quá 70 độ C, nhiệt độ khối hạt không quá 50 độ C.
- Làm sạch: Đậu, đỗ, lạc trước khi đưa vào bảo quản cần được loại bỏ tạp chất sao cho lượng tạp chất không quá 1%. Nếu sử dụng các vật dụng bảo quản thông thường như chum, vại, thùng thì cần khử trùng vật dụng, đưa hạt vào chum, thùng chứa rồi phủ 1 lớp lá xoan khô trên khối hạt hoặc có thể trộn bột lá xoan khô với đậu khi bảo quản rồi đậy kín miệng chum, thùng.
Tốt nhất nông dân nên chọn mua bao plastic chất lượng cao chuyên dùng để bảo quản hạt nông sản sẽ giữ được hạt trong thời gian dài. Các bao này ngăn không cho oxy và nước từ không khí bên ngoài xâm nhập vào hạt đựng trong bao. Khi bao được buộc kín, sự hô hấp của hạt và côn trùng trong bao làm giảm lượng oxy xuống dưới 5% nên nếu có côn trùng trong bao sẽ bị chết.
Lợi ích khi dùng bao plastic bảo quản hạt: Tăng độ nảy mầm cho hạt giống, xử lý được sâu bọ mà không cần phun hóa chất, hạt gạo khi xát ít bị gãy, đậu, đỗ, lạc không bị lên men do dầu phân hủy…
Cách bảo quản bằng bao plastic: Đặt bao plastic chất lượng trong bao bảo quản. Hạt được làm khô bảo đảm độ ẩm dưới 14% đổ vào bao bảo quản. Đẩy không khí trên bề mặt hạt trong bao ra ngoài. Tiếp đó xoắn thật chặt đoạn bao không có hạt, gập làm đôi và lấy dây buộc lại rồi buộc bao bên ngoài.
Vài ngày sau khi đóng bao cần kiểm tra lại, nếu có sâu bọ bên trong chứng tỏ bao đó không được buộc kỹ, cần buộc lại.
KS. TRẦN THỊ LIÊN (Trạm Khuyến nông huyện Nam Sách)