Theo quy định tại khoản 1 điều 9 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP của Chính phủ, người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện được chọn 1 trong 6 phương thức để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:
1. Đóng hằng tháng: mức đóng hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
2. Đóng 3 tháng một lần: mức đóng được xác định bằng mức đóng hằng tháng nhân với 3.
3. Đóng 6 tháng một lần: mức đóng được xác định bằng mức đóng hằng tháng nhân với 6.
4. Đóng 12 tháng một lần: mức đóng được xác định bằng mức đóng hằng tháng nhân với 12.
5. Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần: mức đóng được tính bằng tổng mức đóng của các tháng đóng trước, chiết khấu theo lãi suất đầu tư Quỹ BHXH bình quân tháng, do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.
6. Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Mức đóng được tính bằng tổng mức đóng của các tháng còn thiếu, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư Quỹ BHXH bình quân tháng, do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.
Trong trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng theo phương thức đóng từ 3 tháng trở lên nhưng thời gian sau đó dừng tham gia BHXH tự nguyện và chuyển sang tham gia BHXH bắt buộc, hưởng BHXH một lần hay bị chết hoặc tòa án tuyên bố chết sẽ được hoàn trả một phần số tiền đã đóng trước đó.
Số tiền hoàn trả cho người tham gia BHXH tự nguyện hoặc hoàn trả cho thân nhân người lao động được tính bằng số tiền đã đóng tương ứng với thời gian còn lại so với thời gian đóng theo phương thức đóng nêu trên và không bao gồm tiền hỗ trợ đóng của Nhà nước (nếu có).
Theo khoản 4, điều 2 Luật BHXH năm2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng 2 chế độ gồm hưu trí và tử tuất. Với các chế độ này, người tham gia có thể bảo đảm cuộc sống cho mình khi không thể tiếp tục làm việc.
NGỌC HÂN (tổng hợp)