Gửi bình luận
Thứ Bảy, 20/4/2024
Con giống bột, đồ chơi trung thu của trẻ em Việt Nam thất truyền hơn nửa thế kỷ, nay đã trở lại Hàng Mã (Hà Nội) với rất nhiều mẫu mã, khiến người chơi mê mẩn.
Nghệ sĩ Trịnh Bách giới thiệu mẫu con giống bột phượng và rồng trong bộ Tứ linh, phong cách con giống bột Phố Khách
Nghệ sĩ Trịnh Bách và nghệ nhân Đặng Văn Hậu chính là hai người khôi phục con giống bột, món đồ chơi trung thu của trẻ em Việt Nam đầu thế kỷ 20.
Sau hơn hai năm nghiên cứu, nghệ sĩ Trịnh Bách và nghệ nhân làng bánh chim cò Xuân La (Hà Nội) Đặng Văn Hậu, với sự giúp sức của bà Phạm Nguyệt Ánh (từng ở Đồng Xuân, Hà Nội) đã phục hồi được nhiều mẫu con giống bột theo phong cách Phú Xuyên (Xuân La, Hà Nội), Đồng Xuân (Hà Nội), Phố Khách (của người Hoa).
Con giống bột là một món đồ chơi của trẻ em Việt Nam từ lâu đã bị thất truyền. Đến các nghệ nhân làng tò he Xuân La (Hà Nội) ngày nay không còn mấy người biết đến con giống bột.
Nghệ sĩ Trịnh Bách với quyết tâm khôi phục con giống bột đã tìm tư liệu trong các bảo tàng trên thế giới, bằng trí nhớ của mình về những món đồ chơi ấu thơ đã vẽ ra các mẫu, rồi tìm nghệ nhân làng nghề giúp sức.
Mất rất nhiều thời gian ông Trịnh Bách mới tìm thấy Đặng Văn Hậu, một nghệ nhân trẻ có khả năng nặn con giống bột đúng với các mẫu đã thất truyền.
"Năm 2018 khi đưa con giống bột ra Hàng Mã, chúng tôi đã rất bất ngờ vì mọi người đón nhận vô cùng hồ hởi. Nhiều người già, thậm chí các bạn 8X đã rất xúc động vì quá lâu rồi họ mới nhìn thấy con giống bột. Vì thế năm nay, chúng tôi làm nhiều mẫu hơn nhưng làm vẫn không đủ để bán", nghệ nhân Đặng Văn Hậu chia sẻ.
Trước trung thu, ngày nào vào 7 giờ sáng Đặng Văn Hậu cũng xuất phát từ Xuân La đi 30km ra Hà Nội. Anh làm việc tới tối muộn, đến tận 1h sáng hôm sau mới về tới nhà. Ngủ được vài tiếng lại tỉnh dậy đem hàng ra Hà Nội.
Thương chàng trai Xuân La chịu khó, hồn hậu, tốt tính, ông chủ nhà 51 Hàng Mã (Hà Nội) năm nào cũng nhường cho Đặng Văn Hậu gian hàng ở Hàng Mã, hoàn toàn miễn phí.
Những con giống của Phố Khách như bộ tứ linh, tam sư được Đặng Văn Hậu làm rất cầu kì, tỉ mỉ, với kĩ thuật làm cốt, tạo vẩy rất tinh vi
"Gian hàng này nếu để cho người khác thuê sẽ có tiền nhưng bác ấy luôn giữ cho tôi. Tôi ngồi đây từ năm 18 tuổi đến giờ", Đặng Văn Hậu nói.
Gian hàng con giống bột độc nhất trên phố cổ của Đặng Văn Hậu một cách tự nhiên đã thu hút rất nhiều người ghé thăm, từ người già đến người trẻ.
Khi chúng tôi đang ở gian hàng của Đặng Văn Hậu, thấy một học sinh say sưa ngắm nghía từng mẫu con giống. Hỏi ra mới biết em là học sinh lớp 11 Sử Trường THPT Nguyễn Huệ (Hà Nội), tên là Chu Đoàn Kiên.
Em cho biết: "Em mê trò chơi dân gian từ bé, khi biết được nhóm ông Trịnh Bách và chú Đặng Văn Hậu em đã tìm vào kho tư liệu Bảo tàng Quai Branly của Pháp để tìm hiểu về những con giống bột đầu thế kỷ 20 được trưng bày tại đây.
Con giống bột của Việt Nam nhìn hồn nhiên, thô mộc vậy thôi nhưng đẹp vô cùng. Càng hiểu thêm về đồ chơi dân gian em càng tự hào hơn về văn hóa Việt Nam. Em dự định sẽ viết một bài về con giống bột cho Câu lạc bộ Văn hóa Việt Nam của bọn em".
Nhóm nghệ sĩ Trịnh Bách và nghệ nhân Đặng Văn Hậu vẫn tiếp tục khôi phục các mẫu họ tìm thấy trong nguồn tư liệu bảo tàng.
Nghệ sĩ Trịnh Bách cho biết tìm được nghệ nhân biết làm con giống bột như mò kim đáy bể. Mới đây, nhờ cơ duyên cả nhóm biết được một cụ người miền Bắc hiện đang sinh sống ở Đà Lạt biết làm con giống bột, nhưng tiếc là cụ đã qua đời.
Theo Tuổi trẻ