Lái xe "hóa" diễn viên

Lái xe Nhà hát Chèo Hải Dương Trương Văn Khanh (thứ nhất từ phải) vào vai anh lính trong một vở diễn

Những diễn viên bất đắc dĩ

Năm 2013, Nhà hát Chèo Hải Dương lần đầu tiên thành lập 2 đoàn đi tham dự Cuộc thi sân khấu chèo toàn quốc, mỗi đoàn diễn 1 vở gồm “Huyền Quang tôn giả” và “Chuông ngân rừng trúc”. Đây cũng là lần đầu tiên tại sân khấu chèo quốc gia có một tỉnh thành lập được 2 đoàn dự thi. Để diễn 2 vở chèo này, ngoài các vai diễn chính cần thêm nhiều vai diễn phụ và nhạc công. Do lực lượng diễn viên, nhạc công mỏng, chưa đáp ứng được nhu cầu nên Nhà hát Chèo đã huy động cả thành viên trong Ban Giám đốc, 2 lái xe và 4 cán bộ, nhân viên phòng hành chính tham gia các vai. Anh Trương Văn Khanh, một trong 2 lái xe Nhà hát Chèo tỉnh được cử vào vai anh lính trong vở “Chuông ngân rừng trúc” cho biết: “Tôi chưa từng đứng trước đám đông cho nên lúc đầu nhận nhiệm vụ tôi rất hồi hộp, đứng trên sân khấu mà tay chân cứ run lẩy bẩy. Nhưng được sự động viên, hướng dẫn tận tình của tất cả mọi người trong đơn vị nên mất khoảng 1 tháng tôi đã mạnh dạn, tự tin hơn, các động tác đi lại, thoại kịch cũng dần trở nên thuần thục”.

Thật bất ngờ vì vở “Chuông ngân rừng trúc” của Nhà hát Chèo Hải Dương tại cuộc thi sân khấu chèo năm đó với những diễn viên bất đắc dĩ được bổ sung từ đội ngũ lái xe, nhân viên văn phòng đã đoạt huy chương vàng (HCV). Các diễn viên của nhà hát còn giành được 4 HCV, 6 huy chương bạc (HCB) cá nhân tại cuộc thi này. Năm 2016, cũng tại Cuộc thi sân khấu chèo toàn quốc, 2 đoàn diễn viên Nhà hát Chèo Hải Dương với sự góp mặt của đội ngũ lái xe, nhân viên văn phòng tiếp tục gặt hái được 2 HCV, 7 HCB khi trình diễn 2 vở “Kỳ ngộ lương duyên” và “Chinh phụ 2 chồng”. Năm 2017, tham gia “Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu tuồng, chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017” tổ chức tại Thanh Hóa, Nhà hát Chèo tỉnh đoạt 1 HCV vàng, 1 HCB và 3 bằng khen với các trích đoạn: "Tuần Ty đào Huế", "Vợ chồng thuyền chài", "Chuyện tình làng Vũ Đại".

Tự nguyện

Dù chỉ vào những vai diễn phụ nhưng đội ngũ lái xe, cán bộ, nhân viên không chuyên Nhà hát Chèo Hải Dương có vai trò không nhỏ trong các cuộc thi, các buổi lưu diễn phục vụ các nhiệm vụ chính trị và phục vụ nhân dân. Anh Nguyễn Xuân Khởi, Trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính Nhà hát Chèo Hải Dương tốt nghiệp Đại học Thương mại nhưng suốt 16 năm nay, mỗi khi được đơn vị huy động anh lại sẵn sàng lên sân khấu. “Tôi đã qua rất nhiều vai từ anh lính, cán bộ đi theo Bác Hồ… đến nhà sư. Vai diễn đầu hơi khó khăn nhưng sau có sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của đạo diễn, diễn viên nên cũng thành quen. Chúng tôi tham gia trên tinh thần tự nguyện và cảm thấy rất vui khi những đóng góp của mình đã giúp đơn vị luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”, anh Khởi nói.

Theo Nghệ sĩ Ưu tú Bùi Quang Toàn, Giám đốc Nhà hát Chèo Hải Dương, số lượng biên chế diễn viên, nhạc công Nhà hát Chèo Hải Dương hiện chỉ bằng khoảng 55% Nhà hát Chèo các tỉnh lân cận như Hưng Yên, Thái Bình. Trong những năm qua, nhà hát được giao tổ chức nhiều buổi diễn phục vụ các sự kiện chính trị lớn của tỉnh, của ngành như: Lễ đón bằng di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc (năm 2012), Kỷ niệm 50 năm Bác Hồ về thăm Côn Sơn (năm 2015), Kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đảng bộ tỉnh (năm 2015), Lễ đón bằng di tích quốc gia đặc biệt An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương (năm 2017)… Bên cạnh đó, Nhà hát còn tham dự nhiều cuộc thi cấp quốc gia, các buổi lưu diễn phục vụ nhân dân nhân các dịp lễ, Tết. Tất cả những sự kiện này đều cần lực lượng diễn viên, nhạc công lớn trong khi biên chế hiện tại của Nhà hát Chèo Hải Dương còn thiếu, chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Bởi vậy, Ban Giám đốc nhà hát trưng dụng đội ngũ lái xe, cán bộ, nhân viên văn phòng, những ai trong đơn vị có khả năng diễn xuất vào những vai diễn phụ. Việc tham gia dựa trên tinh thần tự nguyện của mọi người, nhà hát không ép buộc.

Ngoài việc làm tốt công tác tư tưởng, Hội đồng Nghệ thuật Nhà hát Chèo tỉnh cử các diễn viên có năng lực chuyên môn cao từng bước hướng dẫn kỹ năng diễn xuất cho các lái xe, nhân viên văn phòng. Nhiệm vụ này tưởng chừng như đơn giản nhưng không hề dễ dàng. Cả người hướng dẫn và người tập phải trải qua một thời gian dài cùng nhau cố gắng mới có thể đáp ứng được nhu cầu. Toàn thể cán bộ, nhân viên nhà hát ai cũng trách nhiệm, đoàn kết, thông cảm với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Đây chính là “chìa khóa” để Nhà hát Chèo luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. 

Năm 2017, Nhà hát Chèo thực hiện nhiệm vụ chuyên môn vượt gấp đôi kế hoạch năm. “Tỉnh không đặt nặng thành tích cho nhà hát nhưng xác định đây là nhiệm vụ, vì bản sắc, tên tuổi, uy tín của chiếng chèo xứ Đông nên tất cả cán bộ, nhân viên chúng tôi đều động viên nhau phải cố gắng hết mình. Hơn nữa, việc cử nhiều đoàn tham dự cuộc thi cấp quốc gia sẽ tạo điều kiện cho các diễn viên có thêm huy chương, làm căn cứ xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ sĩ Nhân dân sau này”, Nghệ sĩ Ưu tú Bùi Quang Toàn tâm sự.

TIẾN MẠNH