Cân nhắc kỹ dự án tạo nguồn thu từ đất

Việc xây dựng các khu dân cư, đô thị có vai trò quan trọng trong việc tạo quỹ đất ở và đem lại nguồn thu để thực hiện các công trình, dự án phát triển. Trong ảnh: Khu dân cư Nguyễn Lương Bằng (TP Hải Dương) đã hoàn thiện, phát huy hiệu quả sử dụng đất

Thời gian qua, các địa phương đã xây dựng, đề xuất các dự án tạo nguồn thu để thực hiện các công trình trọng điểm và xây dựng kế hoạch thu tiền sử dụng đất dự kiến từ việc đấu giá, đấu thầu các khu dân cư, đô thị trong giai đoạn 2021 - 2025. 

Đề xuất hơn 800 dự án

Tháng 12.2021, tại kỳ họp thứ 2 khóa XX, HĐND huyện Bình Giang đã thông qua bổ sung danh mục và kế hoạch vốn 1.015 tỷ đồng để thực hiện 1 dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn huyện. Nguồn vốn để triển khai thực hiện công trình này được xác định từ nguồn thu tiền sử dụng đất 5 năm (2021-2025) của 6 dự án với tổng diện tích hơn 136 ha. Cùng giai đoạn này, huyện Bình Giang dự kiến thực hiện 73 dự án để thu tiền sử dụng đất. Dự kiến thu tiền sử dụng đất điều tiết về các cấp ngân sách khoảng 8.113 tỷ đồng.

Tại kỳ họp thứ 3 khóa XX, HĐND huyện Kim Thành cũng đã phê duyệt bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và kế hoạch đầu tư công năm 2022. Theo đó, huyện sẽ đầu tư 2 công trình giao thông trọng điểm với tổng vốn trên 2.642 tỷ đồng. Nguồn vốn dự kiến thu từ đấu giá và đấu thầu 20 dự án khu dân cư, đô thị. Giai đoạn 2021-2025, huyện đã xây dựng kế hoạch đấu giá quyền sử dụng đất với tổng nguồn thu dự kiến hơn 4.752 tỷ đồng.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã cho ý kiến và HĐND tỉnh thống nhất có 21 dự án trọng điểm thuộc lĩnh vực giao thông giao cho cấp huyện thực hiện trong giai đoạn 2021-2025. Tiêu chí lựa chọn dự án trọng điểm giao cho UBND cấp huyện thực hiện trong giai đoạn 2021-2025 đã xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy và trình HĐND tỉnh khóa XVII, tại kỳ họp thứ 5 quyết định. Theo đó, dự án trọng điểm phải phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu, định hướng phát triển và kế hoạch kinh tế - xã hội 5 năm (2021-2025) và các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch. Trong đó ưu tiên các dự án giao thông trọng điểm có tính chất kết nối liên vùng, có sức lan tỏa, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, mở rộng không gian phát triển, thu hút đầu tư sản xuất, kinh doanh của địa phương nơi dự án được hình thành. Nguồn vốn đầu tư dự án từ nguồn thu tiền đấu giá chuyển quyền sử dụng đất, đấu thầu một số dự án khu dân cư, khu đô thị trên địa bàn cấp huyện giai đoạn 2021-2025...

UBND cấp huyện đã xây dựng, dự kiến kế hoạch thu tiền sử dụng đất của các dự án dân cư, đô thị để tạo nguồn thu. 12huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh đã dự kiến, đề xuất thực hiện hơn 800 dự án với tổng diện tích trên 6.000 ha, dự kiến thu tiền sử dụng đất 5 năm (2021 - 2025) trên 81.000 tỷ đồng.

Tính toán kỹ

Qua rà soát của Sở Tài nguyên và Môi trường, một số điểm dân cư theo đề xuất trên địa bàn TP Chí Linh chưa có trong quy hoạch hoặc chưa đúng diện tích so với quy hoạch sử dụng đất (ảnh minh họa)

Sở Tài nguyên và Môi trường đã rà soát số liệu các dự án công trình tạo nguồn của các địa phương. Qua rà soát cho thấy diện tích đất lúa của các dự án đề xuất quá lớn. Diện tích đất ở vượt cao so với chỉ tiêu chương trình phát triển nhà ở dự kiến đến năm 2025 của tỉnh. Chẳng hạn như UBND huyện Bình Giang đề xuất 73 dự án tạo nguồn, trong đó diện tích đất ở dự kiến khoảng 120 ha. Tuy nhiên, theo chương trình phát triển nhà ở đến năm 2025, diện tích đất ở tối đa của Bình Giang là 104 ha. Huyện Cẩm Giàng đề xuất 25 dự án với tổng diện tích đất ở khoảng 134 ha, trong khi đó diện tích đất ở tối đa đến năm 2025 của huyện chỉ là 86 ha... Nhiều dự án dự kiến mức thu tiền sử dụng đất thấp so với lợi thế vị trí khu đất dự án và so với các dự án khác trên cùng địa bàn. Đặc biệt các dự án đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có mức thu dự kiến rất thấp và thấp hơn nhiều so với dự kiến mức thu tiền sử dụng đất bình quân của các dự án đấu giá trên cùng địa bàn.

Theo quy định của Luật Đất đai, tiền thu sử dụng đất của các dự án sẽ được tính tại thời điểm Nhà nước có quyết định giao đất và căn cứ vào quy hoạch xây dựng chi tiết được cấp có thẩm quyền phê duyệt, giá đất thị trường tại thời điểm giao đất. Thực tế triển khai thu tiền sử dụng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như hạn mức chuyển đổi đất lúa, biến động của thị trường bất động sản, thay đổi chế độ chính sách... Do vậy, tại thời điểm hiện nay, việc dự kiến tiền thu sử dụng đất của các dự án đến năm 2025 chưa thể chính xác và sát với xu hướng biến động của thị trường.

Để nâng cao hiệu quả sử dụng đất, bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật, các địa phương cần rà soát lại các công trình, dự án sử dụng đất tạo nguồn thu. Cần rà soát lại mức tiền dự kiến thu được của các dự án nhằm bảo đảm cân đối tạo nguồn cho các dự án trọng điểm và lập kế hoạch đầu tư công 5 năm (2021-2025) sát với thực tế. Các dự án đề xuất phải được xem xét kỹ lưỡng, phù hợp với nhu cầu thực tế và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương.

PHAN ANH