Bạo lực gia đình ngược: Không thể coi thường

Cần hiểu khái niệm bạo lực gia đình (BLGĐ) đầy đủ hơn. Luật Phòng chống BLGĐ 2007 đưa ra khái niệm: “BLGĐ là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình”. Từ khái niệm trên và thực tiễn có thể thấy rằng BLGĐ xảy ra không chỉ ở quan hệ chồng bạo lực với vợ, cha mẹ bạo lực với con cái, anh bạo lực với em (tạm gọi là BLGĐ thuận) mà còn xảy ra khi vợ bạo lực với chồng, con cái bạo lực với cha mẹ, ông bà, em bạo lực với anh (tạm gọi là BLGĐ ngược).

Thực tế đời sống đã xảy ra nhiều vụ việc BLGĐ ngược. Đó là việc người vợ mắng chửi, đánh đập, ép chồng quan hệ tình dục, kiểm soát thu nhập của chồng nhằm tạo ra sự phụ thuộc về tài chính… Những gia đình do người vợ “làm chủ” về mặt kinh tế sẽ dễ xảy ra tình trạng này. Nguyên nhân của tình trạng này có nhiều, có thể do tính cách người vợ, hoàn cảnh gia đình khó khăn, người chồng quá nhẫn nhục...

Trước đây, trong gia đình con cháu thường kính trọng, vâng lời cha mẹ, ông bà; em thường kính trọng, nghe lời anh chị. Số gia đình mà con cháu hỗn xược với cha mẹ, ông bà, em vô lễ với anh chị là rất ít. Ngày nay, việc con cháu cãi lại, xúc phạm, thậm chí hành hung cha mẹ, ông bà nhiều hơn. Nhiều người nói rằng ngày xưa thì con dâu sợ mẹ chồng nhưng nay mẹ chồng phải sợ nàng dâu. Không ít gia đình anh em bất hòa, em coi anh không ra gì. Đau lòng hơn là tình trạng con cháu giết hại cha mẹ, ông bà, em giết anh chị xảy ra ở một số nơi. Có trường hợp con thiếu tiền chơi game, xin bố không cho đã cầm dao giết hại, chặt xác bố. Chỉ vì tranh chấp một ít đất đai mà em mang dao chém anh. Biết bao gia đình “tan đàn xẻ nghé” vì BLGĐ ngược. Ở mức độ nhẹ thì tình cảm giữa các thành viên sứt mẻ, khó hàn gắn; nặng hơn thì chia ly, tan vỡ, mất mạng. Đạo đức gia đình có mặt bị xuống cấp, đảo lộn nghiêm trọng.

Mặt trái của kinh tế thị trường, lối sống thực dụng, giáo dục gia đình chưa được quan tâm đúng mức, công tác phòng chống chưa hiệu quả… là những nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng trên.

Thực tế có nhiều vụ việc BLGĐ ngược rất bức xúc song việc nghiên cứu, hoạch định chính sách và công tác phòng chống lại chưa được quan tâm đúng mức. Nguyên nhân từ nhận thức rằng BLGĐ chủ yếu là BLGĐ thuận, còn BLGĐ ngược chỉ là số ít. Nhận thức này cần xem xét lại. Bởi vì BLGĐ ngược trước đây có thể ít nhưng nay nhiều hơn hoặc BLGĐ thuận vẫn xảy ra nhiều mà BLGĐ ngược cũng tăng lên. Không nên quan niệm một cách cứng nhắc rằng BLGĐ thuận xảy ra nhiều thì BLGĐ ngược sẽ ít vì trong mỗi gia đình có thể vừa xảy ra mối quan hệ này, vừa xảy ra mối quan hệ khác (chẳng hạn vợ có thể bạo lực với chồng lúc này nhưng chồng lại bạo lực với vợ lúc khác).

Việc chưa quan tâm nghiên cứu, hoạch định chính sách, thực hiện phòng chống BLGĐ ngược là một “lỗ hổng” trong nhận thức lý luận và thực tiễn. “Lỗ hổng” đó không thể coi thường.

TUẤN NGUYÊN