Nhói đau một kiếp đàn bà

18/07/2021 16:20

Mười năm làm vợ là mười năm nước mắt chảy ngược, ngậm đắng nuốt cay, sống trong nhà mà như chốn địa ngục.


Tập truyện Quán thủy thần

Tôi biết đến tên tuổi của nhà văn Nguyễn Hải Yến - một cây bút người Hải Dương - rất tình cờ qua một bài phỏng vấn chị trên trang vanhocsaigon.com của Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật TP Hồ Chí Minh. Thế rồi tò mò, tìm đọc truyện của chị, ấn tượng ngày một dày hơn. 10 truyện ngắn trong tập “Quán thủy thần” của chị được tôi đọc theo kiểu “nhâm nhi”, nay một truyện, mai một truyện và càng về sau càng bị “nghiện” bởi những trang viết xúc động. Trong đó, “Đi giữa trời xanh mây trắng”, câu chuyện với một nhan đề rất thơ lại nhói đau cho một kiếp đàn bà, khiến tôi vô cùng ấn tượng.

Bà mẹ phong kiến, gã chồng vô tâm

Nhân vật bà mẹ chồng phong kiến cổ hủ trong gia đình “phong kiến gốc” xuất hiện không nhiều trong truyện, có lẽ người ta ám ảnh nhất với câu bà ta “thẽ thọt” với con dâu: “Đã làm dâu nhà này thì phải cố lấy mụn con giai! Con gái ngắn đời lắm! Đi lấy chồng là hết. Mày không cố đẻ, nó đuổi đi lúc nào là tay trắng mà về. Đừng bảo bà không nói trước. Mày cũng phải nghĩ cho nó. Thanh minh nào cũng bị anh em thằng Tiến đuổi xuống mâm dưới. Chúng nó bảo không cố được con giai thì mặc váy vào”. Chỉ mấy câu văn, hình như hồn cốt của nhân vật đủ sắc nét, đọng lại nỗi ám ảnh ghê gớm trong lòng người đọc. Kiểu suy nghĩ “trọng nam khinh nữ” bám gốc, thâm căn vào trong đầu óc bà lão thì phải. Có lẽ bà ta là người duy nhất đối ngược với những con dâu, cháu gái trong gia đình nhiều nữ này. Không đồng cảm, chẳng một chút động lòng xót thương, bà ta cố ép, cố dọa con dâu đẻ cho kỳ được “mụn con giai”. Cách nghĩ theo kiểu thêm dầu vào lửa của bà sẽ tiếp tay thêm cho anh con trai, biến anh ta thành kẻ vô cảm trước nhọc nhằn, đau khổ của vợ con. Hổ mẫu sinh hổ tử, mẹ cổ hủ sinh con mê muội. Rễ ác mọc lan cũng chỉ bởi suy nghĩ trọng nam. Bà mẹ chồng đã bị cái tư tưởng “không cố được con trai thì mặc váy vào” che lấp cảnh ngộ báo động trước mắt, đứa cháu trai duy nhất con anh trưởng “chục năm nay xích chân trên tầng bốn vì nghiện oặt xà lai”. Nhân vật bà mẹ chồng phong kiến này hình như đã đánh mất đi tấm lòng bao dung vị tha của muôn nghìn người mẹ Việt xưa nay. "Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà" chắc hợp lẽ hơn với bà lão tội nghiệp thời ít mà đáng ghét thời nhiều này.

Phận gái theo chồng chỉ ao ước được che chở, yêu thương. Cô Hòa trong truyện không may mắn có được phúc ấm đó bởi gã chồng vô tình, vô ngãi, vô tâm. Nhà văn rất khéo khi chọn được một chuỗi các chi tiết để làm nổi hình, nổi sắc bản tính của nhân vật. Vợ đẻ con gái, anh ta quay gót về ngay; con khóc dạ đề, lão rít lên chỉ tay vào mặt vợ đe dọa: “Mày không dỗ cho nó nín, tao bóp chết bây giờ”; vợ lầm lũi đội mưa đi khám vô sinh, anh ta vẫn ngon giấc; vợ một mình bắt xe đi làm kế hoạch, chiều sẫm về nhà còn bị chồng nguyền rủa “tưởng chết ở đấy rồi”... Ở với gã chồng như vậy, có khác nào sống trong địa ngục. Thế nên hai đứa con bé nhỏ đã thốt lên một câu chí lí: “Chỉ cần không có bố là vui”. Viết về gã chồng vô tâm này, tác giả cay sè khóe mắt cảm thương cho một người vợ khổ, đồng thời ghét đắng ghét cay một gã đàn ông vô nghĩa vô tình.

Người phụ nữ khổ bởi sinh toàn con gái

Dõi theo truyện, người đọc nhói đau cho một cuộc đời khổ nhục trăm đắng nghìn cay. Dường như với nhân vật Hòa, năm tháng đong đầy nước mắt. Mười năm làm vợ là mười năm nước mắt chảy ngược, ngậm đắng nuốt cay, sống trong nhà mà như chốn địa ngục. Có lẽ, vị thế của Hòa trong ngôi nhà ấy như con ở, như người đẻ thuê chứ đâu phải là vợ. Việc công ty, chăm con, đưa đón chúng đi học, chợ búa, cơm nước, nhà cửa, giặt quần áo và cả cái việc đẻ làm sao cho được “mụn con giai”. Viết về cái khổ của người đàn bà này, nhà văn khéo đặt nhân vật vào những hoàn cảnh tội nghiệp. Một lần đi phá thai và một lần đi khám vô sinh. Cả hai lần ấy, thân gái dặm trường, thui thủi cái kiếp đàn bà, Hòa tự đi, rồi lại tự về, chồng bỏ mặc, không một lời an ủi động viên, cứ như mình làm mình chịu, tội nghiệp biết bao. Thậm chí nỗi đau dao kéo tê buốt chưa xong, công việc gia đình ập tới và cả lời lẽ đay nghiến cay xót của chồng: “Tưởng chết ở đấy rồi!”. Tiếng chửi của gã chồng bạc bẽo như xoáy vào nỗi đau của người đàn bà khổ. “ Hỡi ơi là cay đắng! Cơn đau cắt thịt vẫn còn nguyên, máu vẫn âm ỉ chảy, mẹ lặng câm dọn dẹp, nấu nướng, tắm rửa cho hai chị và giặt một thùng quần áo của cả bốn người. Xong việc, yên ắng bốn bề, mẹ mới lặng lẽ ngả lưng xuống mép giường, nơi hai người con đang yên giấc, gạt thầm nước mắt, vòng tay tìm con và nức nở trong tim: “Con ơi mẹ mất con rồi!”. Chắc hẳn, đây là đoạn văn miêu tả đủ đầy bậc nhất về nỗi khổ đau của Hòa. Cực nhọc, vất vả về thể xác đã đành, nỗi khổ tinh thần mới lớn hơn gấp bội.

Với thiên truyện xúc động này, dường như Nguyễn Hải Yến đã tìm được hạt ngọc lấp lánh trong sâu thẳm tâm hồn của người mẹ khổ. Đó là tình yêu thương con thăm thẳm chẳng gì đong đếm cân đo, nuốt lệ vào trong, người phụ nữ tội nghiệp ấy chịu khổ, chịu nhục và dứt khoát tháo cũi sổ lồng cũng vì mấy đứa con thơ dại.

Trên văn đàn Việt Nam, Nguyễn Hải Yến là cây bút đến muộn với văn chương, cô giáo nặng lòng với bục giảng quê đất Lam Sơn (Thanh Miện) bén duyên với nghiệp cầm bút chưa lâu, cách đây chỉ có mấy năm. Song thật thú vị, với hai tập truyện “Quán thủy thần”, “Hoa gạo đáy hồ”, chị đã hình thành một phong cách riêng, chẳng thể nào trộn lẫn. Những câu chuyện rất đời, đậm chất hiện thực được kể với một chất giọng riêng, lại pha chút huyền ảo chan chứa ân tình của người cầm bút. “Đi giữa trời xanh mây trắng” có lẽ là câu chuyện như vậy. Nước mắt vơi đi, sự sống sẽ nảy mầm, hạnh phúc nhen lên, cuộc sống của người phụ nữ khổ sinh con một bề sẽ đổi thay khi tìm đến Tây Nguyên tháng ba “không âm u mà trời xanh mây trắng”.

NGUYỄN VĂN LUYỆN

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Nhói đau một kiếp đàn bà