Nhà báo, Nghệ sĩ Ưu tú Trần Đức trả ơn thầy

Cho đến bây giờ nhạc sĩ Trần Đức đã ở tuổi 80, nhưng ông vẫn luôn luôn nhớ đến cụ Nguyễn Đức Ninh - thầy giáo dạy văn thời kỳ nhạc sĩ Trần Đức đang học tiểu học ở thôn Cầu Quan, xã Trung Chính, huyện Nông Cống (Thanh Hóa). Trần Đức được thầy Ninh yêu mến, dìu dắt. Bài tập làm văn nào của học trò Trần Đức cũng được thầy cho điểm cao. Mỗi lần trả bài thầy đều đọc cho cả lớp nghe làm mẫu để các bạn học tập chất văn của Trần Đức. Thầy Ninh còn mời Trần Đức đứng trước lớp đọc văn của mình cho cả lớp nghe, bởi cậu có giọng đọc ấm, rõ ràng, gợi cảm. Thì ra trời đã phú cho anh có chất giọng ngay từ nhỏ rồi. Sau này ông là phát thanh viên của Đài truyền hình Việt Nam, được Nhà nước phong tặng Nghệ sĩ Ưu tú “Vì sự nghiệp phát thanh và truyền hình”.

Bài hát “Khi tóc thầy bạc trắng” lấy nguyên mẫu thầy Nguyễn Đức Ninh để làm “bệ tỳ” cho cảm xúc. Ấy là vào năm 1994, Trần Đức từ Hà Nội vào Thanh Hoá thăm thầy. Thấy thầy tóc đã bạc trắng như mây, không cầm được nước mắt. Trở về Hà Nội, đêm khuya trong một căn nhà ở quận Hoàn Kiếm, Trần Đức không sao ngủ được. Hình ảnh những người thầy giáo đã dạy ông giờ tóc cũng bạc trắng như màu phấn đã thôi thúc ông liên tưởng giữa quá khứ với hiện tại và sáng tác ca khúc này:

“Khi tóc thầy bạc trắng/Tóc em vẫn còn xanh/Khi tóc thầy bạc trắng chúng em lớn khôn rồi/... Thời gian trôi mau/Cầu kiều thầy đưa qua sông/Tuổi thơ như hoa nở dưới mái trường/Một con đò sang ngang/Ôi lòng thầy mênh mang/... Cho em biết yêu bống trắng ăn cơm vàng của cô Tấm ngoan...”

Bài hát được nhạc sĩ sử dụng theo nhịp 4/4 nên giai điệu thiết tha, thắm đượm tình thầy trò. Hát lên ai mà không xúc động, yêu thương, nhớ thầy đến chảy nước mắt. Với điệp khúc gợi cảm: “Bụi phấn rơi rơi/Tóc thầy bạc trắng...”.

Nhà báo, Nghệ sĩ Ưu tú Trần Đức sinh ngày 5.5.1937. Quê ông ở phường Vị Xuyên, TP Nam Định. Ông là tác giả của nhiều ca khúc viết cho thiếu nhi như: Mảnh vườn xinh, Mùa xuân tìm bạn, Đưa chú sang đường, Những bông hồng... Và các ca khúc dành cho người lớn như: Khúc tưởng niệm ở rừng, Ngọn lửa hồng cuối năm... Hàng chục năm ông là đạo diễn chương trình Những bông hoa nhỏ (nay là chương trình truyền hình thiếu nhi của Đài Truyền hình Việt Nam). Ông đã đọc lời bình cho nhiều bộ phim tài liệu, phóng sự. Ông không chỉ có giọng đọc “vàng” mà còn là cây bút “vàng” viết nhạc cho thiếu nhi. Trong đó, "Khi tóc thầy bạc trắng" là một trong những ca khúc được nhiều thế hệ thiếu nhi yêu mến.

LÊ HỒNG THIỆN