Đại biểu Nguyễn Minh Sơn băn khoăn về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo

Góp ý vào công tác chống tham nhũng, đại biểu Nguyễn Thị Xuân, Phó Giám đốc Công an tỉnh Đắk Lắk phân tích, tố cáo của công dân là một kênh thông tin rất quan trọng trong đấu tranh phòng chống tham nhũng song trong báo cáo của Chính phủ vẫn chưa có đánh giá đúng mức, đúng tầm vai trò của công dân trong công tác này.

“Chẳng lẽ trong một năm qua, không có công dân nào tố cáo về tham nhũng? Họ không tố cáo tham nhũng vì không có hay là họ không dám, không muốn tố cáo?”, nữ đại biểu tỉnh Đắk Lắk đặt vấn đề, đồng thời dẫn kết quả một khảo sát gần đây cho thấy chỉ có 38% số người được hỏi trả lời là sẵn sàng tố cáo tham nhũng.

Tham nhũng vặt gây bức xúc

Trong khi đó, đại biểu Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu) nhận định “tham nhũng vặt” đã và đang diễn ra hàng ngày, len lỏi vào mọi ngõ ngách, ở các địa phương, lĩnh vực với nhiều hình thức rất đa dạng, gây bức xúc cho dân. Tương tự, Phó Tư lệnh Quân khu 2, Thiếu tướng Sùng Thìn Cò (Hà Giang) trải lòng: “Tài sản lớn nhất của Đảng, Nhà nước là lòng dân. Thế nên, nếu chúng ta không trị được “giặc nội xâm” là tham nhũng thì lòng dân sẽ lung lay. Về giải pháp, ông đề xuất: “Nếu cần thiết thì làm phiếu thăm dò cán bộ công chức hoặc nhân dân xem cán bộ nào có tham nhũng thì loại ra khỏi bộ máy nhà nước, chỉ như thế mới phát hiện và xử lý triệt để được”.

Thay mặt Chính phủ giải trình các ý kiến của đại biểu Quốc hội, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho biết, đấu tranh phòng chống tham nhũng là lĩnh vực rất khó khăn, phức tạp. Để khắc phục, tới đây, Chính phủ sẽ tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan; khắc phục những hạn chế của việc chuyển đổi vị trí công tác nhằm phòng ngừa tham nhũng; bổ sung quy định về việc xử lý nghiêm đối với cán bộ, công chức, viên chức có vi phạm, kể cả khi đã thôi việc, nghỉ hưu; kiên quyết loại trừ khỏi bộ máy Nhà nước những cán bộ công chức, viên chức thoái hóa biến chất, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng bổ nhiệm người nhà, người thân…

Khiếu nại tố cáo đông người tăng 10%

Về công tác giải quyết KNTC năm 2017, báo cáo trước Quốc hội, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, năm 2017, tình hình KNTC của công dân giảm so với năm 2016. Số lượt công dân đến các cơ quan hành chính Nhà nước để KNTC, kiến nghị, phản ánh giảm 8,5%, tổng số đơn KNTC giảm 8,9%, tổng số vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính Nhà nước giảm 14,8%. Tuy nhiên, số đoàn KNTC đông người lại tăng tới 10,2% so với năm 2016, chủ yếu thuộc lĩnh vực đất đai.

“Đáng chú ý, có tình trạng một số thế lực đã lợi dụng tình hình KNTC để lôi kéo, kích động công dân tụ tập đông người hoặc có hành vi quá khích làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự và tác động tiêu cực vào tâm lý của cán bộ, nhân dân” - Tổng Thanh tra Chính phủ nói.

Nhấn mạnh diễn biến KNTC vẫn phức tạp, gay gắt và khó lường, nhất là tình trạng KNTC kéo dài, vượt cấp còn nhiều; một số vụ khiếu nại tập trung đông người gây mất trật tự công cộng gia tăng, đại biểu Võ Đình Tín, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông nêu câu hỏi: “Vì sao số lượng vụ việc giảm nhưng tính chất lại nghiêm trọng hơn?”. Theo đại biểu Võ Đình Tín, một trong những nguyên nhân là do công tác tiếp công dân chưa thấu tình đạt lý, khiến người dân mất lòng tin.

Đồng quan điểm, đại biểu Ngọ Duy Hiểu (đoàn Hà Nội) nhấn mạnh, tăng cường đối thoại giữa chính quyền, người đứng đầu cơ quan công quyền với dân chính là giải pháp hiệu quả nhất để giảm KNTC. đại biểu Dương Minh Tuấn, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng phân tích: “Tâm lý chung của người đi KNTC là muốn gặp người có chức vụ cao nhất trong cơ quan công quyền, vì vậy cần tiếp tục duy trì và tăng cường việc lãnh đạo đối thoại với dân”. Ông đề nghị Chính phủ cần có các cuộc thanh tra đột xuất về công tác giải quyết KNTC của người đứng đầu các đơn vị, cơ quan được giao nhiệm vụ.

Thẳng thắn hơn, đại biểu Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội bày tỏ chưa thực sự yên tâm khi còn nhiều vụ việc KNTC của công dân kéo dài năm này qua năm khác mà chưa được giải quyết thấu đáo, thậm chí một số cơ quan chức năng còn có biểu hiện đùn đẩy trong giải quyết.

“Không ít người dân đi KNTC phải bán hết tài sản để theo đuổi khiếu kiện. Đây là mũi kim đâm vào da thịt, là sự nhức nhối nếu chúng ta đặt địa vị mình vào người dân đi khiếu nại” - ông Nguyễn Minh Sơn nói. Vẫn theo ĐB Sơn, trong giải quyết KNTC của công dân, điều quan trọng không phải là đã giải quyết được bao nhiêu phần trăm mà chính là các cơ quan Nhà nước chừng nào giải quyết xong.

Ngày 8.11, Quốc hội tiếp tục làm việc tại hội trường.

TTXVN-TT
 

Đại biểu Hoàng Quốc Thưởng (Hải Dương): Nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai Khiếu nại liên quan đến đất đai do Nhà nước thu hồi để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội là một trong những vấn đề còn bị kéo dài, nhất là việc đòi được bồi thường đất ở, nâng giá bồi thường, tăng tiền hỗ trợ, bố trí tái định cư, giải quyết việc làm; đòi lại đất cũ, tranh chấp đất đai, nhà ở. Trong nhiều trường hợp, do công tác quản lý nhà nước về đất đai ở một số địa phương còn buông lỏng nên để xảy ra sai phạm. Quá trình thực hiện thu hồi đất của nhân dân chưa đúng trình tự, thủ tục, thiếu công khai, minh bạch, dân chủ, công bằng và trong một số trường hợp số tiền bồi thường, hỗ trợ chưa đủ để người dân tạo lập chỗ ở mới tốt hơn. Có một số dự án thu hồi đất sản xuất của dân nhưng không sử dụng hợp lý hoặc bỏ hoang, lãng phí, trong khi nông dân thiếu đất sản xuất, dẫn đến bức xúc, phát sinh khiếu nại. Khi phát sinh khiếu nại, tố cáo, một số chính quyền địa phương chưa làm tròn trách nhiệm của mình, thiếu quan tâm giải quyết từ cơ sở. Có nhiều vụ việc giải quyết chậm, thẩm tra, xác minh sơ sài, thu thập chứng cứ không đầy đủ, kết luận thiếu chính xác, áp dụng pháp luật cứng nhắc, phương án giải quyết thiếu thuyết phục. Vì vậy, người dân không đồng tình, tiếp tục khiếu nại, tố cáo. Trong khi đó, sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước để giải quyết khiếu nại, tố cáo có lúc chưa tốt, còn có hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm, chuyển đơn lòng vòng, trả lời thiếu thống nhất. Việc tuyên truyền, giáo dục, vận động, thuyết phục, hướng dẫn người khiếu nại, tố cáo và công tác hòa giải ở cơ sở chưa được quan tâm thực hiện đúng mức nên có những vụ việc đơn giản vẫn phát sinh đơn thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp. Bên cạnh đó, có một số phần tử xấu lợi dụng, kích động những người đi khiếu nại, tố cáo; tổ chức, lôi kéo khiếu kiện đông người, biến các vụ việc khiếu nại thuần túy trở thành vấn đề chính trị - xã hội, dẫn đến tình hình khiếu nại, tố cáo thời gian qua có những diễn biến phức tạp. Để nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực này, tôi xin đề xuất một số nội dung như sau: Thứ nhất, trong quá trình giải quyết, các cơ quan nhà nước phải thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ khách quan; làm rõ nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tố cáo; kết luận rõ đúng, sai; đề ra phương án giải quyết phù hợp, có lý, có tình. Thứ hai, chấn chỉnh công tác tiếp công dân, bố trí cán bộ có đủ năng lực, trình độ, kinh nghiệm, phẩm chất đảm nhiệm công tác này. Những vụ việc phức tạp cần tập trung chỉ đạo,  giải quyết với tinh thần "giải quyết để bảo đảm yên dân chứ không giải quyết xong việc". Thứ ba, tăng cường thanh tra trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với thủ trưởng và cán bộ, công chức có trách nhiệm của các cơ quan hành chính nhà nước cấp dưới. Tập trung thanh tra những nơi có nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp, đông người, phức tạp; chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo thấp; không chấp hành nghiêm túc sự chỉ đạo của cấp trên... Qua đó, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân; kiến nghị chấn chỉnh những hạn chế, yếu kém; xử lý công khai, nghiêm minh những cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm, vi phạm pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo. Thứ tư, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức pháp luật của cán bộ, nhân dân, nhất là các quy định về đất đai; tăng cường vận động, thuyết phục người dân chấp hành các quyết định giải quyết của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đối với các trường hợp lợi dụng khiếu nại, tố cáo để kích động, gây rối thì phải tiến hành làm rõ, xử lý nghiêm minh theo pháp luật. Thứ năm, chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai; thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi để công dân tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước và thực hiện tốt quyền, nghĩa vụ công dân; đẩy mạnh công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phòng chống tham nhũng nhằm tạo ra môi trường pháp lý lành mạnh, hài hòa, tạo động lực mới trong phát triển kinh tế - xã hội và hạn chế phát sinh khiếu nại, tố cáo.